Bu ikiliye dikkat!

Kuşkusuz tahin de pekmez de gayet faydalı ve lezzetli besinlerdir, fakat sağlık açısından önceliğimiz pekmezdedir. Tavsiye edilen, karışıma ilave edilecek olan tahin oranının pekmez miktarının dörtte biri ile yarısı arasında olması ve bu eşiği aşmamasıdır.

Günümüzden yaklaşık olarak 5 ila 7 bin yıl önce keşfedilen susamı tahine dönüştürmeyi ilk kimin akıl ettiğini bilmiyoruz. Fakat "tahin" kelimesinin Arapça olmasından ve dünyanın birçok diline Arapçadan geçmiş olmasından da kolaylıkla anlaşılabileceği gibi, bu harika besin kaynağı Ortadoğu coğrafyasında ortaya çıkmıştır. Antik toplumlarda genellikle una dönüştürülerek ekmek haline getirilen ve o şekilde tüketilen, MÖ 2000'lerden itibaren ise Anadolu'nun da dâhil olduğu bölgede yağı birçok amaçla kullanılan susamın tahine dönüşüp pekmeze âşık olması, insanlık tarihinin nokta-i nazarından bakıldığında herhalde çok da uzak olmayan bir zaman diliminde gerçekleşmiş olmalıdır. Tahin helvasının 19. yüzyılda bulunmuş olması bir yana, Ortadoğu mutfağında tahinin başrolü üstlendiği birçok tatlı türünün mevcut olması, muhtemelen kendisinden çok daha köklü bir tarihi olan pekmezle buluşmasının da buralarda bir yerlerde gerçekleştiğini düşündürmektedir. Süreç nasıl işlemiş olursa olsun, netice gayet güzel olmuştur ve kahvaltı sofralarımızı süsleyen lezzetli ikilinin izdivacından hoşnut olmayan kimse herhalde yoktur.

Kış güzelleri

Kış mevsimi, hem havaların soğuması hem de fiziksel hareketlilik katsayısının düşmesi nedeniyle insan bedeninin bağışıklığının zayıfladığı bir dönemdir. Dolayısıyla bir yandan enerji veren ve besleyen, diğer yandan da bağışıklık sistemini güçlendiren doğal ve katkısız besinlere kış aylarında daha fazla ihtiyaç duyulur. Bu ihtiyacın karşılanması noktasında en önemli ve yaygın beslenme unsurları arasında tahin ve pekmez ikilisinin özel bir yeri vardır. Yapay tatlandırıcıların eklendiği sağlıksız kahvaltılıklar yerine tahin pekmez tüketmenin insan sağlığına hem kısa vadede ve gün içerisinde hem de uzun vadede birçok faydası bulunmaktadır. Fazla kalori ve kilo alma riskini barındırması nedeniyle kontrollü bir şekilde tüketilmesi (çocuklarda 1-2 tatlı kaşığı, yetişkinlerde 1-2 çorba kaşığı) tavsiye edilen bu uyumlu ikili soğuk havalarda bedeni ısıtıp diri tutmakla kalmamakta, aynı zamanda tatlı gereksinimine de cevap vermektedir.

Soğuk kış sabahlarının insanın içini ısıtan ve üzerine biraz ceviz eklenerek daha lezzetli ve daha sağlıklı bir hale getirilebilecek olan kahvaltılık ikilisi tahin ve pekmez ile ilgili en önemli mesele, karışımdaki tahin ve pekmez oranlarının ayarlanmasıdır. Bu konuda özellikle dikkatli olunmalı, tahin pekmez tüketiminde esas odaklanılması gerekenin "pekmez tüketimini arttırmak" olduğu unutulmamalıdır. Kuşkusuz tahin de pekmez de gayet faydalı ve lezzetli besinlerdir, fakat sağlık açısından önceliğimiz pekmezdedir. Tavsiye edilen, karışıma ilave edilecek olan tahin oranının pekmez miktarının dörtte biri ile yarısı arasında olması ve bu eşiği aşmamasıdır.

İkisi de birbirinden şifalı

Kabuğu soyulan susamın kavrulup öğütülmesi gibi muhtelif işlemlerden geçirilmesi ile imal edilen ve bazı yemekler ile mezelerde sos olarak da kullanılan tahin yalnızca lezzetli bir gıda değil, aynı zamanda muhtevasında insan sağlığı açısından son derece faydalı olan değerli maddeleri de barındıran bir besindir. İçeriğinde A ve C vitaminlerine ilave olarak bolca protein, lif, kalsiyum, omega-3 ve omega-6, demir, bakır, çinko, selenyum, potasyum ve magnezyum bulunmaktadır. Yüksek miktarda bir antioksidan olan Resveratrol içerir. Özellikle Malatya'nın Arapgir üzümlerinde yüksek düzeyde resveratrol olduğunu inceleme çalışmalarımızla da ispatlanmıştır.

Öte yandan dut, andız, şeker kamışı, karadut, keçiboynuzu ve üzüm gibi muhtelif meyvelerden elde edilmekte olup kek, tatlı ve pastalarda tatlandırıcı olarak da kullanıldığını bildiğimiz pekmez de vitamin ve mineral bakımından oldukça zengin olup içerisinde B1, B2, B3 ve gündelik ihtiyacın yüzde 15'ine tekabül eden B6 vitaminleri ile birlikte hatırı sayılır oranda su, karbonhidrat, şeker, kalsiyum, demir (günlük ihtiyacın yüzde 35'i), magnezyum, fosfor, potasyum, sodyum, çinko ve niasin vardır. Yağ oranı ise son derece düşüktür. Ek olarak, pekmezde bulunan şekerin basit karbonhidrat formunda olduğunu ve sindirim sisteminde parçalanmasına gerek olmadığı için kolaylıkla emildiğini not etmeden geçmeyelim.

Vejetaryenler için önemli

Kan dolaşımının sağlıklı bir şekilde işlemesine katkıda bulunan ve vejetaryen beslenme rejimleri için önemli olan tahin, buna bağlı olarak kan basıncı ve kolesterolün düzenlenmesini desteklemekte, kalp sağlığını korumakta ve kalp krizi ya da inme gibi sağlık sorunları açısından önleyici olabilmektedir. Beynin sağlıklı bir şekilde işlemesinde önemli rol üstlenmekte, yaşlılığa bağlı hafıza kayıplarını önlemekte, mide ve bağırsak düzeneğini rahatlatarak kabızlığa mani olmakta, ishale karşı tavsiye edilmekte, safra taşlarını düşürmekte, düzenli olarak tüketilmesi durumunda hafızayı güçlendirmekte, bağışıklık sistemini tahkim etmekte, soğuk algınlığı ve grip ile savaşmakta, hücre yapısını koruyucu niteliğiyle adeta karşısında koruyucu bir duvar ördüğü kanserden nezleye kadar birçok hastalığa yakalanma riskini azaltmaktadır. Ayrıca saç ve cilt sağlığına faydalı olup kemik ve kas gelişimi açısından da yararlıdır. Öte yandan tahinin kuvvetli bir antioksidan olduğunu da not edelim.

Hasta bireylerin iyileşme süreçlerine hız kazandıran, genellikle kan yapıcı ve kırmızı kan hücrelerini arttırıcı özelliği ile bilinen pekmez vücut direncini ve bağışıklık sistemini güçlendirmekte, kemik sağlığını korumakta, balgam söktürücü olmasının yanında sindirim sistemi ve mide rahatsızlıkları ile öksürüğe iyi gelmekte, vücutta biriken toksinleri atmakta, tıpkı tahin gibi kansızlığın önlenmesine katkı sağlamakta, karaciğeri temizlemekte ve kan basıncını dengelemektedir. İltihap söktürücü özelliği olan pekmez, aynı zamanda anne sütünü de arttırmaktadır. Hamile ve emzikli kadınlara özellikle tavsiye edilen pekmezin aynı şekilde halsizliği giderdiğini, "pamukçuk" olarak da bilinen ağız içi yaralarını tedavi ettiğini; obezite, diyabet, stres, prostat büyümesi, akne ve diğer cilt rahatsızlıkları ile mücadele ettiğini, özellikle büyüme çağındaki çocuklarda iştahsızlığın önüne geçerek sağlıklı kilo almayı kolaylaştırdığını ve zekâ gelişimini desteklediğini de vurgulayalım.

Mutlu bir izdivaç

Özellikle kış döneminde kuşkusuz bağışıklıklarının zayıflaması nedeniyle sık sık hasta olanlar ve sistematik biçimde enerji düşüklüğünden mustarip olanlar için birebir olan tahin ve pekmezin bir araya geldiklerinde adeta mucizeler yarattıklarını belirtelim. Birlikte tüketildiklerinde besin değerlerinin ve antioksidan yapılarının artmasına ilaveten sporcular için önemli bir besin maddesi olan tahin pekmez, öncelikle eşsiz bir protein kaynağıdır. Hücre yapısını koruduğu ve bozulmasını engellediği için fiziksel yaraların daha hızlı iyileşmesinde dikkat çekici bir etkisi vardır. Gün içerisinde insan bedeninin gereksinim duyduğu maddelerin büyük bir bölümünü bünyesinde barındırmakta, böylelikle iyi bir besin kaynağı olma işlevini üstlenmektedir. Hamile kadınların kan değerlerindeki dalgalanmaların ve demir eksikliğinden kaynaklanan fiziksel gerginliklerinin şifası tahin pekmezdir. Yanlış beslenme ve zararlı alışkanlıklara sahip olma gibi nedenlerle vücutta biriken örneğin ağır metal ya da radyasyon kaynaklı toksik maddelerin vücuttan tahliye edilmesinde güçlü bir rol üstlenmekte, kanser hücrelerinin yayılımını durdurmaktadır.

Tahin pekmez ikilisinin faydaları bu kadarla sınırlı değildir. Bağırsak hareketlerini düzene sokarak insanı hem fiziksel hem de psikolojik olarak ferahlatmakta, uzun süreli tokluk hissi oluşturmakta ve kilo alma gereksinimi olanların kolay bir şekilde kilo alabilmelerini sağlamakta, bademcik iltihabını yok etmesine ilave olarak astım ve bronşit türü rahatsızlıkları olanları rahatlatmakta, muhtevasındaki B, C ve E vitaminleri ile hem yorgunluk ve bitkinliğe hem de depresyona iyi gelmekte, kalsiyum deposu olması sebebiyle bir yandan kemik erimesine geçit vermezken diğer yandan çocukların daha uzun boylu olmalarına katkı sağlamakta, iskelet sistemini kuvvetlendirmekte, kan değerleri düşük ve demir eksikliğinden dolayı bitkin olanları ayağa kaldırmakta, damar sertliği ve tıkanıklığını önleyerek kalp ve damar sağlığı açısından olumlu etkiler üretmekte, kanı hareketlendirdiği için vücudu sıcak tutmakta, sinir sistemini güçlendirerek örneğin hafıza kaybına mani olup Alzheimer riskini düşürmekte ve unutkanlık ya da dalgınlık gibi sorunları gidermekte, afrodizyak etkisi oluşturarak cinsel gücü arttırmaktadır. Kış boyunca sofralardan eksik edilmemesi gereken tahin pekmez çiftinin abartı gösterilmeden düzenli tüketimi, birçok sağlık sorununu başlamadan önleyecektir. Bu bakımdan tahin pekmezin koruyucu bir bileşen olduğunu söyleyebiliriz.

Vücutta suyu tutuyor

Son olarak tahin pekmez karışımının insan sağlığına birtakım zararları olabileceğine ya da mesela demir ve kalsiyumun bağlanarak etkisiz hale gelebileceğine ilişkin değerlendirmeler bulunduğunu da not edelim. Buna göre, aşırı yağ içeren tahin ile yüksek miktarda şeker ihtiva eden pekmezin aynı anda alınması ile vücut haddinden fazla yağ ve şekere maruz bırakılmaktadır. İnsan bedenine en iyi ihtimalle kilo olarak dönecek olan söz konusu yağ ve şekerin yanında tahinin yüksek miktarda protein ihtiva etmesine bağlı olarak vücutta su tutması böbrek sorunları yaşayanlar için risk oluşturabilmekte, yine yağ ve şeker yoğunluğu kanser hücrelerinin gelişimini tetikleyebilmekte ve pekmezdeki yoğun şeker ise diyabet hastaları açısından soruna dönüşebilmektedir. Özellikle tahin pekmezin birlikte tüketilmesinin el, ayak, yüz ve karın bölgelerinde şişkinliğe de neden olabileceği yönündeki uyarılar, ikilimizin kontrollü bir şekilde tüketilmesi ve bu lezzetli besin alınırken kantarın topuzunun kaçırılmaması gerektiğini göstermektedir.

[email protected]