Çocuklarda Covid-19 ve kalp tutulumu

Koronavirüs geçiren çocuklarda bir sekel kalacak mıdır? Bu hasta takipleri ile anlaşılacaktır. Mevcut geçirilmiş süre bu bulgular için yeterli değildir. Bilinen patoloji tüm damar içlerinde pıhtı oluşması ve bunun o organda beslenme bozukluğu yaratmasıdır. Bunun ağırlığına göre ölüme kadar varan bozulmalar da kısmi organ bozuklukları da görülebilmektedir.

Koronavirüsün son salgını Covid-19 dünya üzerinde şiddetle yayılmaya ve ölümlere sebep olmaya devam etmekte. Tüm dünyada kontrolden çıkmış olan virüs sosyal, ekonomik ve sağlık sistemleri üzerinde yıkıcı etkisini sürdürüyor. Her yaş gurubu hastalığa yakalanmakta, sebebi bilinemeyen bir şekilde bazı insanlarda ağır tabloya neden olmakta bazen de ölüme sebebiyet vermektedir. Genellikle yaşlı popülasyonu etkilediği kabul edilse de koronavirüsün çocukları ve gençleri etkilemediğini söylemek hiç doğru değildir.

Çocukları da etkiliyor

Ailelerin güvenirliği belli olmayan, internet ortamında konunun uzmanı olmayan kişiler tarafından yanlış paylaşılan bilgilere itibar etmemesi çok önemlidir. Böyle bir söylem onları bu hastalığa karşı korunmasız hale getirir. Çocuklar yetişkinlere kıyasla hastalığı daha hafif bulgularla geçirseler de, şimdiye dek bildirilen vakalar arasında ciddi hastalık tablosuna ilerleyen ve yoğun bakım ihtiyacı gerekenler de olmuştur. Özellikle altta yatan diyabet, kalp ve akciğer hastalıkları, kan hastalıkları, böbrek hastalıkları ve bağışıklık sistemini ilgilendiren kronik hastalıkları olan çocuklar da çok ağır ve öldürücü sonuçların olabileceği mutlaka akılda bulundurulmalıdır.

Damarsal yapılardaki risk

Koronavirüs temel olarak solunum yollarını ve damarsal yapıları tutan bir virüstür. Çocuklarda temel hastalık bulguları ateş, kuru öksürük, halsizlik, burun akıntısı veya tıkanıklığı, bulantı, kusma, karın ağrısı ve ishaldir. Çocukların büyük bir kısmı hastalığın başlangıcından 1-2 hafta sonra düzelmekte, çok az bir kısmı ise alt solunum yolu bulguları göstermektedir. Belirgin solunum sıkıntısı gelişen, oksijen ihtiyacı olan, böbrek ve karaciğer tutulumu olan çocuklarda hastaneye yatış ve yakın takip gerekir.

Çocuklar klinik olarak beş grupta incelenirler:

• Belirti vermeyen enfeksiyon

• Üst solunum yolu enfeksiyonu

• Hafif zatürre (pnömoni)

• Ağır zatürre (pnömoni),

• Kritik vakalar (yoğun bakım gerektiren vakalar)

Yapılan bir çalışmada, 28 Ocak - 26 Şubat 2020 arasında değerlendirilen ve test edilen 1391 çocuğun toplam 171inde (yüzde 12,3) Covid-19 enfeksiyonu olduğu doğrulandı ve enfekte olan çocukların ortalama yaşı 6,7’dir. Hastalık sırasında herhangi bir zamanda çocukların yüzde 41,5’inde ateş mevcuttu, ayrıca diğer yaygın belirti ve semptomlar arasında öksürük ve boğazda kızarıklık vardı.’ Yapılan çalışmada ayrıca toplam 27 hastada (yüzde 15.8) herhangi bir enfeksiyon belirtisi veya pnömoninin radyolojik özelliklerine rastlanmamıştır. Toplam 12 hastada pnömoninin radyolojik özellikleri olmasına rağmen herhangi bir enfeksiyon semptomu bulunamamıştır. Hastanede yatış sırasında üç hastada yoğun bakım desteği ve solunum cihazına bağlanma gereği duyuldu ve bu hastaların böbrek, lösemi ve barsak dönmesi gibi hastalıkları mevcuttu ayrıca altı hastada (yüzde 3,5) lenfopeni (lenfosit sayısı, litre başına <1,2 × 109) vardı. Yapılan çalışmada en sık rastlanılan radyolojik bulgu bilateral buzlu cam opasitesi (%32,7) idi. Hastalar arasında 10 aylık çoklu organ yetmezliği olan bir çocuğun yatışından dört hafta sonra ölümü gerçekleşti ve 8 Mart 2020 itibariyle gerçekleşen ilk çocuk ölümü olduğu rapor edildi. Toplam 21 hasta genel koğuşta stabil durumdaydı ve 149 hasta hastaneden taburcu edildi.

Kısmi organ bozuklukları

8 Eylül 2020 tarihi itibarı ile Türkiye’de 15 yaş altı 12 çocuğun Covid-19 nedeni ile hayatını kaybettiği Hacattepe Üniversitesi tarafından basına açıklandı. Yaşayan ve ağır geçiren çocuklarda bir sekel kalacak mıdır? Bu hasta takipleri ile anlaşılacaktır. Mevcut geçirilmiş süre bu bulgular için yeterli değildir. Bilinen patoloji tüm damar içlerinde pıhtı oluşması ve bunun o organda beslenme bozukluğu yaratmasıdır. Bunun ağırlığına göre ölüme kadar varan bozulmalar da kısmi organ bozuklukları da görülebilmektedir.

Çocuk yaş grubunda Covid-19, hafif seyrediyor gibi gözükmektedir fakat kronik hastalıkları, malinitesi ya da immunsüpresyonu durumu olan çocuklarda ağır klinik izlenebileceği için bu çocukların Covid-19 enfekte erişkinlerden ayrılması önemlidir. Ağır olguların önemli bir kısmı süt çocuklarında bildirildiği için, bu yaş grubunun dikkatli izlemi önem kazanmaktadır.

Kırık kalp sendromu

Covid-19 enfeksiyonunda kalp etkilendiğinde kırık kalp sendromu gibi (takotsubo kardiyomyopatisi) geçici kalp atım gücünde ve kasılmada bozulma seyretmekte 15-21 gün içinde fonksiyonları geri gelmektedir. Kalp enzimleri (troponin) yüksek seviyelere çıkmaktadır. Bu etkilenmenin miktarı ileri dönemde periyodik takipler ile konulabilir. Bu olayları kalp krizi gibi değerlendirmek doğru değildir. Virüsün neden olduğu mikro kalp damarlarının tıkanıp açılması ile giden kalbin et kısmını da etkileyen bir kardiyomiyopatidir.

[email protected]