Eren Kış Operasyonları'nın Türkiye'nin iç güvenlik harekatları içindeki yeri

Operasyonlarda etkisiz hale getirilen terörist sayısındaki önceki yıllara göre azlık PKK'nın taktik insan kaynağının azlığına, ele geçirilen silah-mühimmat-teçhizat ve yaşam malzemesi ile yakalanan işbirlikçi sayısındaki çokluk ise örgütün potansiyeline işaret etmektedir.

Necdet Özçelik / Yazar

PKK terör örgütünün eylem etkinliğine başladığı yıllardan bu yana Türkiye'nin örgüte karşı yürüttüğü terörle mücadele büyük oranda yurtiçindeki iç güvenlik harekatı kapsamındaki askeri operasyonlar ile yürütülegeldi. Terörle mücadelenin odağını oluşturan yurtiçindeki askeri operasyonlarda ise 2016 yılından sonra harekat etkinliği sağlayan bir paradigma değişimi gözlendi. PKK, 2015-2016 yıllarındaki kent teröründe yenilgiye uğratılmasıyla birlikte yurtiçindeki kırsal bölgelerde yeniden eylem etkinliği elde etmeye çalışsa da sınır ötesindeki harekatlar ile yurtiçindeki operasyonların senkronize etkisiyle stratejik eylem inisiyatifini yitirmeye başladı. Öte yandan, 2016-2019 yılları arasında geliştirilen istihbarat mekanizmaları ve teknik angajman yöntemlerinin de etkisiyle örgütün yurtiçindeki operasyonel eylem etkinliği önemli ölçüde azaltıldı. 2019'dan itibaren ise örgütün yurtiçindeki taktik seviyedeki kapasitesi ile buna bağlı örgüt varlığını hedefleyen ardışık operasyon serileri düzenlenmeye başladı. Bu kapsamda, 17 Ağustos 2019 tarihinden başlamak üzere dört operasyon serisi icra edilerek tamamlanmış, halen beşinci operasyon serisine devam edilmektedir.

Ardışık operasyon serileri

Terör örgütünün dönemsel üslenme hazırlıklarını bertaraf etmek, küçük taktik unsurlarını etkisiz hale getirmek ve bölgeler arasındaki geçişlerini engellemek maksadıyla gerçekleştirilen ardışık operasyon serileri 2019 sonlarındaki KIRAN Operasyonları, 2020 başlarındaki KAPAN Operasyonları, 2020 sonlarındaki YILDIRIM Operasyonları, 2021 başlarındaki EREN Operasyonları ile halen devam etmekte olan EREN KIŞ Operasyonlarından meydana gelmektedir. Bu kapsamda, operasyonların döngüsünü, kapsamını, sıklığını ve zamanlamasını gösteren liste aşağıda sıralanmıştır.

2019 Kıran Operasyonları (17 Ağustos-21 Aralık)

KIRAN-1 Operasyonu, Hakkari-Van-Şırnak hattında Kavaklı bölgesi, 17 Ağustos 2019

KIRAN-2 Operasyonu, Mardin-Batman-Şırnak Bagok ve Mava bölgeleri, 27 Ağustos 2019

KIRAN-3 Operasyonu, Siirt-Şırnak hattında Herekol ve Bestler-Dereler bölgesi, 21 Eylül 2019

KIRAN-4 Operasyonu, Kars-Ağrı-Iğdır hattında Çemçe-Madur bölgesi, 24 Eylül 2019

KIRAN-5 Operasyonu, Diyarbakır-Bingöl-Muş hattında Şenyayla bölgesi, 8 Kasım 2019

KIRAN-6 Operasyonu, Şırnak-Hakkari-Van hattında Faraşin bölgesi, 11 Kasım 2019

KIRAN-7 Operasyonu, Tunceli'de Munzur Vadisi bölgesi, 22 Kasım 2019

KIRAN-8 Operasyonu, Bitlis-Siirt Sehi Ormanları bölgesi, 18 Aralık 2019

KIRAN-9 Operasyonu, Şırnak'ta Cudi Dağı Bölgesi merkez olmak üzere 20 Aralık 2019

KIRAN-10 Operasyonu, Hakkari Çukurca kuzeyi Kazan Vadisi bölgesi, 20 Aralık 2019

KIRAN-11 Narko-Terör Operasyonu, Diyarbakır Lice bölgesi, 21 Aralık 2019

2020 Kapan Operasyonları (08 Ocak-23 Mart)

KAPAN-1 Operasyonu; Mardin-Batman-Şırnak hattında Bagok bölgesi, 08 Ocak 2020

KAPAN-2 Operasyonu; Hatay-Osmaniye hattında Amanoslar bölgesi, 09 Ocak 2020

KAPAN-3 Operasyonu; Hakkari-Van-Şırnak hattında Kavaklı bölgesi, 09 Ocak 2020

KAPAN-4 Operasyonu; Batman-Mardin-Şırnak Mava bölgesi, 14 Ocak 2020

KAPAN-5 Operasyonu; Siirt-Şırnak hattında Gabar bölgesi, 26 Ocak 2020

KAPAN-6 Operasyonu; Diyarbakır-Batman hattında Zori bölgesi, 09 Şubat 2020

KAPAN-7 Operasyonu; Siirt-Şırnak hattında Karadağ bölgesi, 26 Şubat 2020

KAPAN-7 Operasyonu; Ağrı-Kars-Iğdır hattında Ağrı Dağı, Çemçe ve Madur bölgesi, 13 Mart 2020

KAPAN-9 Operasyonu; Bingöl Adaklı Doluçay, Sütlüce bölgesi, 23 Mart 2020

2020 Yıldırım Operasyonları (14 Temmuz-18 Eylül)

YILDIRIM-1 Cudi Operasyonu; Şırnak güneyi Cudi Dağı bölgesi, 14 Temmuz 2020

YILDIRIM-2 Cilo Operasyonu; Hakkari Yüksekova Batısı Cilo Dağları, 20 Temmuz 2020

YILDIRIM-3 Ağrı Dağı Operasyonu; Ağrı-Iğdır-Kars Ağrı Dağı ve Çemçe-Madur bölgesi, 27 Temmuz 2020

YILDIRIM-4 Munzur-Kutu Operasyonu; Tunceli Kuzeyi Kutu Deresi odaklı, 28 Temmuz 2020

YILDIRIM-5 Amanoslar Operasyonu; Hatay-Osmaniye hattı, 13 Ağustos 2020

YILDIRIM-6 Karacehennem Operasyonu; Bingöl Ortaçanak çevresi, 19 Ağustos 2020

YILDIRIM-7 Lice Narko-Terör Operasyonu; Lice Güneyi, Hazro Kuzeyi, 26 Ağustos 2020

YILDIRIM-9 Savur Operasyonu; Mardin İlçesi kuzeyi ve batısı, 1 Eylül 2020

YILDIRIM-10 Şenyayla Operasyonu; Diyarbakır-Bingöl-Muş Şenyayla-Kayalısu bölgesi, 3 Eylül 2020

YILDIRIM-11 Herekol Operasyonu; Siirt Pervari güneyi, Kovancılar Çevresi Herekol Dağı bölgesi, 11 Eylül 2020

YILDIRIM-12 Beşkaynak Operasyonu; Bitlis Batısı Beşkaynak bölgesi, 18 Eylül 2020

2021 Eren Operasyonları (13 Ocak-24 Şubat)

EREN-1 Tendürek Operasyonu, Doğubayazıt güneyi, Çaldıran kuzeyi, 13 Ocak 2021

EREN-2 Lice Operasyonu, Lice-Hazro-Kocaköy üçgeni, 20 Ocak 2021

EREN-3 Ağrı Operasyonu; Ağrı Dağı Ağrı kuzeyi-Iğdır güneyi 13 Ocak 2021

EREN-4 Karlıova-Varto; Bingöl-Muş, 25 Ocak 2021

EREN-5 Bagok Operasyonu; Mardin güneyi, 25 Ocak 2021

EREN-6 Mergelo Operasyonu; Bitlis-Siirt bölgesi, 02 Şubat 2021

EREN-7 Mercan-Munzur Operasyonu; Tunceli Ovacık-Pülümür Bölgesi, 05 Şubat 2021

EREN-8 Amanoslar Operasyonu; Hatay-Osmaniye Bölgesi, 08 Şubat 2021

EREN-9 Kazan-Han Yaylası Operasyonu; Hakkari Çukurca kuzeyi, 10 Şubat 2021

EREN-10 Gabar Operasyonu; Şırnak batısı, Eruh güneyi, 12 Şubat 2021

EREN-11 Sehi Operasyonu; Bitlis Güneyi Çeltikçi bölgesi, 24 Şubat 2021

2021 Eren-Kış Operasyonları ( 8 Kasım-Devam)

EREN KIŞ-1 Operasyonu, Şırnak kuzeyi Domuz Dağları bölgesi, 8 Kasım 2021

EREN KIŞ-2 Operasyonu, Hatay kuzeyi, Osmaniye güneyi Amanos Dağları, 11 Kasım 2021

EREN KIŞ-3 Operasyonu, Bingöl güneyi, Diyarbakır kuzeyi, 15 Kasım 2021

EREN KIŞ-4 Operasyonu, Hakkari Çukurca Kazan Vadisi bölgesi, 16 Kasım 2021

EREN KIŞ-5 Operasyonu, Siirt Eruh batısı Bağgöze bölgesi, 18 Kasım 2021

EREN KIŞ-6 Operasyonu, Tunceli kuzeyi Mercan Dağları bölgesi, 19 Kasım 2021

EREN KIŞ-7 Operasyonu, Bitlis batısı Şeyh Habib Dağı Sarpkaya bölgesi, 22 Kasım 2021

EREN KIŞ-8 Operasyonu, Mardin doğusu Ömeryan bölgesi, 25 Kasım 2021

EREN KIŞ-9 Operasyonu, Ağrı kuzeyi Ağrı Dağı bölgesi, 1 Aralık 2021

EREN KIŞ-10 Operasyonu, Kars Kağızman güneyi Madur Dağı bölgesi, 3 Aralık 2021

EREN KIŞ-11 Operasyou, Muş batısı Şenyayla bölgesi, 4 Aralık 2021

EREN KIŞ-12 Operasyonu, Van Çaldıran kuzeyi, Ağrı Doğubayazıt güneyi, Tendürek Dağı bölgesi, 8 Aralık 2021

Mühimmat ABD'den

Beş farklı operasyon serisine bakıldığında, mevsimsel odağın genel olarak sonbahar-kış ve kış-ilkbahar dönemlerini kapsadığı, örgütün geleneksel bahar-yaz dönemindeki eylem inisiyatifinin altyapısına dönük gerçekleştirildiği görülmektedir. Bu bağlamda da operasyonların örgütün barınak, sığınak ve silah-mühimmat depolarının içinde bulunduğu yaşam alanları ile bu alanlarla çevredeki yerleşim yerleri arasındaki lojistik-istihbarat geçişkenliğini hedeflediği ifade edilebilir. Operasyonların odak noktasının ise örgütün yaşam alanlarındaki özgün taktik-lojistik kapasitesi ile çevresel işbirlikçi ağı olduğu söylenebilir. Operasyonlarda etkisiz hale getirilen terörist sayısındaki önceki yıllara göre azlık PKK'nın taktik insan kaynağının azlığına, ele geçirilen silah-mühimmat-teçhizat ve yaşam malzemesi ile yakalanan işbirlikçi sayısındaki çokluk ise örgütün potansiyeline işaret etmektedir. Her iki gösterge aynı zamanda güvenlik kuvvetlerinin örgütünün lojistik kaynakları ile işbirlikçi ağına nüfuz edebilme yeteneğinin ispatıdır. Bu noktada dikkat çekici iki husus etkisiz hale getirilen teröristlerin genellikle taktik/operatif sevideki lider kadrodan meydana gelmesi, ele geçen silah-mühimmat-teçhizatın menşeindeki ABD etiketinin artıştır.

Yurtiçindeki operasyon bölgelerinin birbirinden ayrıştırılarak diğer bölgelerdeki operasyonlarla eş güdüm sağlandığı ve son üç yıldaki operasyonel devamlılıkla birbirini tamamlayıcı bir etki ürettiği de söylenebilir. Bu bağlamda her beş operasyon serisi içinde; Siirt-Şırnak hattı, Bitlis-Siirt hattı, Bingöl-Diyarbakır-Muş bölgesi, Kars-Iğdır-Ağrı hattındaki ardışık operasyonları birbirinin etkisini tamamlamaktadır. Tunceli, Hakkari, Hatay-Osmaniye ve Mardin bölgesindeki operasyonların ise daha çok kendi içindeki alt operasyon sektörlerindeki etkileşim ile operasyonel etkiyi ikmal ettiği ifade edilebilir.

Tekrarlanan odaklar

Operasyon sektörlerindeki odaklar;

Lice'deki operasyonların beş operasyon serisinin tamamında, Tendürek ve Çemçe-Madur operasyonlarının birbiriyle etkileşimli olarak operasyon serilerinin tamamında, Bitlis Sehi ve Beşkaynak bölgesinin operasyon serilerinin tamamında, Şırnak Gabar ve Siirt Herekol operasyonlarının birbiriyle etkileşimli olarak operasyon serilerinin tamamında, Amanoslar'daki operasyonun dört operasyon serisinde, Hakkari Kavaklı bölgesindeki operasyonların iki operasyon serisinde tekrarlandığı görülmektedir. Hakkari, Hatay-Osmaniye ve Mardin bölgesindeki operasyonların aynı zamanda Irak ve Suriye'de devam eden sınır ötesi harekatlar ile eş güdümlü olarak tekrarlandığı da gözlenmektedir.

PKK ile yurtiçindeki mücadelesi 2019 yılından bu yana önemli etkiler üretmektedir. Bu anlamda, 2019'da PKK'nın yurtiçindeki eylem alanları birbirinden ayrıştırıldı, 2020'de yurtiçi ve yurtdışı operasyonel eşgüdüm ile örgütün transnasyonel eylem etkinliği azaltıldı. 2021'de yurtiçindeki mücadele PKK'nın örtülü soysal katmanlarına genişletildi. Böylelikle PKK ile yurtiçindeki askeri mücadele kırsal alandan sosyal alandaki kolluk uygulamalar alanına doğru yön değiştirdi. PKK'nın yurt içindeki aktif silahlı kadrosunun etkisiz hale getirilmesiyle, örgütün soysal alandaki yeraltı teşkilatı, yardımcı kuvvetleri ile pasif ve siyasi destekçilerine kolluk operasyonları ile müdahale edilen bir süreçte bulunmaktayız.

İdeolojik mücadele alanı

Bu da PKK ile kamu diplomasisi ve ideolojik mücadele alanının daha da hareketleneceğine işaret etmektedir. 2022 yılında PKK'ya karşı yurtiçinde askeri operasyonlar ile kolluk operasyonları eksenindeki etkinin devam etmesi beklenirken kamusal alanda bilişsel bir mücadelenin artacağı da söylenebilir. Son günlerde PKK'ya müzahir çevrelerin İçişleri Bakanı Süleyman Soylu'ya dönük saldırgan söylemlerin altında yatan neden de yurtiçindeki eylem kapasitesini yitiren PKK'ya bilişsel çatışma alanında avantaj sağlamakla ilgilidir. Zira, yurtiçindeki askeri ve kolluk mücadelesi ile kamu diplomasisi mücadelesi etkin bir şekilde İçişleri Bakanlığının sorumluluğunda yürütülmektedir.

@necdet4059