Erken seçim tartışmaları neden gündeme getirilir?

Erken seçim dünyada olduğu gibi Türkiye'de de muhalefet partileri tarafından bilinçli şekilde kamuoyu gündemine getiriliyor ve toplumun seçim atmosferine girmesi için zemin hazırlanıyor. Ancak bu yaklaşımın faturasını her zaman olduğu gibi yine halk ödüyor.

Doç. Dr. Oğuz Göksu / Gaziantep Üniversitesi

Siyasal iletişimin temelinde, siyasal partiler ve siyasal liderler açısından, kararsız seçmen kitlesini etkileme ve vatandaşlar sandık başına gittiğinde akıllarına gelecek ilk seçenek olma amacı yer alır. Politikacılar kendilerini, vaatlerini, gelecek planlarını ve vizyonlarını siyasal iletişim yoluyla vatandaşlara aktarırlar. Manipülasyonun ve dezenformasyonun arttığı iletişim ortamında kaynağın güvenilirliği tarihte olduğu gibi bugün de hayati önem taşıyor. Konu siyasal iletişim olduğunda ise, bilginin ve söylemin kaynağı diğer tüm unsurların önüne geçiyor. Öyle ki, siyasal iletişimde ne söylendiğinden, ne vaat edildiğinden öte kimin söylediği ve vadettiği belirleyicidir.

Kararsız seçmeni ikna

İşte bu noktada erken seçim tartışmalarının da hangi odaklar ve çevreler tarafından gündeme sunulduğunun ve kimler tarafından desteklendiğinin iyi analiz edilmesi gerekir.

Siyasal iletişim felsefesi, medyada görünür olma, potansiyel seçmenin görüşlerini güçlendirme, kararsız seçmeni ikna etme düşüncesine sahiptir. Siyasal iletişim, içinde bulunduğu toplumun kültüründen beslenmek durumundadır. Çünkü toplumun ilgileri, alışkanlıkları, değerleri ve inançları o toplumun kültürü analiz edilerek öğrenilebilmektedir. Bu bağlamda son 20 yıllık dönem haricinde Türkiye, birçok erken seçim yaşamış ve bu seçimlerin neticesinde yeni belirsizlikler ortaya çıkmıştır.

Negatif gündem

Erken seçim dünyada olduğu gibi Türkiye'de de muhalefet partileri tarafından bilinçli şekilde kamuoyu gündemine getiriliyor ve toplumun seçim atmosferine girmesi için zemin hazırlanıyor. Ancak bu yaklaşımın faturasını her zaman olduğu gibi yine halk ödüyor. Erken seçim tartışmaları doğrudan ve dolaylı olarak ülkedeki pozitif gündemin olumsuz bir çerçeveye bürünmesine neden oluyor. Erken seçim konusundaki tartışmalar siyasi gerilimi artırırken ekonomik açıdan büyük bedeller ödenmesine sebep oluyor. Diğer yandan erken seçim, ülkenin büyük projelerde, yatırımlarda ve ar-ge çalışmalarında kullanacağı bütçenin seçimlere kanalize edilmesini beraberinde getirerek halkın gündelik yaşamına olumlu katkı sağlayacak hizmetlerin ertelenmesi tehlikesine yol açıyor.

Birincil araç medya

Seçmenleri ikna etmeyi merkeze alan siyasetin iletişiminde medya, vatandaşların karar verme süreçlerini etkileyecek birincil araç olarak görülür. Hem geleneksel medya hem de yeni medya vatandaşları belli fikirlere alışkınlaştırmaya çalışır. Erken seçim tartışmaları da bu bağlamda okunduğunda özellikle yeni medya üzerinden etkileşim ve interaktivite sağlanarak vatandaşların gündemi işgal ediliyor.

Siyaset ve medya ilişkisinde hangi gücün diğerini araçsallaştırdığı konjonktüre, ekonomik ve sosyal gelişmelere bağlı olarak değişiyor. Güç dengeleri bu odakların hangisinin baskın geleceğinde belirleyici oluyor. Seçimlerin erkene alınması için gerekli siyasal, sosyal ve ekonomik şartların oluşup oluşmadığı tartışılmadan yalnızca siyasal ikbal için ülkenin belirsizlik dönemine çekilmesi 2020'nin başından bu yana devam eden Covid-19 salgını sürecinde siyasal ve ekonomik kayıpları beraberinde getirir. Türkiye'nin salgının etkilerini hafifletmeye çalıştığı, aşılamanın hızlı bir şekilde devam ettiği dönemde erken seçimi konuşması tüm enerjisini ve gücünü negatif gündeme kurban etmesi anlamına gelir.

Beklentiler ve muhtemel riskler

Muhalefetin erken seçimden beklentileri:

Seçim için rasyonel gerekçeler olmasa da vatandaşların zihnini bulandırma

Küresel negatif siyasal konulardan nemalanma

Medyada gündem olma

Teşkilatları ve parti üyelerini canlı tutma

'Erken seçim istedik', iktidar seçime yanaşmadı algısı oluşturma

Rakip siyasal partilerin oylarının azaldığı algısı oluşturma

Kendi seçmenini konsolide etme

Kararsız seçmeni etkileme

Erken seçim tartışmalarının tehlikeleri:

Dövizde olağanüstü dalgalanma

Ekonomide güvensizlik

Siyasi istikrarsızlık

Toplumsal belirsizlik

Yatırımların ertelenmesi

Projelerin rafa kaldırılması

Uluslararası alanda itibar kaybı

Medyanın erken seçimden beklentisi:

Reytingi ve tirajı yükseltme

Tıklanma ve beğeni alma

Sosyal medyada takipçi sayısını artırma

Reklam gelirlerini artırma

Programlarda ve haberlerde popüler isimlere yer verme

Medyanın sorumluluğu:

Erken seçim tartışmalarını hangi aktörlerin ortaya çıkardığının doğru tahlil edilmesi

Bu tartışmaların yurt dışındaki odaklar tarafından körüklenip körüklenmediğinin incelenmesi

Tartışmaların Türkiye'ye olumsuz etkileri ve yaşanabilecek ekonomik kayıplar göz önüne alınarak gündeme getirilmesi

@oguzgoxsu