Medyanın dini kullanımı

Murat Güzel/Açık Görüş Kitaplığı
4.05.2014

Politik teoloji konularının tartışılmasında, sürdürülen tartışmaların içerik ve biçiminin belirlenmesinde son 30 yılda büyük gelişme gösteren medya sektörünün kurucu işlevi vardır.


Medyanın dini kullanımı

Türkiye’de kamusal alanda yürütülen tartışmaların birçoğunun medya üzerinden geliştiği iyi bilinen bir husus. Kamuoyunun ve kamusal alanın dijital-medyatik temsilleri ülkedeki tartışma konularının görsel temsillerine de kapı aralıyor sürekli.

Son 30 yıldır Türkiye’de sürdürülen kamusal tartışmaların ise iki temel konusu var: Terör ve Kürt sorunu ve din-devlet ilişkilerinin nasıl kurgulanacağı, İslam, İslamcılık ve Alevilik, cemaatler vb. konularda tafsilatlandırılabilecek politik teoloji sorunu. Bu iki sorunun da başka bir açıdan 1980’li yıllarla ülke gündemine giren “kimlik ve aidiyet” sorununun açılımı olduğu söylenebilir.

Politik teoloji konularının tartışılmasında, dahası sürdürülen tartışmaların içerik ve biçiminin belirlenmesinde yine son 30 yılda büyük bir gelişme gösteren medya sektörünün kurucu işlevi de gözardı edilemez.

Bu kamusal tartışmalar bir yandan dini bilginin demokratizasyonu sürecine, toplumun dini bilgilenim kanallarının çoğullaşmasına hizmet ederken başka bir yönden de tartışmaların yürütüldüğü mecralardan kaynaklı bir deformasyon ve çarpıtma sürecine de maruz kalınabilmektedir. Kamusal tartışmalarda taraflar arasındaki karşılaşmalarda tarafların aldıkları pozisyonlardan kaynaklı bu deformasyonun yanısıra ayrıca bizatihi tartışmaların kurucu unsuru olarak öne çıkan ve bu yüzden tartışmalara elverişsiz ortamlar hazırladığı düşünülebilecek medyanın din ile kurduğu ilişkinin boyutları da önem kazanmaya başlamaktadır.

Dinin dijitalleştirilmesi

Medya ve Din, Türkiye’de medya ile dinin ilişkisine değişik yönlerden bakabilen ‘ilk derleme’. Medya ve Din, dinin dijitalleşmesinden dinsel nefret söylemine, dinin karikatüral temsilinden medyanın din bilgisine, televizyonda dinin temsiline, reklam iletişimindeki dinsel kurguya, marka iletişiminde dinsel sembollerin kullanımına dek açılıyor. Oradan din ile moda, din ile sinema, din ile müzik ilişkisine geçiyor. Bir yandan da dini oluşumların medya stratejilerine, mezhep farklılıklarının medya yansımalarına değinmeyi ihmal etmiyor; dahası, din görevlilerinin sosyal medya kullanımını ve Alevi yayıncılığını da konu ediniyor. Medya ve Din’in yelpazesi altındaki başlıklar, medya ile din ilişkisini hem Türkiye tezahürleriyle hem de küresel açılımlarla irdeliyor.

[email protected]

Medya ve Din, Der. Mete Çamdereli, Köprü, 2014
 
Taşrada idare mekanizması
 
Osmanlı Devletinde II. Mahmud dönemiyle birlikte merkezi ve mahalli idari yapılanmada bir değişim sürecine girildi ve bu durum, Tanzimat döneminde hız kazandı. Bu bağlamda 1842 yılında taşra idari hiyerarşisinde yapılan yeni düzenlemeler esnasında kaymakamlık idaresi teşkil edildi. Osmanlı idari literatüründe klasik dönemden itibaren çok farklı alanlarda kullanılagelen kaymakamlık tabiri, böylece yeni bir idari kademenin ismi oldu. Kitapta Osmanlı mahalli idarelerinin vazgeçilmez bir unsuru olan ve cumhuriyet döneminde de varlığını sürdüren kaymakamlık kurumunun tarihi arka planı ele alınıyor.
 
Osmanlı Devletinde Kaymakamlık (1842-1871), Mehmet Güneş, Kitabevi, 2014
 
Haskala’dan İsrail’e Yahudi aydını 
 
Haskala on sekizinci yüzyıl Avrupası’nda Yahudi çevrelerde 
ortaya çıkan aydınlanma hareketidir. Avrupa aydınlanma felsefesine paralel olarak ortaya çıkan bu Yahudi aydınlanmadığı bir anlamda modern Yahudi kültürünün yapısını da belirlemiştir. Temelinde pek çok siyasal, sosyal ve teolojik gerekçeler yatmakla birlikte Haskala hareketinin en önemli yanı Yahudi modernitesinin ortaya çıkmasına yaptığı katkıdır. Seda Özmen kitabında Immanuel Kant’ın da atıfta bulunduğu Yahudi filozof MosesMendelssohn özelinde Haskala hareketini irdeliyor.
 
18.Yüzyıl Yahudi Aydınlanma Hareketi: Haskala ve MosesMendelssohn, Seda Özmen, Ayışığı, 2014