Son çeyreğin silüeti

İbrahim Tenekeci'nin yazılarında birçok insan silueti dikkat çekiyor. Şişli Etfal Hastanesi Acil Servisi'nde karşılaştığı simalardan, yaş ortalaması 75 civarında olan arkadaşlık grubuna, genç şairlerden dostlar ve dostluklara dair birçok ilginç anektod, kısa öykü ya da hatıra bulunabilir Tenekeci'nin kitabında.

Türkiye'nin son çeyrek yüzyılında çok önemli değişimler yaşandığı biliniyor. 2001'de yaşanan büyük ekonomik kriz, 2002 Kasım'ında AK Parti'nin büyük bir çoğunlukla TBMM'ye girişi ve tek başına iktidar oluşu, 2007'de e-muhtıra, 2008-2009'da Ergenekon-Balyoz vb. davalar, aynı yıllarda dünyada meydana gelen mort-gage krizi ve devamındaki büyük bunalım, Arap Baharı ve Karşı-Baharı, 17-25 Aralık 2013'te FETÖ tarafından düzenlenen polis-yargı darbesi ve 15 Temmuz 2016'da yine aynı örgütün silahlı unsurlarının halka yönelttikleri namlular... Siyaset, sosyoloji, iktisat, uluslararası ilişkiler vb. disiplinlere konu edilebilir belki bu çeyrek yüzyılda saydığımız bu olaylar silsilesi ve onlarla birlikte ya da onlara karşı yaşanan büyük toplumsal değişim. Ancak bu değişimin en çok hayatı, özellikle gündelik hayatı ilgilendirdiğini de belirtmeli. Yine de gündelik hayatta her türlü değişime karşı sabit kalan, kalması gerek şeyler ya da alanlar vardır. En azından onların varlığı sayesinde değişimi olumlu ya da olumsuz değişim olarak belirleyebiliriz.

Değerli şair İbrahim Tenekeci'nin 26 Eylül 2018 ila 25 Eylül 2019 arasında Yeni Şafak gazetesinde yayınlanan yazılarının bir araya getirilmesinden oluşan Yakın Şahitlik adlı kitabı son çeyrek yüzyılda yaşadığımız toplumsal değişim içinde değişmeden kalan, değişmemesi gereken, temel ahlak ve yaşama üslubumuzun ana direkleri mesabesindeki hususları ilk başta bireysel hususları ön planda tutuyormuş gibi görünse de bu yanıyla kendine has sayabileceğimiz bir olgunlukta kaleme alıyor.

Hayatla, emekle

Tenekeci ile gah bir dağ yolculuğuna çıkıyorsunuz, gah Kuzey ormanlarında geziniyorsunuz. Karşılaştığınız ayrıntıları temel insani değerleri açıklamak bakımından birer örnek haline dönüştüren anlatımı ile Tenekeci birçok savsöze dönüşebilecek hususu da gayet vazıh bir dille izah ediyor. Bu tür savsöz sayılabilecek anlatımlar çokça yer alıyor kitapta. Mesela "...kendimize bakmakla sorumluyuz. Bakmaktan kasdımız, dışımızla değil, içimizle ilgilidir.", "Bir işe yaramanın sevinci, insana daha güzel işler yaptırır.", "İnsan başkalarındaki değişimi görür de kendi dönüşümünü göremez.", "Dost, hayatla ve emekle beraber gelendir." savsöz sayabileceğimiz cümlelerden bazıları.

Yazılarda birçok insan siluetine de değiniyor İbrahim Tenekeci. Şişli Etfal Hastanesi Acil Servisi'nde karşılaştığı simalardan, yaş ortalaması 75 civarında olan arkadaşlık grubuna, genç şairlerden dostlar ve dostluklara dair birçok ilginç anektod, kısa öykü ya da hatıra bulunabilir Tenekeci'nin yazılarında.

Malazgirt ruhu

Yeni İstanbul Havalimanı'nın yakın olduğu coğrafyanın tarihinden yerel seçimlere, Suriye'deki iç savaşı Türkiye için oluşturduğu tehlikelerden Türkiye'deki Suriyelilere, Malazgirt ruhundan Kurtuluş Savaşı'mızın hatırlattıklarına Türkiye'nin temel meselelerinden dergilerin dertlerine kadar ilk bakışta birbiriyle uyuşması epey zor görünen birçok farklı konu ve temayı içeren yazıların gazete yazısı olmaktan öteye geçtiğini de vurgulamalı. Yazılar kalıcılıklarını sade bir hayat sürmenin, büyüklük taslamamanın hırs sahibi olmamanın erdemini taşıyan, kısa bir deyişle 'istikamet üzere olan' insanları ve onların sahiplenip savundukları temel değerleri gündeme getirişiyle kazanıyor; bu değerlerin gündeme getirilmesi yazılara ayrı bir değer katıyor.

Yakın Şahitlik İbrahim Tenekeci Muhit, 2021

Şair bir doktorun Suriye hatıraları

Cemil Süleyman Alyanakoğlu, Osmanlı devletinin son dönemlerinde Fecr-i Ati adıyla bilinen edebi topluluğun önemli addedilebilecek yazarları arasındayken kutsal topraklarda yaşanan veba salgınına karşı gazete ilanı yoluyla doktor arayan devlete başvurur ve 1912'de Hicaz çöllerinde mücadeleye başlar. Uzunca bir süre Arap coğrafyasında yaşayan Cemil Süleyman'ın Kurun ve Vakit gazetelerinde yayınlanan hatıra yazıları Osmanlı'nın son döneminden Cumhuriyet yıllarına dek bu bölgelere ışık tutacak niteliktedir. Beyrut, Şam, Halep, Lübnan, İstanbul ve Antalya'nın anlatıldığı hatıra yazılarını bir araya getiren kitaba ayrıca Hüseyin Bargan'ın sunuş yazısı ile Cemil Süleyman'ın hayat hikayesi de eklenmiş.

Kendi Cennetlerinde, Cemil Süleyman Alyanakoğlu, yay. haz. Hüseyin Bargan, TİMAŞ, 2022

Hint bir yönetmenin Batı sinemasına bakışı

Bollywood da denen Hint sinemasının dünya çapında ünlü yönetmenleri arasında yer alan Satjyajit Ray, ölümüne dek sürdürdüğü verimli sinema kariyerini sinema yazılarıyla desteklemiş bir sinema adamı olarak tanınır. Kitabında Ray'in kendi sinemasıyla birlikte Hint sinemasının nasıl olması gerektiğine dair serdettiği düşünceleri okumak mümkün. Ray'in Batılı sinemalara ve yönetmenlere dair taşıdığı görüşlerin özgüvenli bir entelektüelin bakış açısını yansıttığını savunan Mesut Bostan, kitaba yazdığı sunuş yazısında Ray'in düşünceleri ile modernizm arasındaki ilişkileri sorunsallaştırıyor. Aynı zamanda bu düşüncelerin Türk sinemasına uyarlanabilecek yanlarını da işaret ediyor.

Bizim Filmlerimiz: Onların Filmleri, Satyajit Ray, çev. Suzan Sarı, Vakıfbank, 2022

@uzakkoku