Tabii ki! TRT farkı!

TRT'nin kurduğu TABİİ, aynı zamanda Türkiye'nin dijital platformu anlamına geliyor. Bir devlet projesi. Tabii platformunu anlatabilmek için sadece şu örneği verelim: Türkiye'nin de artık bir Türk NETFLİX'i var!

Uzun yıllardır beklenen gelişme 7 Mayıs 2023 günü, hayata geçirildi. Türkiye'nin de artık uluslararası bir dijital medya platformu var. Adı da TABİİ. TRT'nin kurduğu bu mecra, aynı zamanda Türkiye'nin dijital platformu anlamına geliyor. Bir devlet projesi. Tabii platformunu anlatabilmek için sadece şu örneği verelim: Türkiye'nin de artık bir Türk NETFLİX'İ var! Netflix'i de şöyle anlatalım: 232.5 milyon üyesi olan, yıllık karı 8.2 milyar dolar olan bir mecra. Düşünebiliyor musunuz Tabii'nin hedefini! Netflix ile devam edelim... 1997 yılında kurulan Netflix, 2002 yılında halkın erişimine açılmıştır. 200'den fazla ülkede hizmet veren platform, içeriğinde, uzun metrajlı filmler, belgeseller ve programlar barındırmaktadır. Dünyanın en önemli internet platformlarından biridir. Aboneleri, internetin bağlı olduğu her ortamda ekran vasıtasıyla içeriklere ulaşabilmektedir. Aynı şekilde Tabii'nin de internetin olduğu her mecrada ürettiği içeriği dünya aynı anda tüketebilecektir. Tabii'nin rakibi Netflix böyle bir yapıda işte. Karşımızda televizyon mecrasını aşmış, kültürel içerik ve söylem inşa eden devasa bir mecra var. Tabii'nin yeni bir dil ve söylemle küresel olarak "insanın" hikâyesini her dilde anlatması gerekmektedir. Türkiye'nin bunu yapabilecek potansiyeli pek tabii vardır. Çünkü 1975 yılından itibaren zaten dünyaya Türk içerikleri ihraç ediyoruz. Yaklaşık 50 yıllık bir referans merkezinin üzerine inşa ediliyor TABİİ. Tüm Türkiye'nin ortak bir bilinçle Tabii platformu üzerinden dünyaya açılması, yapılması gereken ilk hamle olabilir. Şu an 700 milyon kişiye ulaşan Türk içerikleri, çok kısa sürede Tabii ile milyarları bulabilir. Çünkü dünya Türkiye Yüzyılı'nda Türk'ün sesini duymak istiyor.

Bir kültür üretim merkezi olarak dijital platformlar

Batı dünyasının önemli filozoflarından Theodor Adorno'ya göre, bireyleri manipüle eden ve toplumsal yapıları tek bir kalıp haline getiren kültür endüstrilerinin yaratılmasında ve biçimlendirilmesinde kitle iletişim araçları hem ona sahip olanlar hem de onu kullananlar tarafından etkin şekilde kullanılarak tek yapılı bir bilinç oluşturma işlevini etkin bir mekanizma olarak oluşturmaktadır. Medya, tek yapılı bir bilinç ve kültür empoze ederek kitleleri manipüle etme amacı gütmektedir. Bugün kitle iletişim araçları ise geleneksel mecralardan, internet mecralarına kaymaktadır. En başta, Netflix ve Youtube küresel olarak en çok içerik tüketilen ve içerik üretilen ortamların başında yer almaktadır.

Medya, Batılı dünya tarafından bir bilinç oluşturulmak için kullanılmaktadır. Daha sarih açıklarsak, medya, batı dünyası tarafından kültür empoze etme aracı olarak kullanılmaktadır. Ve siz bu oluşturulan bilinç dünyasında "kendi hikâyenizi ve dünyanızı" anlatmazsanız, Batı dünyasının anlattığı bilinç "tek hakikat" ve tek bakışlı bir dünyanın kendisi olarak sunulacaktır/maktadır. Ve siz orada hapis olacaksınızdır. Bugün Tabii platformu, Batı'nın oluşturduğu, hegemonyasını sağladığı dijital mecra alanında bir başka rüzgar olarak esecek ve yeni bir soluk getirecektir. Bugün dünyada dijital platformların ezici çoğunluğu Batı menşelidir. Bu ezici üstünlüğe Türk içerikleri inanılmaz bir rekabet ortamı getirecektir.

Sayısal olarak internetin hayatımıza girmesiyle birlikte yıllara göre televizyon izleme oranı düşmüş, internet mecraları üzerinden içerik tüketimi oranı ise her yıl artma çabasına girmiştir. Bugün küresel olarak hiçbir televizyon kanalı, dijital platformların izlenme oranına yaklaşamamaktadır. Bugün, dijital platformların küresel olarak hikâye anlatıcılığı yaptığı ve söylem inşa ettiği bir dünyada Türkiye'nin tek kamu yayıncısı olan TRT'nin Tabii isimli dijital platform mecrasıyla dünyaya açılması çok önemlidir. Türkiye'nin kendi ürettiği içeriklerin, küresel olarak yayılıma açılması Türkiye'nin söylem gücünü uluslararası alanda artıracaktır. Bununla birlikte Türkiye ve Türk halkı için yapılan kültürel dezenformasyonun da önüne geçilecektir. Fakat karşımızda çok güçlü bir endüstriyel yapı olduğunu da unutmamamız gerekmektedir. Mesela rakamlar Netflix'in sadece Türkiye yatırımlarının 600 milyon TL'yi aştığını gösteriyor. Aynı şekilde sadece Türkiye'de 30'dan fazla dizi ve film üretti. Netflix, aynı şekilde Güney Kore'de önümüzdeki dört yıl içinde 2,5 milyar dolarlık yatırım yapacağını açıkladı. Sadece Güney Kore'ye yapılacak 2,5 milyar dolarlık yatırımın büyüklüğü bile gelecekte dijital platformların potansiyelini ortaya koymaya yetecek büyüklüktedir. Bunun için Tabii platformu sadece TRT ile sınırlı kalmadan tüm Türkiye'de üretilen içeriklerin uluslararasına dağılma noktasında bir merkez olma imkânı sunmalıdır. Tabii, Türk film, dizi, belgesel, içerik üretme merkezine dönmelidir.

Türk'ün hikayesi

Bir kültür üretim mecrası olan "medya" stratejik bir unsur olarak ülkelerin yumuşak gücünü de oluşturmaktadır. Türkiye, 1923 yılında kurduğu Cumhuriyetin 100. yılını geride bırakırken, yeni gireceği yüzüncü yıla Türkiye'nin yüzyılı vizyonu ve tasavvuru ile bakmaktadır. Devlet ve millet olarak daha etkin ve daha güçlü olmak, Türkiye Cumhuriyeti devletinin yeni yüzyıl politikasını oluşturmaktadır. Türkiye'nin, savaş teknolojisi ve güvenlik noktasında dünya çapında yakaladığı başarı, kültürel küresel mecralarda da sürdürülmelidir. Savaş teknolojisi sert gücün, dijital platformlar (medya) ise yumuşak gücün önemli parçalarındandır.

Bu anlamda Tabii platformu ile Türkiye, TRT aracılığıyla bir yumuşak güç mecrası olan dijital platformlara da giriş yapmıştır. Tabii platformu, önümüzdeki dönemde Türkiye'nin itibar yönetimini, yumuşak gücünü ve kültürlerarası iletişimini büyük oranda arttıracaktır. Çünkü Türk yapımları Güney Amerika'dan Rusya'ya, ABD'den Çin'e dünyanın dört bir yanına erişiyor. Her yıl 100'ün üzerinde dramanın üretildiği sektörde, birçok dizi Türkiye'de yayından kalksa da yurt dışında talep görmeye devam ediyor. Yayından kalkan dramaların yüzde 75'inin ihracatı devam ediyor. Günümüzde Türk dizi filmleri, Fransa'dan Japonya'ya, Uruguay'dan Endonezya'ya, Latin Amerika'dan Orta Asya Türk Cumhuriyetlerine kadar yüzden fazla ülkeye lisanslanmakta ve 700 milyonun üzerinde izleyiciye ulaşmaktadır. Bu 700 milyon izleyici, Türkiye yüzyılında, Türk'ün sesini her alanda duymak istemektedir. Tabii, böyle bir sermaye üzerine kurulduğundan Türkiye için çok önemli bir mecra olma imkânına sahiptir.

Joseph Nyre, "bir ülkenin yumuşak gücünün kültür, siyasi değerler ve dış politika olmak üzere bu üç kaynağa dayandığını" söyler. Dünya'da Türk dizileri belirli bir hayranlık kültürü ve cazibe merkezi oluşturarak kültürel bir yumuşak gücün altyapısını oluşturmuştur. Bu alt yapı Tabii platformu için devasa bir referans oluşturmaktadır. Bu oluşturulan alt yapıya şöyle bir bakalım.

Dizi ihracı sürecimiz

Türk dizilerinin 2000'li yıllardan sonra ciddi anlamdaki artışı, sadece sektörün iç piyasada büyümesini sağlamamıştır. Aynı zamanda yurt dışına dizi ihracatının imkânını da doğurmuştur. 1975 yılında TRT'de yayınlanan 'Aşk-ı Memnu'nun 1981 yılında Fransa'ya ihraç edilmesiyle başlanan süreçte, 2001-2002 yıllarında vizyona giren "Deli Yürek"le gerçek manada dizi ihracı söz konusu olmuştur. 2007 yılında "Gümüş" ile ivme kazanan dizi ihracatı "Bin bir Gece" dizisiyle artarak devam etmiştir. TRT'nin yayınladığı, Diriliş Ertuğrul, Alparslan, Elimi Bırakma, Filinta, Benim Adım Melek, Masumlar Apartmanı dizileriyle ise zirveye ulaşmıştır.

Günümüzde Türk televizyonlarında yayına giren dizilerin büyük çoğunluğunun farklı ülkelerde yayınlandığı söylenebilir. "Gümüş" dizisinin Arap dünyasındaki etkisi ve "Muhteşem Yüzyıl" dizisinin yaklaşık 86 ülkede yayınlanması, Japon ve Çin pazarına girmesi, Türk dizi tarihine önemli ivmeler kazandırmıştır. "Muhteşem Yüzyıl" dizisi Vietnam dâhil olmak üzere 47 ülkeye satılmış en pahalı yapım olma özelliğine sahiptir. Türk dizileri 2011 yılından sonra daha da büyük izleyici kitlelerine ulaşmış ve dünya pazarında hatırı sayılır bir yer edinmişlerdir. Türk dizileri ve filmleri belirli bir hayranlık kültürü ve cazibe merkezi oluşturarak kültürel bir yumuşak gücün altyapısını oluşturmaktadır. Türkiye dünya televizyon içeriği ihracatında ilk 5'te yer almaktadır.

Dünya pazarında Türk dizileri

Türk dizileri 150'yi aşkın ülkede talep görüyor, 700 milyondan fazla izleyiciye ulaşıyor. Bu rakamlar, TRT'nin oluşturduğu dijital platform olan Tabii'nin potansiyelini de ortaya çıkarmaktadır. Türk dizileri ihracat rakamlarında dünya pazarının önemli bir paya sahiptir. "Euro-Data 2016" raporuna göre ihraç edilen kurmaca yapımlar bakımında dünya pazarında yüzde 25'lik bir payla lider durumundadır. Tespit edilen en az 23 Türk dizisi 11 ülkede yabancı yayınlar listesinin ilk sırasında yeri almıştır. Birçok ülkede reyting sıralamasında çok yüksek bir paya sahiptir. Türk dizilerinin, ihracat rakamları dışında 150'den fazla ülkede yayınlanması, Türkiye'nin tanınmasında, marka değerinin artmasında önemli rol oynamaktadır. Dizi ihracatının, kendi getirisinin dışında Türk mallarının dış pazara açılmasında da önemli katkısı vardır. Türk kültürünü yaygınlaşmasını sağlamakta ve turizme büyük katkılar sunmaktadır. Türk dizilerinin bu katkıları medya haberlerine de yansımaktadır. Anadolu Ajansı'nın 9 Kasım 2019 haberine göre yurt dışında büyük ilgi gören, ihraç edildikleri ülkelerde Türkiye imajına, ürünlerinin tanıtımına katkı sağlayarak hizmet, mal ve dış satımının artmasında etkili olan Türk dizilerinin ihracat tutarı; 2019 yılı yıl itibarıyla 500 milyon dolara ulaşmıştır. Diğer ülke izleyicilerinin beğenisini kazanan Türk dizi filmleri yayıncı kanallar için önemli içerikler olmaktadır. Şili'de Mega TV günde on dört saat, Meksika'da Imagen TV günde yedi saat, Arjantin'de Telefe günde dört saatten fazla zamanı Türk dizi filmlerine ayırmaktadır. Her üç ayda bir yeni bir Türk dizi filmi yayın akışında yer almaktadır

Türk dizi sektörünün, dünya çapındaki bilinirliği ve ilgisi, Tabii için çok büyük bir referans ve beklenti doğuracaktır. Bu bilinirlik ve ilgi, Tabii mecrasına olan merakı arttırdıkça kalite noktasında çıtanın da daha yükseleceğini söylemek mümkündür. Tabii platformu ile birlikte, oluşturulan içeriklerin Türkiye'ye dair önyargıların yıkılmasındaki rolü, Türkiye'ye dair bir bilgi kaynağı olarak rolü, Türkiye'ye dair uluslararası halkla ilişkiler çerçevesinde değerlendirilebilecek yaratıcı kültür endüstrisi ürünleri olarak rolü ve Türkiye'nin yumuşak gücü üzerindeki yapıcı rolü önümüzdeki süreçte çok fazla sorulacak sorular arasında olacaktır.

Tabii platformu Türkiye'nin uluslararası piyasada görünen yüzü olacaktır. Belki milyarlarca izleyiciye, Tabii üzerinden ulaşılacaktır. Bundan dolayı Türkiye'de üretilen tüm içeriklerin Tabii üzerinden dağıtımı bir an önce halledilmesi gereken bir mesele olarak önümüzde durmaktadır. Tabii, tüm Türkiye'yi temsil etmelidir. Belki daha sonra tüm İslam ve Doğu dünyasının içeriklerinin, dünya ile buluştuğu bir adres haline de gelebilme potansiyeli üzerinde konuşulabilmeli... Tabii, bir çığır açmanın eşiğinde, tabii farkında olanlar için...

Kısaca Tabii nedir?

Tabii, TRT tarafından hazırlanan bir TRT Uluslararası Dijital Platformu'dur. Tıpkı Netflix, Disney+, Amazon Prime Video, BluTV, Exxen vb. bir servis olan Tabii, TRT tarafından hazırlanan yapımları başta ülkemize ardından dünyaya tanıtacak. 30 yeni yapım ve 184 yeni bölüm ile açılış aşamasında en zengin orijinal içeriğe sahip platform unvanını taşıyacak.

Tabii ücretli mi?

Hayır. İlk aşamada Türkiye'deki kullanıcılara ücretsiz olarak hizmet verecek olan Tabii, yurt dışında ise bir ücret talep edecek. Fakat şu an için bir fiyat bilgisi bulunmuyor

Tabii hangi dilleri destekliyor?

Türkçeye ek olarak ilk etapta İngilizce, İspanyolca, Arapça ve Urduca dillerinde erişim sunacak. Dijital platformun yüksek kaliteli seslendirmeleri ve altyazıları yakın zaman içinde daha fazla dil seçeneğiyle erişilebilir olacak.

Tabii Hangi platformlarda var?

Tabii, ilk aşamada tabii.com internet sitesi ve Androdi ile iOS uygulamaları üzerinden hizmet verecek. İlerleyen dönemlerde televizyon uygulamalarının da gelmesi bekleniyor.

Ülkemizde isteğe bağlı yayın hizmetleri platformlarında ücretler:

Bein Connect: 129, Exxen: 89, Blu: 69, Disney: 64, Netflix: 63, Mubi: 49, TV +: 49, Amazon prime video : 39, Gain: 34, D Smart Go: 29, Suppi: 29, Tivibu: 24, Filmbox: 14, Puhu: 0, Tabii: 0