Balık tüketmeyi biliyor muyuz?

Eylül ayının gelmesi ile birlikte balık sezonu açıldı. Av yasağının kalmasından sonra balıkçılar denizlere açıldı ve kısmetlerine, ağlarına ne düşerse tutup tezgahlara getirmeye başladı. Üç tarafı denizlerle çevrili bir ülke olarak balık çeşidi ve miktarı konusunda zengin olsakta son yıllarda yanlış avlanma ve deniz kirliliği yüzünden bir azalma görülmekte. “Balık tutmayı da tüketmeyi de bilmiyoruz.” gibi eleştiriler de geliyor konunun uzmanlarından… Balık yeme kültürü, Türk mutfağının vazgeçilmezlerinden biri. Üstelik kırmızı et ve tavuk eti ile ilgili çıkan tartışmalara bakıldığında en doğal ve katkısız olan balık eti oluyor. Bu yüzden mevsiminde taze balık tüketmek en sağlıklısı. Tabi balığın vücudumuza olan sayısız faydasını da göz ardı etmemek lazım. Peki bir balığı nasıl pişirmeliyiz? Hangi ayda hangi balığı tüketmeliyiz? Çocuklarımıza hangi balık çeşitlerini yedirebiliriz? Bu soruların cevabını sizler için hazırladık.

Deniz ürünlerini çok pişirerek tüketin 

Acıbadem Hastanesi diyet ve beslenme uzmanı Sıla Bilgili Tokgöz, sofralarımızda balık etine daha fazla yer vermemiz gerektiği konusunda uyarılarda bulundu. “Türkiye Avrupa’nın 8. büyük deniz ürünleri üreticisi konumunda. Ancak tüketim konusunda çok daha gerilerde. Türkiye’de yılda kişi başı 6-7 kilo balık tüketilirken, Avrupa ülkelerinde bu oran 25-26 kilo civarında. Japonya’da ise neredeyse 80 kiloyu bulmakta. Kırmızı ve beyaz ete oranla daha sağlıklı olan balık etine sofralarımızda biraz daha fazla yer vermeliyiz.” diyen Tokgöz, denizden çıkan hemen her herşeyi yiyebileceğimizi söylüyor. Balık ve yenilebilir diğer deniz mahsülleri; yumuşakçalar, midye, istiridye, deniz tarağı, ahtapot, ıstakoz, yengeç gibi ürünlerin sağlık açısından faydalı ve tüketilebilir olduğunu vurgulayan Tokgöz bu ürünleri tüketirken nelere dikkat edilmesi gerektiğini şöyle anlattı: “Deniz mahsülleri doğru bir şekilde işlenmezse, depolanmazsa ve hazırlanmazsa bazı riskler taşıyabilir. Özellikle bunları çiğ veya az pişmiş tüketmek tehlikeli olabiliyor. Çünkü özellikle su kirliliğinin fazla olduğu yerlerde yüksek miktarda bakteri olabilir. En yaygın bulunan bakteri de Vibrio Parahaemolyticus’dur. Bu bakteri oda sıcaklığında hızla çoğalabildiği için mutlaka buzdolabında saklamak gerekir. Bakteriyi öldürmenin tek yolu da deniz mahsüllerini iyice pişirmektir. Kabuklu deniz canlılarının da canlı ve kabukları sıkıca kapalı olmalı. Depolandığı sırada ölen kabuklu deniz canlılarını da tüketmeyiniz. Kabukları arasında boşluk varsa bu bize onların ölü ve yenilebilir olmadığını gösterir. Ölü kabuklu deniz canlıları hemen bozulur, kötü koku ve tat oluşur. Amerikan Gıda ve İlaç Dairesi’nin (FDA- Food and Drug Administration) önerisine göre bu canlıları buzun içinde veya buzlukta saklamak gerekir. Yenilebilir deniz mahsüllerini haşlama, fırında, ızgara yaparak tüketebilirsiniz. Pişirirken de pişirme sırasında kabukları açılana kadar pişirmek gerekir. Kabukları açıldıktan sonrada 3-5 dakika kadar haşlamak yeterli olacak. Bunlara ek olarak, bazı balıklar ve deniz mahsülleri çevre kirliliğine bağlı olarak ağır metallerden olan civa içermekte. Olması gerekenden fazla civa alımı da toksik etki oluşturabilir. Yapılan bazı çalışmalar büyük ve uzun yaşayan balıkların ve bazı kabuklu deniz canlılarının özellikle istiridyenin daha fazla civa içerdiğini göstermiş.”