İstanbul tarihine açılan labirent

UNESCO BÖLGEYİ DÜNYA MİRASI İLAN ETTİ    

Çocukluğunuza dair  en çok özlemini duyduğunuz şey nedir diye sorsalar, kuşkusuz birçoğumuzun cevabı  ‘eski mahalle sıcaklığı’ olurdu.  Yaşayanların birbirlerini tanıdıkları, yardımlaşma ve samimiyetin olduğu o eski mahalle kültürü… Günümüzde her ne kadar küçük mahallelerden çıkıp lüks sitelerde oturma hevesinde olsak da, bugün özlemle yad ettiğimiz mahalle kültürünün yaşatıldığı yerler hâlâ mevcut. İstanbul’un Fatih ilçesine bağlı Zeyrek; dar sokakları, dik yokuşları, cumbalı ahşap evleri, tarihi camileri ve türbeleri ile o semtlerden biri olarak tarihte de büyük bir öneme sahip… Dar sokaklarında gezinirken tarihe adını Zeyrek Sıralı Evleri olarak yazdırmış ahşap binalar hemen dikkatimizi çekiyor. Evler arasına asılmış çamaşır ipleri, sokakta top oynayarak koşturan çocuklar bizlere özlediğimiz mahalle sıcaklığını hatırlatıyor.

SOKAĞIN 54 YILLIK ULU ÇINARI  

Zeyrek Camii’nin önündeki ara sokakta ahşap bir bina önünde gençlerle sohbet eden Veysel Amca’ya rastlıyoruz. Yanındaki boş tabureyi işaret ederek sohbete bizi de dahil ediyor… Siirtli Veysel Amca 1963’den beri Zeyrek’te yaşıyormuş. Burada 10 yıl bakkallık yaptıktan sonra Çarşamba’daki İmam Hatip Lisesi kantininde de çalışmış… Şu an mahallenin çocuklarına ve gençlerine Kuran dersi veriyor.  Veysel Amca’nın çocukları da burada doğup büyümüş evlenince başka yerlere taşınmışlar. Kendisi de birkaç yıl önce Büyükçekmece’ye kızının oturduğu apartmana taşınmış. “Bu ev tahtadan olduğu için kışın çok üşüyoruz, her yerden soğuk hava giriyor” diye ifade ediyor.  Rahatsızlanınca hastaneye yakınlığından dolayı Zeyrek’e geri dönüyor. Üç yıldır kalp nakli bekleyen Veysel Amca Zeyrek’i şöyle tanımlıyor: Evleri ile ünlüdür, İstanbul’un en eski evleri buradadır. Ben çocukken yangınlar oluyordu, arka sokakta tahta bir bina yanmıştı, belediye tekrar yaptı. Burada daha fazla  tahta bina vardı, çoğunu betonlaştırdılar. Tahta binaların betonlaştırılması 70’li yıllarda oldu.

BİZANS’IN HASTANESİ ZAMANE KİTAP KAFESİ

Veysel Amca, Zeyrekhane’yi anlatırken kitap-kafeyi gösteriyor ve serzenişte bulunuyor: Kafenin kitap bölümü Bizans zamanında göz hastanesiymiş. Fetih sonrası medrese olmuş. Geçmişte bir şirket burayı içkili mekan olarak 17 yıl işletti. Cami ve türbe yanında olduğu için Büyükşehir devralıp içkiyi kaldırdı elhamdülillah. Sohbet sırasında öğlen ezanı okunuyor... Veysel Amca namaz kılmaya evine, biz de Zeyrek Cami’ne gidiyoruz.