Karagöz dünya starı kuklalarla aynı sahnede

Megaşehir İstanbul’un sokaklarında kuklalar dans edecek, konuşacak, yediden yetmişe hepimizi düşündürüp güldürecek. Bu yıl 20’ncisi yapılan İstanbul Kukla Festivali için hazırlıklar tamam. İstanbul Karagöz Kukla Vakfı tarafından organize edilen festival, UNESCO Kültür Mirası Taşıyıcısı uluslararası Karagöz sanatçımız Cengiz Özek’in sanat yönetmenliğinde 13-29  Ekim tarihleri arasında seyirciyle buluşacak. Bu sene programda üç yerli oyun, 15 ülkeden 18 yabancı topluluk yer alıyor. Yerli gruplar, Cengiz Özek, Tiyatro Gülgeç, Açıkgöz Kukla’dan oluşuyor. Yabancılar ise; Avusturya’dan Thomas Eddl, Fransa’dan Ruşen Yıldız, İspanya’dan Toni Zafra, Ytuquepintas ve El Gecko con Botas, İtalya’dan Paolo Papparotti, Macaristan’dan Mikropodium, Çin’den Mao Mao, Tayvan’dan Kaohsiung, Kamboçya’dan Sovannaphum, Rusya’dan Meta Zero, Arjantin’den La Gorda Azul, Çek Cumhuriyeti’nden Karromato, İsrail’den Ornan Braier ve Hindistan’dan Krishnan Kutty Pulavar Memorial Tholpavakoothu Puppet Centre. Dünyaca ünlü otoritelerin boy göstereceği festivalin böylesine görkemli planlanmasının sebebi belli: Bu sene Türk Gölge Tiyatrosu’nun 500’üncü yılı. Dolayısıyla tarihi bir şovvar,  kukla müzesi geliyor ve Topkapı Sarayı’nda Karagöz Koleksiyonu da yıllar sonra sergiliyor.  

İÇİNİZDEKİ ÇOCUĞA SESLENEN OYUNLAR  

İstanbul Karagöz Kukla Vakfı Başkanı, Cengiz Özek, “İstanbul Kukla Festivali vasıtasıyla herhangi bir alternatif tiyatronun düşlerinde yatan tek kişilik Hamlet’lerden, pek çok saygın operanın sahnelemek için can attığı Dido ve Aenas’a, edebiyat hayranlarının özel bir yere oturttuğu Knut Hamsun’un Açlık’ından, varyete dünyasının renkli şovlarına, geleneksel dünya kuklasının en seçme örnekleri olan Bunraku ve Su kuklalarından, en avant-garde’ına kadar her türlü kukla oyununu  izleme olanağı bulduk. Şovlar içimizdeki çocuğu ortaya çıkartacak ve en sofistike beklentilere sahip sanatseverlere hitap edebilecek şekilde” dedi. 

TARİHİ ANTİK DÖNEME DAYANIYOR

Kuklacılığın tarihi binlerce yıl öncesine dayalı. Kimilerine göre ilk Çin’de bulundu, kimileri ise Yunanistan’da ortaya çıktığına inanıyor. Teatral sunumlara düşkün Yunanlılar küçük sahnelerde oynanacak oyunlar düşünürken kukla fikrini geliştirmiş. Aristo ve Plato eserlerinde kukla gösterilerine yer vermiş. Çin’de hayvan derilerinden yapılan kuklalar ve gölge oyunları dikkat çekiyor. 15’inci yüzyılda kukla gösterilerine mizah eklenmiş ve sokaklarda sergilenmiş. Kuklacılık 18’inci yüzyılda Avrupa’da yaygınlaştı, gezgin kuklacılar tiyatrolar açmaya başladı. Alessandro Scarlatti ve Josef Haydn gibi opera bestecileri kukla tiyatroları için yapıtlar yazmış. Türkler ise Anadolu’ya kukla ve gölge oyunu Orta Asya’dan  getirmiş.  

GELENEKSEL SANATIN İZİNDEKİ DEVLER 

Festival kapsamında Türkiye’ye gelecek isimler arasındaki İspanyol Tony Zafra, geleneksel kuklacılığın en saygın isimlerinden. Bunun yanında kukla sanatında iddialı Çek Karromato Tiyatrosu’nun oyunu şimdiden merak konusu. 1997’de Prag’da kurulan Karromato Tiyatrosu ‘ahşap kuklaların sirki’ olarak anılıyor. Oyunlarda 200’ün üzerinde kukla sahneleniyor.