Metal kili ile hayallerinize şekil verin

Metal killeri, 1990 yılında Japonya’da kimyagerler tarafından bulundu. Başlangıçta uzay teknolojileri ve farklı sanayi türlerinde kullanılan bir üründü. Çok sonra mücevher ve takı tasarımında da kullanılmaya başlandı. 

Metal kili ülkemize 2004 yılında geldi. Pişirildiğinde saf madene dönüşen, hamur kıvamındaki bu malzeme; mikro granül formunda maden tozları, organik bağlayıcılar ve sudan oluşuyor. Bu malzemeyi, tıpkı oyun hamuru gibi şekillendirebilir ve hayallerinizdeki takıları oluşturabilirsiniz. Üstelik çok kısa sürede... 

Metal kili ile tasarımlar yapan ve bir koleksiyon hazırlığı içerisinde olan Tasarımcı Eren Şahan Bağcı ile metal kilinin takı sektörüne girişini, insanların ilgisini, metal kili ile nasıl tasarımların ortaya koyulabileceğini konuştuk. 

Metal kili Türkiye’de ne zamandır kullanılıyor?

Metal kili ilk olarak Japonya’da üretilmeye başlandı. Türkiye’ye geldiğinde dünyada 10 yıldır kullanılıyordu. Bize hobi kültürü ile birlikte girdi. Geç gelmesinde maliyeti etkili olabilir. Ayrıca daha bakir bir konu. Şu anda Türkiye’de bronz, bakır ve gümüş metal kili üretiliyor. Bu alanda eğitim alan ve atölye açanların sayısı arttı ve bir iş kolu haline geldi. Yavaş yavaş metal kilinde Türkiye de söz sahibi olmaya başladı. 

Endüstri mühendisi iken takı tasarımına geçişiniz nasıl oldu? 

Mühendislik eğitimi için sekiz sene Viyana’da bulunduktan sonra İstanbul’a döndüm. Sanata ve takı tasarımına hep bir ilgim vardı ve döner dönmez bu alanda kendimi geliştirmeye uğraştım. Dört sene önce minyatür çalışmaya başladım. Aynı zamanda da takı ve mücevher tasarımı için sadekârlık ve mum eğitimi aldım. Daha sonra takı tasarımında ilerlemeye karar verdim. Akabinde farklı ne yapabilirim diye düşündüğüm bir anda karşıma İstanbul Tasarım Merkezi’ndeki metal kili atölyeleri çıktı. Burada Türkiye’deki sayılı metal kili uzmanlarından Tasarımcı Fatma Nur Bayraktar’dan temel ve uzmanlık seviyesinde ders aldım. Sonrasında bunu bir sanata dönüştürmek üzere yola çıktım. 

İSTEDİĞİNİZ ŞEKLE KOLAYCA GİREBİLİYOR

Metal kili nasıl bir malzeme ve ne tür eserler yapılabiliyor?

Metal kili, pudra kıvamında inceltilmiş metal tozları, organik bağlayıcılar ve sudan oluşuyor. Kıvamı yumuşak. İstediğimiz şekli kolayca verebiliriz. Metal killeri su bazlı oldukları için yine su ile seyreltilerek homojen hale getirilebiliyor. Tasarımı pişirince içindeki su ve organik bağlayıcılar yok oluyor böylece eserde bir miktar küçülme oluyor. Birebir ne ürettiysek bir kaç saat içinde elimize alıyoruz. Şeker hamuru gibi elimizle şekil veriyoruz; hamur kalıpları, modalej kalemleri ve farklı dokular kullanabilirsiniz. Muma veremeyeceğiniz dokuyu özellikle iç boşluk oluşturmayı metal kili ile yapabiliriz. Ayrıca kendi çizimlerinizi ya da istediğimiz herhangi bir deseni de kilin üzerine alabiliriz. Takılar dışında metal kili ile dekoratif objeler de yapılabilir. Metal kiline dokunmadan önce elleri yağlamak gerekiyor. Metal kiline bir çok aşamada müdahale edebiliyoruz bu da bir avantaj sağlıyor.  

KUYUMCULAR BU ÜRÜNÜ KABUL ETMEKTE DİRENİYOR

Sadekarlık eğitimi de aldınız ama sonrasında metal kiline yöneldiniz. Neden? 

Çünkü metal kiline her türlü kıvrımı ve dokuyu verme şansınız oluyor. Klasik kuyumculuk teknikleriyle uygulanması zor olan tasarımları bu malzeme ile kısa bir sürede yapabiliyorsunuz. Sadece 800 derece gibi yüksek ısılara çıkabilen bir fırınınızın olması kâfi. Klasik kuyumculuk tekniklerine göre daha hızlı ve kesin sonuç alabilirsiniz. Butik üretimler için genelde cilacıya, mıhlamacıya ya da dökümcüye muhtaç olmuyorsunuz. Öyle ki hanımlar mutfağının sadece bir bölümünü kullanarak çeşitli mutfak aletleri yardımıyla da şekiller vererek eserler ortaya koyabilir. Diyelim ki yaptınız ve beğenmediniz tekrar hamur haline getirebilirsiniz sadece yoğurmanız yeterli. Ancak kuyumculukta iş böyle olmuyor. 

Peki dezavantajları var mı?

En önemli dezavantajlarından biri esneme kabiliyetinin az olması. Metal kilinin iç yapısı granürlerden oluşuyor. Metal kili içinde oluşan granürler her ne kadar birbirine tutunsalar da mikroskobik ölçüde boşluk kalıyor ve kaba bir tabir ile süngerimsi bir yapı oluşuyor. Bundan olayı esneme oranı düşük. 

Kuyumcular neden metal kiline temkinli yaklaşıyor?

Yeni teknolojilere karşı çok da açık olmayan ve hatta zaman zaman direnç gösteren kuyum piyasasının bu malzemeyi kabullenmesi ne yazık ki yıllar aldı. Kuyumculuk eğitimi çok uzun sürüyor. Ancak metal kilinde bir kaç haftada konuya hakim olabiliyorsunuz. Emektar usta kuyumcuların metal kiline sıcak bakmamasının nedenlerinden biri bu olabilir diye düşünüyorum. Birde metal kili ile bir kaç saat içinde eser ortaya koyarken kuyumculukta işi ortaya çıkarmanız için daha uzun bir süre gerekiyor. Kuyumcular aynı sonuca bu kadar kolay ulaşılabildiğinden memnun değiller. Bu yüzden söylemek üzücü olsada bazı mobbinglere maruz kaldığımız da oluyor. Tabiki kuyumcuların emeklerine saygı duyuyorum.