Turkuaz yolculuk

Dünyada eşi benzeri olmayan bir renk turkuaz. Tarihin arka kapılarını araladığımızda Türk taşı ve Türk rengi olarak selamlıyor bizleri. Bir rengin ya da bir taşın bir milleti ifade etmesi çok güzel. Dünyanın en büyük firuze madenleri İran’da bulunmasına rağmen, tarihte bu taşın yoğun kullanımı ve sunumu Türkiye ile özdeşleşmiş ve 17’nci yüzyıldan itibaren Türk taşı ve Türk rengi olarak tanımlanmış. Filli Boya markası da bu rengin önemine dikkat çekmek için Turkuaz Renk Koleksiyonu ile birlikte Sanat Tarihçisi Prof. Dr. Gül İrepoğlu’nun kaleme aldığı Turkuaz Gökyüzünün ve Yeryüzünün Mirası kitabına imza attı. Osmanlı çinilerinin kalbinin attığı İznik’te bir araya geldiğimiz İrepoğlu ve Betek Genel Müdürü Tayfun Küçükoğlu ile turkuazın tarihine yolculuğa çıktık.

Sanat Tarihçisi Prof. Dr. Gül İrepoğlu, Türkiye için çok önemli olan turkuaz renginin dünyada eşi benzeri olmadığına dikkat çekiyor ve ekliyor: Bir milleti işaret eden bu rengin muadili yok. Bizler bu rengi şimdiye kadar yeterince tanıtamadık. Geçmişten gelen kısa belgelerde bilgiler elbette vardır. Turkuaz projesiyle bu rengin daha iyi tanıtılmasına olanak sağlandı. Hayatımızda çok eskiden beri olan turkuaz kavramıyla ilgili yeterince bilgi yok. Renk kartelası yaparak hayatımıza bu rengi doğrudan katmak istedik. Bu kartela benden istendiği zaman büyük bir sevinç duydum. Belki de hayatımdaki en keyifli projeydi. Öyle bir heyecanla işe giriştim ki, başta 100’e yakın turkuaz rengi seçtim. Sonra azaltarak 48 turkuaz tonu yaptık. Bu turkuaz tonlarının her biri bir sanat eserine referans veriyor. Bir padişah kaftanındaki turkuazdan minyatürdeki meleğin kanadının gölgesindeki turkuaza kadar ya da bir kitap tezhibinde gül goncasının yaprağındaki o incecik gölgeden Selçuklu Medresesi’nin tavanındaki olağan üstü turkuaza kadar pek çok milli değerimizi araştırdım. Tüm bunları tek tek seçerek hikayelerini öğrendim. Ortaya çıkan arşivde turkuazın her tonuna  bize özgü bir isim verdik. Yüzlerce yıl öncesinden gelen bir renk tonunu artık evinizde kullanabileceksiniz. Bu bence büyük bir ayrıcalık.

GENİŞ BİR ALANDA  ADIM ADIM ARAŞTIRMA

Projenin sonunda kapsamlı bir kitap oluşturduklarından bahseden İrepoğlu “Yola çıktığımız anda düşündüğümüzden çok daha büyük bir kitap oldu. Konu öylesine zengin öylesine geniş ki daha küçük bir kitaba sığdıramazdık. Turkuaz hakkında her türlü bilgiye ulaşacağınız bu kitapta, turkuazın tarihini, bu taşın hangi alanlarda kullanıldığını ve rengin sanatın hangi alanlarına nasıl yansıdığını göreceksiniz. Fotoğrafçılarımız Ali Konyalı ve Tarkan Kutlu bu proje için Anadolu’da benim işaret ettiğim yerlerde dolaştılar” diyor. Bugüne kadar birçok çini kitabının  yapıldığına da dikkat çeken İrepoğlu, “Selçuklu turkuazlarını, çinilerini bu kadar detayıyla sadece ona odaklanarak görselleştiren kitaplar yeterince olmadı. Bu kitapta bunu bulup görsellerin en detaylı hallerini göreceksiniz” diye ekliyor.