ABD, pire için yorgan yakıyor

İLİŞKİLER GEÇİCİ ETKİLENİR

Türkiye-ABD İş Konseyi Başkanı Kamil Ekim Alptekin: İki ülkenin ekonomik ve siyasi olarak birbirine ihtiyacı var. Türkiye’nin içinde bulunduğu bölgede istikrarsızlık var. Sorunların ekonomik ilişkileri etkilemeyecek şekilde çözülmesini arzu ediyoruz ancak söz konusu milli güvenlik olduğu zaman hiçbir ülkenin taviz vermeyeceğini belirtmek isterim.

Amerikan Türk İş Geliştirme Konseyi (ATBD Council) Başkanı Uğur Terzioğlu: Bu kararın geçici olduğuna inanıyorum. Dış ticaret hacmi son dönemde büyük bir artış gösterdi. Ekonomik ilişkilerimiz gayet iyi düzeyde seyrediyor. Siyasi alanda yaşanan bu gerginliklerin ekonomiye zarar vermesi mümkün değil. Bu uygulamanın kısa süre içinde kaldırılmasını bekliyoruz.

Türk Amerikan Dernekleri Asamblesi (ATAA) Başkanı Kenan Çağlar: ABD’nin aldığı yanlış bir karar. Türkiye de diplomatik yönden tepkisini ortaya koydu ve bu yönde bir karar aldı. Ancak gerilim artmaz. ABD’yle iş yapan işadamlarımızı kısa vadeli olarak etkileyecektir ancak bunların çoğunun vizeleri var zaten. Yeni vize başvurusu yapanlar sadece bundan etkilenecek. 

TÜRKONFED Başkanı Tarkan Kadooğlu: Gerilimin geldiği son noktayı endişeyle izliyoruz. Bizleri üzen bu sürecin, iki ülke hükümeti arasında sağduyu ile sağlanacak uzlaşı ile bir an önce normale dönmesini bekliyoruz. Diplomasiye şans tanımalıyız. İletişim kanallarını açık bırakmak da büyük yarar görüyoruz.

Zorlu Holding Yönetim Kurulu Başkanı Ahmet Nazif Zorlu: İki müttefik ülke arasında böyle bir şeyin yaşanmasını anlamakta güçlük çekiyoruz. ABD tarafında art niyetler olduğunu düşünüyoruz. Bir taraftan teröre destek ver, diğer taraftan Türk vatandaşlarını kendi ülkende tutukla; burada  bir kişi tutuklandığında da böyle bir girişim yap. bunu anlamakta zorluk çekiyoruz. Yine de diplomatik yollarla çözmenin yararı var.

Kibar Holding Yönetim Kurulu Başkanı Ali Kibar: Şu anda temkinli şekilde olayları izlemek durumundayız. ABD’nin özel sektörünün Türkiye’de, Türkiye’deki bazı kuruluşların da ABD’de yatırımları var. Bu tip olaylar birtakım yeni teşebbüsleri daha sıkıntılı duruma götürür. Bir an evvel suhuletle çözülmeli. 

Akfen Holding Yönetim Kurulu Başkanı Hamdi Akın: Siyasi olarak bir şey söyleyemem ama ekonomik olarak çok da olumlu etkisi olmayacağını öngörüyorum. Piyasalarda olayın ilk gününde böyle hareketlerin olması normal. Sonra oturur.

Albayrak Holding CEO’su Ömer Bolat: Bu karar müttefikliğe yakışmıyor. Bu karar, darbe girişimiyle ilgili soruşturmaların ve kalkışmanın izlerinin ABD büyükelçiliğinde çalışan kişilere doğru yaklaşınca gözdağı vermek amacıyla alındı.

Türkiye Sanayici ve İşadamları Derneği (TÜSİAD) Yüksek İstişare Konseyi Başkanı Tuncay Özilhan: İlişkiler normalleşmeli. Uzun süredir birikerek gelen sorunlar artık bir sorunlar yumağına dönüştü. Batı’da son dönemde ‘Türkiye eksen mi değiştiriyor?’ sorusu var. ABD ve Batı’ya da Türkiye ile ilişkileri normalleştirmek için görev düşüyor. Türkiye birkaç terör örgütüyle mücadele ederken müttefiklerini yanında görmek istiyor.

ABD’YE iHRACAT 8 AYDA UÇTU

Türkiye ile ABD arasında siyasi gerginlik artarken, ticarette iyileşme gözleniyor. Ekonomi Bakanlığı’nın verilerine göre yılın ilk 8 ayında ABD’ye, geçtiğimiz yılın aynı dönemine göre yüzde 32 oranında artışla 5.7 milyar dolarlık ihracat yapıldı. Aynı dönemde ABD’den 7.9 milyar dolarlık ithalat yapıldı ve toplam ticaret hacmi 13.7 milyar dolara ulaştı. Öte yandan ABD ile Türkiye arasında son dönemdeki en büyük görüşme geçtiğimiz ay 40 adet Boeing uçağı için yapılmıştı. Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın Birleşmiş Milletler’in (BM) 72. Genel Kurul görüşmelerine katılmak üzere gittiği ABD gezisi esnasında Boeing ve THY yetkilileri, 20 + 20 toplamda 40 adet ve 2019’dan başlayıp 2023’te tamamlanmak üzere, 787-9 Dreamliner satın alma görüşmelerine başladı. Söz konusu uçakların liste fiyatı 10.8 milyar dolar düzeyinde bulunuyor.

TOBB Başkanı M. Rifat Hisarcıklıoğlu

 NATO’nun en güçlü üyeleri olan Türkiye ve ABD ilişkileri köklüdür. Sağlam iktisadi, sosyal ve siyasi temelleri vardır. İlişkilerin güçlü oluşu, yaşanan sorunun da diyalogla aşılacağı yönünde bize ümit vermektedir.  Biz sorunun diplomatik süreçlerle kısa sürede aşılacağına inanıyoruz.

MÜSİAD Başkanı Abdurrahman Kaan

 Ülkemiz, uluslararası arenada eşit bir şekilde varlığını sürdürüyor. Dolayısıyla kendisine yönelik yapılan yaptırımlara elbette tepkisiz kalmayacaktır. Vize krizinin ekonomiye yansıması olabilir. Bu bağlamda ABD ile olan ticari ilişkilerimizi rasyonel bir şekilde sürdürmemiz ve daha ileri seviyelere taşımamız gerekiyor. Bu nedenle iş dünyasının temsilcileri olarak bizlerin temennisi, bu gerilimin iki ülke arasındaki ekonomik ilişki ve işbirliğine asgari düzeyde etki etmesidir.

ASKON Başkanı Hasan Ali Cesur

 ABD ise içi boş bir söylemle adeta bir pire için yorgan yakmaktadır. ABD’nin bu içi boş gerekçesi Türk halkı tarafından unutulmaz. ABD açıkçası Türk halkının güven duygusunu tamamen yıkmaktadır. Her daim dilinden müttefik ve dost ülke Türkiye açıklaması çıkan ABD yetkililerinin, iş uygulamalara gelince Türkiye düşmanı olan terör gruplarına nasıl silah dağıtıp onları güçlendirdiğini, Türkiye’de sivil insanların canlarına kıyarak darbe kalkışmasında bulunan, insanlığın utanç vesikaları pirelere nasıl sahiplendiğini çok rahatlıkla gözlemlemekteyiz. Bütün bunlar bize ABD politikalarının tutarsızlığını ortaya koymaktadır. ABD’nin Türkiye’ye saygı göstermesi gerekmektedir. Bu saygı da sözde ve uygulamada tutarlı olmaktan geçmektedir. ABD bu tutarsız davranışını gözden geçirmeli.

TÜSİAD Başkanı Erol Bilecik

ABD’nin Türkiye Cumhuriyeti vatandaşlarına yönelik seyahat vizesi işlemlerini durdurması kararı, son derece talihsiz bir gelişmedir. Türkiye ile ABD, siyasal, ekonomik ve tarihi açıdan güçlü ve köklü bağlara sahiptir. NATO müttefikliği çerçevesinde bölgesel ve küresel istikrar açısından iki ülke ilişkileri belirleyicidir. Vize krizini itidal içinde çözecek diplomatik süreçler bir an evvel başlatılmalıdır. Uluslararası ilişkilerde müttefik ülkeler arasında, belirli konular üzerinde anlaşmazlık ya da öncelik farklılıklarının bulunması doğaldır ancak bu anlaşmazlık ve farklılıklar, sağduyulu diplomasi ile çözüme kavuşturulmalıdır. 

İKV Başkanı Ayhan Zeytinoğlu

 Türkiye’nin özellikle 15 Temmuz sonrasında, Fetullahçı Terör Örgütü (FETÖ) ile mücadele konusunda ABD’den son derece anlaşılabilir talepleri olmuştu. ABD tarafından YPG’ye verilen destek de ilişkilerde sıkıntı yaratan diğer bir konu oldu. Türkiye, ABD için eğer önemli bir müttefikse bu haklı endişelerini gidermeye yönelik adımlar atmalı. Türkiye’nin yanında olduğunu hissettirmeli. Ne yazık ki bugüne kadar bu desteği göremedik. ABD’den, vize başvurularını askıya almak gibi gerilimi artıracak ve iki ülke arasındaki ilişkileri zedeleyecek kararlar yerine, yapıcı ve ılımlı bir tutum benimsemesini beklerdik.