Azeri petrolünde ortaklık 2050’ye kadar uzatıldı

TÜRKİYE’NİN de ortakları arasında bulunduğu Azerbaycan’ın en büyük petrol havzası Azeri-Çırak-Güneşli (AÇG) petrol yataklarının 2024 yılında sona erecek üretim ve paylaşım anlaşmasının süresi 2050 yılına kadar uzatıldı. Bakü Haydar Aliyev Merkezi’nde düzenlenen imza töreninde Azerbaycan Cumhurbaşkanı İlham Aliyev, Büyük Britanya Devlet Bakanı Alan Duncan, Gürcistan Enerji Bakanı İlia Eloshvili ve pay sahibi şirket yetkilileri yer aldı. Törende Türkiye’yi Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı Berat Albayrak temsil etti.

ERDOĞAN’IN MESAJI

Aliyev, törende yaptığı konuşmada, bugünün ülke için çok önemli bir gün olduğunu, AÇG yataklarının işletilmesinde yeni bir dönemin başladığını söyledi. Enerji Bakanı Albayrak da törende Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın mesajını okudu. Mesajında ‘Asrın Kontratı’ olarak tabir edilen AÇG Üretim ve Paylaşım Anlaşması’nın 2050 yılına kadar uzatılmasının, ülkeler için hayırlara vesile olmasını dileyen Erdoğan, 20 Eylül 1994 yılında Azerbaycan ile Türkiye Petrolleri’nin de dahil olduğu konsorsiyum arasında imzalanan anlaşma ve 2006 yılında devreye giren Bakü-Tiflis-Ceyhan Petrol Boru Hattı’nın, Azerbaycan petrolünün üretimi ve dünya pazarlarına güvenli bir şekilde sevkine imkan tanıdığını ifade etti.   

Anlaşmanın, Azerbaycan başta olmak üzere, tüm bölgenin istikrarına, kalkınmasına, stratejik konumunu pekiştirmesine ciddi katkılar sağladığını vurgulayan Erdoğan, mesajında şu ifadelere yer verdi: “Hiç şüphesiz bu proje, uluslararası ve bölgesel düzeyde yürütülecek etkin iş birliğinin en güzel örneklerinden biridir. Azerbaycan petrolünün Türkiye üzerinden dünyaya ulaştırılmasıyla başlayan iş birliği süreci, Şah Deniz Faz-1 ve Bakü-Tiflis-Erzurum doğalgaz boru hattı projeleriyle daha da derinleşmiştir. Son olarak Şah Deniz Faz-2 ve önümüzdeki yıl açılışını yapacağımız Trans-Anadolu Doğal Gaz Boru hattı, inşallah, bu örnek iş birliğimizin zirvesi olacaktır. Tek millet iki devlet olan Türkiye ve Azerbaycan, bugüne kadar olduğu gibi gelecekte de özellikle enerji konusunda tam bir dayanışma içerisinde hareket edecektir.”

97’de üretim başladı

Azerbaycan, 1994 yılında yabancı şirketlerle AÇG yataklarının işletilmesine yönelik anlaşmaya imza atmıştı. Anlaşma süresi 30 yıl olarak belirtilmiş, 1997’de yataklarda üretime başlanılmıştı. Buradan çıkarılan petrolün büyük kısmı Bakü-Tiflis-Ceyhan Boru Hattı ile dünya piyasalarına sevk ediliyor.     

Yatırımlarımızı büyüteceğiz

Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı Berat Albayrak, törende yaptığı konuşmada Türkiye olarak Azerbaycan’ın enerji sektöründeki yatırımlarını büyütmeye devam edeceklerini söyledi. Sadece Azerbaycan için değil, bölge ve enerji piyasaları açısından tarihi bir anlaşma olan, ‘Yüzyılın Kontratı’ şeklinde adlandırılan AÇG anlaşmasının artık 21. yüzyılın da kontratı olduğunu ifade eden Albayrak, AÇG’nin Azerbaycan’ın sınırsız kaynaklarının simgesi haline geldiğini, dünya piyasalarına güvenilir bir petrol kaynağına ulaşması açısından da önemli katkı sağladığını belirtti.
Anlaşmanın uzatılmasının önemine değinen Albayrak, Bakü-Tiflis-Ceyhan (BTC) hattının devreye girdiği 2006’dan bugüne kadar bu hatla 2.6 milyar varil ham petrolün güvenli ve kesintisiz şekilde taşındığını bildirdi. AÇG’nin ortaklarından olan Türkiye Petrollerinin (TP) 1991’den beri Azerbaycan’da faaliyet gösterdiğini hatırlatan Albayrak, TP’nin ilk uluslararası yatırımını Azerbaycan’a yaptığını bildirdi.

ŞAHDENİZ’E BÜYÜK YATIRIM

TP’nin Azerbaycan’daki diğer uluslararası projelere de katılarak faaliyetlerini her geçen gün artırdığını SOCAR ile TP arasındaki ortaklığn TP’nin 1996’da Şahdeniz projesine katılmasıyla ivme kazandığını kaydeden Albayrak “TP, 2014’te Şahdeniz sahasındaki yüzde 10 hisse artışıyla birlikte yüzde 19 hisseye ulaşarak projenin en büyük ikinci yatırımcısı konumuna gelmiştir. Türkiye, Azerbaycan’daki tüm projelere önem atfetmeye ve ülkedeki yeni fırsatlarda önemli bir ortak olmaya devam edecektir” dedi.

TANAP iki ülkenin güçlü birlikteliğinin sembolü

Güney Gaz Koridorundan uzun süre önce Şahdeniz Faz 1’den  çıkarılan gazın zaten Bakü-Tiflis-Erzurum Boru Hattı ile Türkiye’ye akmaya başladığını hatırlatan Albayrak “Şahdeniz Faz 2 kapsamında Türkiye ve Azerbaycan, bir taraftan Azerbaycan gaz ticaretine katkıda bulunurken diğer taraftan hem Türkiye hem Avrupa gaz piyasaları için önemli bir kaynak çeşitlendirmesini sağlayacak TANAP projesini hayata geçirmiştir. TANAP, iki ülkenin güçlü birlikteliğinin, verimli ve ‘kazan-kazan’ birlikteliğinin sembolü olarak önümüzdeki yılın ikinci yarısı açılışının da gerçekleşmesiyle özellikle Avrupa arz güvenliği açısından tarihi bir yapı taşı olacaktır” dedi.

DÜNYA İÇİN ÖRNEK OLDUK

Albayrak, konuşmasını şöyle sürdürdü: “İki taraf olarak Güney Gaz Koridoru’nun gerçekleştirilmesinde cesur kararlar alarak, attığımız doğru adımlarla, hem Türkiye hem Azerbaycan, Avrupa ve dünyaya çok önemli bir örnek teşkil etmiştir. İnşaatın önümüzdeki yıl sona ermesiyle birlikte yaklaşık 16 milyar metreküplük gazın Gürcistan, Türkiye, Yunanistan ve İtalya’ya ulaşılması sağlanacaktır.”