Rüzgarın çılgın projesine dünya devleri talip

Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı Berat Albayrak’ın “Türkiye’yi yenilenebilir enerji teknolojilerinin üretim üssü haline getireceğiz” diyerek açıkladığı, YEKA (yenilenebilir enerji kaynak alanları) stratejisinin ikinci projesi için teklifler perşembe günü alınıyor. Edinilen bilgiye göre dünyanın en büyük rüzgar türbini üreticileri 1000 MW’lık rüzgar tesisi yarışması için teklif verecek. İhaleyi kazanan firma yüzde 65 yerlilik oranında rüzgar türbini üretecek olan fabrika yatırımını gerçekleştirecek ve rüzgar teknolojileri alanında Türk mühendisler ve üniversitelerle Ar-Ge yapacak.

Bakan Albayrak’ın, Milli Enerji ve Maden Stratejisi çerçevesinde açıkladığı YEKA stratejisi doğrudan teknoloji transferini hedefliyor. Sadece enerji alanında değil, enerji teknolojileri alanında da dışa bağımlılığı ve cari açığı düşürmeyi hedefleyen model çerçevesinde; yatırım için belirlenmiş yüksek kapasitede enerji alanları; fabrika kurma, yüzde 65 yerlilik oranında üretim yapma, yüzde 80 yerli mühendis ile Ar-Ge yapma şartları ile alım garantisi sağlananelektrik fiyatı üzerinden açık eksiltme usulü ile yarışmaya açılıyor.

İlki güneşte yapılan YEKA yarışmasını Kore firması Hawnha QCell – Kalyon ortaklığı kazanmıştı. Yarışma sonucunda güneş alanında teknoloji transferinin yanında 19.5 dolar cent/kWh olan yerlilik oranlı elektrik fiyatı 6.99 dolar cent’e düşmüştü. Türkiye son yıllarda rüzgar türbin kanadı ve kule üretimi alanlarında fabrika yatırımlarını çekse de bu iki alanında kapasitesi montaj ile sınırlı kaldı. YEKA yarışması ile ilk defa teknoloji alanında da yerli üretim sağlanacak.

FABRİKA KURMA ŞARTI

Bunun için yarışmanın şartnamesi özel olarak hazırlandı. Buna göre yarışmayı kazanan firma, 100 milyon ABD Doları üzerinde yatırım ile fabrika kuracak. Fabrikada en az 2.3 MWe gücünde olmak üzere ortalama 300 ila 450 adet yerli rüzgar türbini üretimi gerçekleştirilecek. YEKA’larda kurulacak olan yerli rüzgar türbinlerinin üretileceği fabrika, tek vardiyada en az 150 adet/yıl veya 400 MW/yıl rüzgar türbini üretim kapasitesine sahip olacak. Fabrikanın kurulum süresi sözleşme imzalama tarihinden itibaren 21 ay olacak. Fabrikada üretilecek rüzgâr türbinlerinin yerlilik oranı asgari yüzde 65 olacak. Bu oranın sağlanabilmesi için ihtiyaç duyulacak olan birçok aksamın yurtiçi kaynaklardan tedarik edilecek veya yerli olarak imal edilmesi zorunluluğu bulunacak. Bu durum birçok farklı sektörün de doğrudan veya dolaylı gelişimine katkılar sağlayacak. İhaleye Zorlu, Borusan, Özyeğin, Türkerler, Polat, Kalyon, Eksim ve Bilgin’in türbin üreticisi Vestas, Siemens, GE, Nordex gibi global şirketlerle kuracakları güçlü ortaklıklarla girmesi bekleniyor.

3.750 KİŞİYE İŞ İMKANI

Yarışmayı kazana firma, Türkiye’yi rüzgar türbini alanında teknoloji üretim merkezine dönüştürecek AR-GE faaliyetleri yapmayı da taahhüt etmiş olacak. Kanat, jenaratör tasarımı, Malzeme teknolojileri ve üretim teknikleri, yazılım ve yenilikçi dişli kutusu alanlarından en az üçünden olmak üzere toplam 5 alanda 10 yıl boyunca, yüzde 80’i Türk mühendislerden oluşan 50 teknik personel ile AR-GE faaliyeti yürütecek. Her yıl için bu faaliyetlere 5 milyon dolar ayıracak. Fabrika ile RES’lerin kurulumu ve işletilmesi, AR-GE faaliyetleri dikkate alındığında, rüzgar YEKA’sı yaklaşık 3750 kişilik bir istihdam sağlayacak.

İhracat potansiyeli ile üretim üssü olacağız

Güneşten sonra Rüzgar alanında da tarihi bir proje için ihaleye hazırlandıklarını belirten Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı Berat Albayrak, “Bu proje, dünya çapında yatırımcılar için, büyüyen, dinamik Türkiye pazarının yanında, bu bölgede gelişmekte olan, yakın gelecek için büyük potansiyel teşkil edecek diğer pazarlara ulaşım açısından da büyük avantaj sağlayacak. Türkiye olarak firmalara sağladığımız bu avantaj sayesinde hem güneş hem de rüzgar teknolojileri alanlarında üretim üssü haline geleceğiz” ifadelerini kullandı.

Kanadalı emeklilik fonu rüzgara geliyor

Polat Enerji Yönetim Kurulu Başkanı Adnan Polat, son tekliflerinin 27 Temmuz’da alınacağı Rüzgar Enerjisi Yenilenebilir Enerji Kaynak Alanları (YEKA) ihalesine girmeyi çok istediklerini belirterek, bunun için yerli ve yabancı ortaklarla görüştüklerini söyledi. Polat “Yabancı ortaklarımız Fransız EDF ve Kanada’nın en büyük emeklilik fonu olan PSP olacak gibi görünüyor. Enercon zaten birlikte hareket ettiğimiz bir firma ve bir yerli ortak ile daha ihaleye girmeyi planlıyoruz. İhaleyi kazandığımız takdirde Enercon fabrikayı kuracak olan firma. Yerli ortak konusunda da riskimizi paylaşacağımız bir firma ile de görüşüyoruz” diye konuştu. Kurulacak fabrikanın sadece iç pazara değil, ihracata yönelik de üretim yapacağına işaret eden Polat, ihracat noktaları düşünüldüğünde denize yakın olması gerektiğini ve kaliteden ödün vermeden en düşük maliyetle yatırım yapma yoluna gidileceğini anlattı.      

GÜNEŞE DE GİREBİLİRİZ

Polat, 10 sene önce Enercon’la İzmir serbest bölgede bir kanat fabrikası kurdurduklarını hatırlatarak, “Türkiye’deki rüzgar yatırımları beklenen hızla gitmediği için fabrika, üretimin yüzde 15’ini Türkiye’de tüketebiliyor. Gerisini de ihraç ediyorlar. İhraç ettikleri ülkeler de çok enteresan. Almanya, Amerika, Kanada ve Japonya ağırlıklı, oralara ihraç ediliyor. Türkiye aslında bu yolla bir ihracatçı da kazanmış oldu” ifadelerini kullandı.      
Polat, hem güneş hem de rüzgardaki YEKA projelerinin ardından birkaç tane daha biner megavatlık YEKA ihalesi açılacağını düşündüğünü ve özellikle güneşte bunun olması gerektiğini aktardı.Türkiye’nin güneşte henüz yolun başında olduğuna dikkati çeken Polat, “Bu anlamda çok güneş yatırımı yapılacaktır. Çok rüzgar yatırımı yapılacaktır. Zaten politika da bu yönde, hükümet de bakanlık da bunu yapmak için gayret gösterecektir. Benim de güneş enerjisi ilgimi çekiyor, onların dışındaki kaynaklar ilgimi pek çekmiyor. Güneşe girebilirim”  diye konuştu.

AÇILIŞI ERDOĞAN YAPACAK

Polat, 240 megavat kapasiteyle Türkiye’nin en büyük rüzgar enerjisi santrali (RES) olan Soma RES’in devreye girdiği, açılışını da Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın yapacağı bilgisini paylaştı.

Rüzgar boşu boşuna esiyor

Polat, daha önce Türkiye’de yapılan rüzgar enerjisi yarışmalarında şirketlerin toplamda 5 bin megavata yakın bir kapasite için lisans aldığını hatırlattı. “Buna rağmen bir tane direk dikmediler” diyen Adnan Polat, şöyle devam etti: “Yatırımlar yapılamıyor, devlet de onu iptal edemiyor. Rüzgar esiyor, boşu boşuna esiyor. Orada büyük bir kayıp var eğer bu beş bin megavat yapılsaydı herhalde bir 10 senelik sürede Türkiye doğalgaza 1 milyar dolar daha az öderdi. Daha önce YEKA güneşte yapılan şimdi de rüzgarda yapılıyor.”