34 yıl sonra yargılandılar

Temmuz FETÖ’cü darbe girişimini püskürten AK Parti hükümetleri, 12 Eylül askeri darbesinin hesabını da 34 yıl sonra soran ilk iktidar oldu. 12 Eylül 1980 askeri darbesinin sorumlularının yargılanmasını engelleyen anayasanın geçici 15. maddesinin 2010 yılında değiştirilerek 7. Cumhurbaşkanı Evren ile eski Hava Kuvvetleri Komutanı emekli Orgeneral Şahinkaya’ya dava açıldı. Anayasal düzeni ortadan kaldırmakla suçlanan Şahinkaya hakkında ağırlaştırılmış müebbet hapis cezası istendi. Ağırlaştırılmış müebbet hapis cezasına çarptırılan sanıklar, lehe hükümler uygulanarak müebbet hapis cezası aldı. Ayrıca rütbelerinin sökülmesine de hükmedildi. 

ADIM ADIM DARBEYE 

Darbeye adım adım zemin hazırlamak için terör olayları, belli bir merkezden ülkeyi kaosa sürüklemek için tırmandırıldı. 12 Eylül darbesini yargılayan iddianamede bu olaylar özetle şöyle sıralandı:  “34 kişinin öldüğü 1 Mayıs 1977, 6 Nisan 1978’de Malatya Belediye Başkanı Hamit Fendoğlu’nun evine gönderilen bombayla öldürülmesi, 16 Mart 1978’te İstanbul Üniversitesi’nde atılan ve 7 öğrencinin hayatını kaybetmesine sebep olan bombalama, 1978 Sivas olayları, 19-26 Aralık 1978 Kahramanmaraş olayları, 1 Şubat 1979’da Milliyet Gazetesi başyazarı Abdi İpekçi’nin öldürülmesi, Çorum olayları, Cumhurbaşkanlığı seçimleri, Milli Selamet Partisi’nin (MSP) Konya mitingi.” 

ÖZGÜRLÜKLER ASKIDA 

12 Eylül 1980 tarihinde yapılan askeri darbe ile yönetime el konulması ve bütün özgürlükler askıya alınmasından sonra, yasama ve yürütme yetkilerini kullanmak üzere Genelkurmay Başkanı Orgeneral Kenan Evren’in liderliğinde, Kara Kuvvetleri Komutanı Orgeneral Nurettin Ersin, Hava Kuvvetleri Komutanı Orgeneral Tahsin Şahinkaya, Deniz Kuvvetleri Komutanı Oramiral Nejat Tümer ve Jandarma Genel Komutanı Sedat Celasun’dan oluşan MGK kuruldu. 

1980 ihtilali ile Süleyman Demirel’in Başbakan olduğu hükümet görevden alındı. Türkiye Büyük Millet Meclisi lağvedildi. Anayasa uygulamadan kaldırıldı. Siyasi partiler kapatıldı, parti liderleri gözetim altında tutuldu, yargılandı.Türk siyasetinin yeniden tasarlandığı ve yaklaşık dokuz yıl süren askeri düzende, 14 bin kişi yurttaşlıktan çıkarıldı. 

DIŞ BAĞLANTILARI 

Darbenin yapılmasının ardından CIA Ankara Bürosu Şefi Paul Henze, ABD Başkanı Carter’a olayı “bizim çocuklar başardı” diye haber verdiğini daha sonra basına açıkladı. 12 Eylül Darbesiyle başlayan dönemde demokrasiden uzaklaşılması, Avrupa ülkelerinde tepkiyle karşılandı. Buna ABD ile ilişkilerde yakınlaşma oldu. Yunanistan’ın NATO’nun askeri kanadına dönmesi için kolaylık gösterildi. 

DARBENiN BiLANÇOSU