4b-4a-4c nedir 4b taşerona kadro sistemi nasıl olacak

Taşeron işçilerin kadro bekleyişi sürüyor. 4/C'liler ne zaman kadroya geçecek son durum ne sorusu geçtiğimiz günlerde yanıt buldu. 4/C'liler artık 4/B statüsünde olacaklar böylece geçici personel olarak çalışan işçilerin kıdem tazminatı sorunu çözülmüş olacak.

Hükümet, kamuda asıl işi yapan taşeron işçilerin kadroya alınması için düğmeye bastı. 3 ay içinde işlem tamamlanacak. Kamuda asıl işi yaptığı tahmin edilen 850 bin civarında işçinin yüzü gülecek. 64. Hükümet’in geçtiğimiz günlerde açıklanan Eylem Planı’nda taşeron işçilerle paylaşıldı. Eylem Planı’nda; alt işverenlik çerçevesinde asıl işlerde çalışanların, kamuda istihdam edilmesine yönelik düzenlemenin 3 ay içerisinde yapılacağı kaydedildi. Bu işlemden Maliye Bakanlığı’nın sorumlu olduğu belirtilen Eylem Planı’nda, şöyle denildi:

EYLEM PLANI’NDA “Alt işverenlik çerçevesinde asıl işlerde çalışanların kamuda istihdam edilmesine yönelik olmak üzere geçişe ilişkin koşulların, sürenin ve uygulamanın usul ve esaslarının belirleneceği düzenleme yapılacak.” Kamuda 700 bini aşkın taşeron işçi var. 850 bininin asıl işte çalıştığı tahmin ediliyor. Hastanelerde asıl işi yapanlar, karayollarında yol işçileri, laboratuvar çalışanları düzenleme ile kadroya geçecek.

4/B STATÜSÜ NEDİR?

4B statüsünde olan işçiler yine 657'ye bağlı ve sözleşmeli personel olarak çalışıyorlar. Aynı zamanda 4B statüsünde olanlar da yakın zamanda kadroya geçmeyi bekliyor.

4/C STATÜSÜ NEDİR?

4C  Eski sistemde Emekli Sandığı’na bağlı, devlet memurlarıdır. Bir yıldan az süreli veya mevsimlik hizmet olduğuna Devlet Personel Dairesinin ve Maliye Bakanlığının görüşlerine dayanılarak Bakanlar Kurulunca karar verilen görevlerde ve belirtilen ücret ve adet sınırları içinde sözleşme ile çalıştırılan ve işçi sayılmayan kimselerdi

3 ay içinde tamamlanır

Sarıeroğlu, 900 bin işçiyi ilgilendiren önemli bir çalışma olduğunu belirterek, “Planımız çalışmanın Genel Kurul’da kabulü sonrasında 3 ay içerisinde kadroya geçişleri tamamlamak” dedi. Twitter hesabı üzerinden de düzenlemeyi açıklayan Sarıeroğlu, “Merkezi bütçeyle düzenlenen tüm kamu kurum ve kuruluşlarındaki 450 bin taşeron çalışan kardeşimize şartsız tam kadro veriyoruz.

4C’den 4B’ye geçiş

Belediye ve il özel idarelerindeki taşeronlarla ilgili de aradan firmaları kaldırıyoruz ve belediye iştiraklerinde, belediye iktisadi teşekküllerinde daimi istihdamlarını sağlıyoruz” diye konuştu. Sarıeroğlu, 4C statüsünde çalışan 25 bin kişinin de 4B statüsüne geçiş talebinin bulunduğunu, buna dönük çalışmaların olumlu sonuçlandığını anlattı. Böylece geçici işçiler, sözleşmeli çalışan olarak devam edecekler.



Mevsimlik işler 9 aya çıkıyor

Mevsimlik geçici işçilerin taleplerinin de bu çalışmada dikkate alındığının altını çizen Sarıeroğlu, “5 ay 29 gün çalışan bu kardeşlerimizin de çalışma sürelerini en fazla limit olan 4 aya kadar uzatma imkanı getirdik. Toplam 900 bin işçi kardeşimizi ilgilendiren önemli bir çalışma bu” diye konuştu.

Sendikalar memnun kaldı

Memur-Sen Genel Başkanı Ali Yalçın, “Müjdeyi çok kıymetli görüyorum. Bu, kamuoyunda memnuniyetle karşılanacaktır” dedi. Hak-İş Genel Başkanı Mahmut Arslan da, düzenlemeyle kamuoyunu yakından ilgilendiren çok önemli bir konuya ciddi çözüm getirildiğini görüyoruz” diye konuştu.

Meseleyi kökten çözdük

Cumhurbaşkanı Erdoğan, taşerondaki yeni düzenlemeye ilişkin şunları söyledi: “Kamudaki 450 bin ile belediyeler ve il özel idarelerindeki 400 bin işçimiz, çalıştıkları yerlerdeki belediye iktisadi teşekküllerinde istihdam edilecekler.  Böylece kamuoyunda uzun zamandır tartışılan bu meseleyi kökten çözmüş oluyoruz. Kamuda 4C statüsünde çalışan kardeşlerimiz de 4B kadrosuna alınıyor.”

Emekliliğe kadar çalışma imkanı

Taşeronda çalışırken emekli olup çalışma imkânının da söz konusu olduğunu hatırlatan Bakan Sarıeroğlu, “Kamuda bu konuda bazı kurallarımız var tabii ki. Burada tabii ki geçiş yapıyoruz, siz geçişin kapsamında değilsiniz diyemezdik. Bu bağlamda emeklilik yaşı gelmiş olsa da, emekliliğe prim ödeme gün sayısı sebebiyle ulaşamamış olanların da geçişini gerçekleştireceğiz ve emekli oluncaya kadar çalışma imkânları kamuda olacak” dedi.

Mali ve sosyal hakları ne olacak?

Yeni düzenlemeyle çalışanların mali ve sosyal haklarıyla ilgili bir değişiklik olup olmayacağına yönelik soruya Bakan Sarıeroğlu şu yanıtı verdi: “Şimdi çalışma hayatımızın şu anda hâlihazırda işleyen bir yapısı var zaten, taşerondaki kardeşlerimizi biz geçmişte yaptığımız yasal düzenlemeyle sendikal örgütlülük konusunda bir özgürlüğe kavuşturmuştuk, toplu sözleşmeler gerçekleştiriyordu. Şimdi bu süreçler, şimdi oturacağız sendikalarımızla da konuşacağız; hâlihazırda yürüyen sözleşmelerimiz var, henüz yeni bağıtlanmış sözleşmelerimiz var. Bütün işçi kardeşlerimiz bu sözleşmeleriyle mevcut şekilleriyle geçiş sağlayacaklar, bununla ilgili de önümüzdeki günlerde gerekli önce bir yasal düzenlememizi yapacağız ve gerekli düzenlemelerden sonra da çalışmalarımızı sürdüreceğiz. Mevcut şartlarıyla geçecekler.




Kadroya geçecek taşeronları iki aşamalı sınav bekliyor

Taşeronların kadroya geçiş sürecinde yapılacak sınav konusunda açıklama yapan Sarıeroğlu, “Sınav, şu anda kamuda kadrolu işçilikle ilgili uygulanan bir prosedür. Bundan sonra taşeron uygulaması kalmayacağı için artık biz İŞKUR aracılığıyla Maliye Bakanlığı’mızın vereceği vizeyle kadrolu işçilerin alımını yapacağız ve burada da zaten halihazırdaki mevzuatımızda bir sınav kriteri var” dedi. Sarıeroğlu, “zor bir sınav mı” sorusu üzerine “Hayır, normal, şartları gayet yapılacak işle alakalı olarak basit. Göz korkmasın yani” diye konuştu.

Güvenlik soruşturması

Sarıeroğlu, kadroya alınacak personele yapılacak güvenlik soruşturması için de, “Yaşadığımız 15 Temmuz sonrasında KHK’yla yapılan düzenlemelerde bu zorunluluk getirildi, kamuda çalışmak için süreç içerisine giren herkes güvenlik soruşturmasından geçiyor, o rutin bir prosedür” dedi. Taşeronların mevcut maaşıyla kadroya geçeceğini anlatan Sarıeroğlu, kadroya geçme olanağını kullananların ayrıca 52 günlük bir ilave tediye ücreti olacağını da bildirdi.

Sınavda 6 alan sözlüye girecek

Mevzuata göre ihtiyaca karşılık olarak İŞKUR tarafından kamu işçisi olması için tespit edilen işçiler, işyerlerince tespit edilen sınav kurulunca sınava tabi tutuluyor. Yazılı sınav soruları, işçinin öğrenim ve mesleki durumu ile çalıştırılacağı işler gözönünde bulundurularak; Atatürk ilke ve inkılapları, yurttaşlık bilgileri, Türkiye tarih ve coğrafyası, günlük hayatta önemli olan fen bilimleri, matematiksel kavram ve ifadeler, Türkçe gücü bigilerini ölçecek şekilde seçiliyor. Bu sınavda 10 üzerinden 6 alanlar sözlü sınava giriyor. Sözlü sınav ise mesleki bilgi ve göreve ilişkin bilgi ve becerileri içeren konulardan yapılıyor. Bu sınavdan da en az 6 puan alınması gerekiyor.

Taşeron ne demek? Taşeron işçi anlamı nedir?

Taşeron, Fransızca’daki “tacheron” kelimesinden gelmektedir. Bir taşeron genellikle bir projenin belirli bir görevini yerine getirmek amacıyla genel yükleyici tarafından tutulan firmaya denilmektedir. Örneğin bir inşaat işinde genellikle konutların elektrik donanımı, doğraması yada su tesisatı ayrı ayrı taşeronlara verilmektedir. Başka bir örnek daha verecek olursak günümüzde bazı askeri kurumlar yemek gibi organizasyonları dışarıdan bir firma ile anlaşarak yaparlar. İşte burada firmaya taşeron firma ve bu firmada çalışanlara da taşeron işçi denilir. Taşeron iş yapan firmalarda çalışanlara ise taşeron işçi denilmektedir. Taşeronlar, tali işveren, alt işveren, alt işletici, alt ısmarlanan gibi isimlerle de anılmaktadırlar.

Taşeron işçiler günümüzde artık bir çok iş ve birçok şirket tarafından yardımcı işlerde kullanılmaktadırlar.  Taşeron işçilerin bu denli fazla tercih edilmesinin sebebi, asıl iş sahiplerinin yani şirketlerin yanında çalıştırdıkları işçilerin sigorta, sosyal imkanı vb. masraflarından kurtularak üzerindeki yükleri taşeron firmalara atmak istemelerindendir. Şirketler bu şekilde daha fazla kar gütme amacı taşımaktadırlar.  Fakat henüz tam olarak tanımı yapılmamış, çalışma şartları iyileştirilmemiş hatta tam olarak oturtulamamış taşeron işçilerin hakları bu gibi durumlarda kenara atılarak haddinden fazla çalıştırılıp emeklerinin karşılığını tam olarak alamamaktadırlar.

1- DÜZENLEMENDEN KAÇ KİŞİ YARARLANACAK?

Merkezi yönetim kapsamındaki genel bütçeli idareler, üniversiteler, hastaneler ve üst kurullarda çalışan 450 bin kişi, 657 sayılı Devlet Memurları Kanunu'nun 4/D maddesi kapsamına (işçi kadrosuna) alınacak. Belediyelerde çalışan 400 bin kişi belediyelerin kuracağı yeni iktisadi teşekküllerde işçi olarak istihdam edilecek. 4C kapsamındaki 24 bin kişi 4B kadrosuna alınacak, Mevsimlik çalışan 25 bin dolayındaki işçinin çalışma süresi uzatılacak.

2- KİT'LERDE ÇALIŞAN İŞÇİLERE KADRO OLACAK MI?

KİT'lerde taşerona bağlı olarak çalışan işçilerin kadroya alınması konusunda Maliye Bakanlığı ve Çalışma Bakanlığı tarafından yürütülen çalışmalar devam ediyor. Bu işçilerin durumu, bu çalışma sonucu belirlenecek.

3- MEVSİMLİK İŞÇİ KISMINDAN KİMLER YARARLANACAK?

ÇAY-KUR, Şeker Fabrikaları, Orman Genel Müdürlüğü gibi kuruluşlarda dönemsel olarak çalışan işçiler yararlanacak. Halen 5 ay 29 güne kadar istihdam edilen bu işçiler, 9 ay 29 güne kadar çalıştırılabilecek.

4- 4/C KAPSAMINDA OLAN İŞÇİLERİN DURUMU NE?

Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK), TBMM gibi kurumlarda çalıştırılan veya özelleştirme sonrası işsiz kaldıkları için 4/C statüsünde çalıştırılan kişiler (Yaklaşık 23 bin kişi) 4/B statüsünde "sözleşmeli memur" kadrosuna alınacak.

5- TAŞERON İÇİN SÖZLEŞME SÜRESİ OLACAK MI?

Daha önce Meclis'e sunulan yasa tasarısında taşeron işçilerin 3 yıllık sözleşmeli olarak istihdamı öngörüldü. Yeni düzenlemede, 1 yıl, 3 yıl gibi sözleşme süreleri olmayacak.

6- KADROYA ALINMADA KRİTER OLACAK MI?

Kadroya alınacak taşeron işçiler için eğitim, yaş, asıl iş-yardımcı iş gibi kriter olmayacak.

7- EMEKLİ OLUP DA TAŞERONA BAĞLI ÇALIŞANLAR KADROYA ALINACAK MI?

Emekli maaşı alanların kamuda çalışması yasak. Bu nedenle, halen hem emekli aylığı alan hem de taşerona bağlı olarak çalışan kişiler kadroya alınmayacak.

8- EMEKLİLİK YAŞINI DOLDURMAYA KISA SÜRE KALANLARIN DURUMU NE OLACAK?

Emekliliğine, 1 yıl, 2 yıl gibi kısa süre kalanlar emeklilik yaşını dolduruncaya kadar kamuda çalışmaya devam edecek.

9- EMEKLİLİK YAŞINI DOLDURMUŞ AMA PRİMİ YETERSİZ OLAN İŞÇİLER KADROYA ALINACAK MI?

Bu durumdaki işçiler de prim günlerini tamamlayarak emeklilik hakkını alıncaya kadar çalışmak üzere kadroya alınacak.

10- SÖZLEŞMESİ ASKIDA OLAN TAŞERON İŞÇİLER KADRO HAKKINDAN YARARLANACAK MI?

Doğum iznine ayrılan, hastalandığı için rapor kullanan, askere giden ve bu nedenle sözleşmesi "askıda" olan kişiler, izinden veya askerden döndüklerinde kadroya alınacak.

11- ASIL İŞİ YAPANLAR NASIL İSTİHDAM EDİLECEK?

Hastanelerde hemşire, laborant, teknisyen gibi hizmetlerde çalışanların da işçi kadrosuna alınacağı belirtiliyor. Bu konuda Meclis'teki görüşmeler esnasında farklı bir çözüm beklentisi bulunuyor.

12- KADROYA ALINANLARIN ÜCRETLERİNDE DEĞİŞİKLİK OLACAK MI?

Taşeron işçiler için bir süredir toplu sözleşmeler imzalanıyor. Taşeron işçiler kadroya alındıklarında, sözleşme süresinin bitimine kadar aynı ücreti almaya devam edecekler.

13- KADROYA ALINAN İŞÇİLERE İKRAMİYE Mİ VERİLECEK?

Sürekli işçi kadrosundakilerde olduğu gibi kadroya alınacak taşeron işçilere de yılda 2 defa 26'şar günlük ücret tutarında "tediye" adı altında ikramiye ödenecek.

14- YILLIK İZİN HAKLARI NEYE GÖRE BELİRLENECEK?

İşçilerin yıllık izinleri çalışma sürelerine göre belirleniyor. Kadroya alınan taşeron işçilerin yıllık izin süreleri belirlenirken, en çok çalıştıkları işyerindeki kıdemleri esas alınacak.

15- TAŞERON İŞÇİLERİN KADROYA ALINMASI DEVLETE İLAVE YÜK GETİRECEK Mİ?

Hayır. Devlet taşeron işçileri istihdam ederken onların ücretlerine ilave olarak "alt işveren" durumundaki firmalara işçi ücreti başına yüzde 20-30 gibi oranlarda fazla para ödüyor. Taşeron işverenlere yapılan bu ödemeler sona ereceği için devletin yükünün azalması söz konusu.

16- TAŞERON İŞÇİLER NE ZAMAN KADROYA ALINACAK?

TBMM Genel Kurulu'nda gelecek hafta başlayacak bütçe görüşmelerinin ardından taşeronla ilgili yasa çıkartılacak. Yasa Resmi Gazete'de yayımlanarak yürürlüğe girdikten sonra kadroya alım için 3 ay süre tanınacak.

17- DAVA AÇAN İŞÇİLERİN DURUMU NE OLACAK?

Karayolları Genel Müdürlüğü başta olmak üzere bazı kurumlarda "asıl" işi yaptıkları gerekçesiyle kadroya alınmak amacıyla geçmişte dava açanların kadroya alınabilmek için, davalarından feragat etmeleri istenecek.

18- SINAV VE GÜVENLİK SORUŞTURMASI TÜM İŞÇİLER İÇİN UYGULANACAK MI?

Kamuya personel alımındaki prosedür gereği kadroya alınacak işçiler güvenlik soruşturmasından geçecek. Yasadışı örgütlerle bağlantısı tespit edilenler kadroya alınmayacak. İşçiler, şu an çalıştıkları kurumlar tarafından, yaptıkları işlere göre sınavdan geçirilecek.

19- İŞÇİLERİN KIDEM TAZMİNATLARI VE ÖDENMEMİŞ ÜCRETLERİ ÖDENECEK Mİ?

Taşerona bağlı işçilerin geçmiş yıllara ilişkin kıdem tazminatı ve ödenmemiş ücretleri taşeron firmaların sorumluluğunda. Ancak, daha önce çıkartılan yasa gereği, taşeron firmalar tarafından ödenmeyen kıdem tazminatı ve ücretlerden asıl işveren de sorumlu bulunuyor. 4857 sayılı kanunun 2. Ve 3. Maddelerinde düzenlenen asıl işveren- alt işveren ilişkilerine ilişkin maddelerde haklarının kısıtlanamayacağı belirtilerek ayrıca, 'alt işverenin işçileri başlangıçtan itibaren asıl işverenin işçileri sayılır' deniyor. Dolayısıyla bu konuda hak kaybı yaşanması beklenmiyor.

20- KADROYA ALINAN TAŞERON İŞÇİLER HANGİ STATÜDE EMEKLİ OLACAK?

Taşerona bağlı çalışanlar Devlet Memurları Kanunu'nun 4/D maddesine bağlı olarak "sürekli işçi" kadrosunda istihdam edilecek. Bu nedenle, 5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu'nun 4/a maddesi uyarınca "işçi" statüsünde emekli olacak.

TAŞERONDA YENİ SİSTEM NASIL OLACAK?

Kamuda görev yapan yaklaşık 817 bin taşeron şirket elemanının kadroya alınmasıyla ilgili çalışmalarda sona gelindi. Taşeron işçilerinin statüleri ve hukuki durumlarıyla ilgili kararlar netleşmeye başladı. Yeni dönemde taşeron şirket elemanlarının yeni adı 'kamu çalışanı' olacak. Taşeron işçileri, 'özel statülü sözleşmeli personel' olarak 4E'li olarak kadroya geçecek. Emeklilik hesaplamaları da 4C yani eski adıyla Emekli Sandığı kapsamında değerlendirilecek. Çalışanlarla yapılacak sözleşmeler 3'er yıllık olacak. Güvenlik ve arşiv taramaları yapılacak. Araştırma sırasında 657 sayılı Kanun'un 48'inci maddesinde yer alan suçların olup olmadığına da bakılacak. Personelle ayrıca mülakat da olacak. Çalışanların ücretleri eğer aynı işi yapan personelden daha az ise aradaki fark zaman içinde kapatılacak.

Şu anda kamuda çalışan 817 bin taşeron çalışanın öncelikle 410 bini kapsam dahilinde olacak. Belediyeler ve KİT'ler ilk etapta bu sistemde olmayacak. Ancak oralarda çalışanlar için de maliyet hesapları yapılıyor. Bunun için de bir formül açıklanabilir. Çalışanlar memur sendikalarına üye olabilecek. Şirketler aradan çıkacağı için de maaş, kıdem tazminatı ve emeklilik haklarına garanti gelecek. Asıl işi yapan personelin kademeli olarak 4E'den 4A kadrosuna geçişi de üzerinde çalışılan konular arasında.