DKB için tedavi rehberi

İbn-i Haldun Üniversitesi Öğretim Görevlisi Prof. Dr. Medaim Yanık, Bölünmüş Zihinler: Dissosiyatif Kimlik Bozukluğu’nun Tanı ve Tedavisi adında çok dikkat çeken bir kitap çıkardı. Özellikle bu konuyla birlikte evlilik psikolojisi üzerine de çalışmalar yapan Yanık, söz konusu hastalığı “Dissosiyatif Kimlik Bozukluğu (DKB) psikiyatrik bir rahatsızlık olup, çocukluk döneminde yaşanan travmatik yaşantılara karşı zihnin bölünmesi sonucunda oluşur. Zihin; benlik ve kimlik algımızı üreten, beyin işlevselliğinden kaynaklanan organizasyondur.” şeklinde açıklıyor. Bu kitabın tıp sektörü için bir tedavi rehberi niteliği taşıdığını söyleyen Prof. Yanık’a göre çoklu kişilik bozukluğu sonradan oluşan bir durum ve bunun doğaüstü olaylarla açıklanması da doğru değil.

 

l Neden böyle bir konu hakkında bir kitap yazmak istediniz? 

 

Bölünmüş Zihinler kitabımı yazmak benim için bir sosyal sorumluluk meselesi. Bir rahatsızlığın tedavi sürecini bu kadar açık ve rehber metin şekilde yazılması az görülen bir durumdur. Bu rahatsızlığı yaşayan insanlarımızın acı çektiği kanaatindeyim. Bu acıya rahatsızlığın tedavisini bilen beş, on kişi ile karşılık veremeyiz. Bize yüzlerce DKB terapisti lazım. Kitabı DKB terapisti yetiştirmek için yazdım. Memleketimizin halk sağlığı sorunlarından birinin çözümüne katkı sağlamak beni mutlu eder.

 

l Dissosiyatif KB genel tanımı nedir ve neden halk sağlığı sorunu olarak adlandırılır?

 

Dissosiyatif Kimlik Bozukluğu (DKB) psikiyatrik bir rahatsızlık olup, çocukluk döneminde yaşanan travmatik yaşantılara karşı zihnin bölünmesi sonucunda oluşur. Zihin; benlik ve kimlik algımızı üreten, beyin işlevselliğinden kaynaklanan organizasyondur. Normalde zihin tekil ve bütüncüldür. Zihin bölündüğünde; kendi otonomisine sahip, bu sebeple de kendi kimlik algısı olan ayrı zihinler oluşur. İşte bu ayrı zihinler kendi aralarında konuşabilir, bedeni kontrol edebilir, kendi hafızası ve varoluş fonksiyonunu gündelik hayata yansıtabilir. Bu sebeple de DKB’si olan kişiler kafalarının içinde kendileriyle konuşan sesler duyarlar. Farklı zihinlerin aktivasyonuna bağlı olarak ruh halleri arasında hızlı geçişler olur. DKB kişinin hayatını birçok açıdan bozar. Hafızanın sürekliliği bozulur. Kişinin öğrenme süreci etkilenir ve akademik başarısı düşer. Duygu yönetimi bozulduğundan dolayı insan ilişkileri bozulur. 

 

l Peki neden tanınmıyor?

 

DKB’nin tanınmamasının en önemli nedeni hem ruh sağlığı hizmeti verenlerde hem de kişiler düzeyde bu rahatsızlığın en ağır formlarının standart alınmasıdır. Herkes örneğin geçen sezon vizyonda olan “Parçalanmış (Split)” filmindeki gibi vakalar arıyor. Halbuki bu filmdeki gibi vaka DKB hastalarının yüzde 1’inde bile görülmüyor. Yüzde 95 vaka spektrumun hafif ucunda. Ayrıca DKB’nin ruh sağlığı çalışanlarına öğretimi konusunda problemler var. Zaten kitabı da bu boşluğu doldurmak için yazdım. Yıllardır bu hastaların tedavisiyle uğraşıyorum. Ne biliyorsam terapistlerin kullanacağı şekilde yazdım. Bu sebeple de kitabım “tedavi rehberi” gibi oldu.

 

l DKB doğuştan mı yoksa sonradan mı oluşur?

 

DKB sonradan oluşan bir rahatsızlıktır. Travmatik yaşantılar olmadan kimse DKB olmaz. Bir de zihinsel bölünmeye yatkınlık meselesi var. Bazı kişiler zihinsel bölünmeye daha yatkın bazıları değil. İşte çocukluktaki bu travmatik yaşantılarla, zihinsel bölünmeye yatkınlık meselesi bir araya gelerek DKB halini oluşturuyor. DKB oluşumuna sebep olan travmatik yaşantıların üç ayrı tipi vardır. Birinci tipte bizzat çocuğa cinsel olarak dokunulur, dövülür veya sürekli aşağılanır. İkinci tipte, çocuğun yetişme şartları problemlidir. Örneğin ailede kavga ve huzursuzluk vardır. Veya çocuk yalnız başına kalmıştır. Üçüncü tipte ise çocuk erken dönemde bir fiziksel hastalık yaşamış, ameliyat olmuştur. 

 

l Bu rahatsızlığın kalıcı tedavisi mümkün mü?

 

DKB psikiyatrik rahatsızlıklar içinde tam tedavi edilebilen rahatsızlıkların en önde gelenlerinden biridir. İlaçlarla tedavi edilemez. Temel tedavisi psikoterapidir. Kitabım boyunca tedavi sürecini ayrıntılı anlattım. Tedavisinin kabaca üç ayrı aşaması vardır. İlk aşamada; tanı konur, ayrışmış zihinlerden oluşan ayrı kimlikler (alter) tanınır, alter etkinliklerinden kaynaklanan belirtiler kontrol altına alınmaya çalışılır. İkinci aşamada, zihni bölen travmatik yaşantılar ele alınır. Üçüncü aşama ise ayrı zihinlerin bir araya getirilerek entegre edilmesinden oluşur. 

Ne yazık ki halk düzeyinde ruhsal rahatsızlıkların cin ve şeytan etkisiyle olduğuna dair açıklamalar gündelik hayatta etkilidir. Halbuki İslam medeniyeti boyunca ruhsal rahatsızlıklar bedenin hastalıkları içinde sınıflanmıştır. İslam hekimleri karaciğer hastalığını nasıl ele almışlarsa depresyonu da o şekilde ele almışlardır. Piyasada içinde cin var denilen vakaların büyük çoğunluğu DKB hastalarıdır. Şizofreni hastalığını cinle izah edip, cin tedavisi yapılmasının modası geçti. ‘Cinci hocalar’ şizofreni hastalarına etki edemediklerini anladı. Bu sebeple şizofreni hastalarına “bu doktorluk” diyorlar. Ama DKB hastaları teorilerini doğrulamaya uygun. Kişinin içinde kendisiyle konuşan sesler var. Hatta bu seslerin bir kısmı kendisinin cin olduğunu da söyleyebiliyor. Halbuki ayrışmış bir zihin organizasyonundan başka bir şey değil. O cin alterle çocuk alterle konuştuğun gibi konuşup zihne entegre edebiliyoruz. Net olarak söylüyorum ki, DKB hastalığında doğa üstü bir durum yok. Zaten böyle bir açıklama içinde olmak bizim medeniyet kodlarımıza aykırı.