Ah güzel İstanbul’un medeniyet kitabı

Harf  İnkılabı’ndan kısa bir zaman önce Osmanlı harfleriyle yayımlanan  Mehmet Ziya Bey’in İstanbul ve Boğaziçi adlı eseri, Kültür A.Ş. tarafından Latin harflerine çevrilerek yeniden yayımlandı. Eserin transkripsiyonu Cavide Pala tarafından yapıldı, editörlüğünü ise A. Sait Aykut üstlendi. İlk cildi 1920’de Maarif-i Umumiye Nezareti, Telif ve Tercüme Dairesi yayını olarak basılmış olan, ikinci cildi ise Cumhuriyet döneminde 1928’de yayımlanan eser, otoriteler tarafından İstanbul tarihine ilişkin Türkçe kaynaklar arasında  Evliya Çelebi Seyahatnamesi’nden sonra en değerli eserlerden biri olarak kabul ediliyor. İstanbul’un tarihi hakkında en hacimli bilgileri veren yerli kaynak niteliğindeki 826 sayfalık eser, 8500 yıllık kentin milattan sonraki tarihine ışık tutuyor. Bizans döneminden başlayarak 1920’lere kadar İstanbul’da yaşanan olayları, kentte dilden dile dolaşan efsaneleri ve kentin kültürüne, mimarisine, mahallelerine, meşhur simalarına dair ayrıntıları geniş ve kapsayıcı bir perspektiften nakleden Mehmed Ziya Bey’in eserinde, İstanbul’un topografyasına dair pek çok bilgi bulmak mümkün. Eski resimler, gravürler ve fotoğraflarla süslenen eserde yer alan her fotoğraf tarihî birer belge özelliği taşıyor. Mehmed Ziya Bey’in edebî bir üslûp ve ilmî bir anlatımla kaleme aldığı kitap, İstanbul’daki Bizans ve Osmanlı şaheserlerine dair zengin bilgi ve görsel malzeme içeriyor.

PORTRE

İtibarlı bir ailenin oğlu olarak dünyaya gelen Mehmed Ziya Bey, 1886’da Mekteb-i Sultani’den mezun oldu. Sanayi-i Nefise Mektebi’ndeki öğrenciliği sırasında Maliye Nezareti’nde memuriyete başladı. 1917’de kurulan Asar-ı Atika Encümen-i Daimisi’ne seçildi. 1930 yılında İstanbul’da öldü. Yenikapı Mevlevihanesi, Bursa’dan Konya’ya Seyahat yayınlanmış kitaplarından bazılarıdır.