19 Nisan 2024 Cuma / 11 Sevval 1445

Türk siyaset tarihi yeniden yazılıyor

Türkiye’nin kaderini değiştirecek olan Cumhurbaşkanlığı Hükümet Sistemi’ne geçiş süreci siyaset tarihimiz için de yepyeni bir literatür oluşturulmasına vesile oldu. Değişim sürecinde akıllara takılan sorulara cevap veren ve dünyaya emsal olabilecek yeni yönetim biçimini detaylarıyla anlatan kitaplar herkesin kütüphanesinde olmalı.

BÜŞRA UĞRAŞ30 Nisan 2017 Pazar 07:00 - Güncelleme:
Türk siyaset tarihi yeniden yazılıyor

Türkiye 16 Nisan’da kendi geleceğini inşa etmek açısından önemli bir adım attı ve halk oylaması ile Cumhurbaşkanlığı Hükümet sistemi kabul edildi. Referandum öncesinde başlayan tartışmalarda pek çok soru atıldı ortaya; yeni bir sisteme geçilirse ne olacaktı? İşte bu süreçte konuyla ilgili aklılarla takılan tüm soruları cevap veren faydalı yayınlar yayımlandı. Ülkenin önde gelen tarihçileri ve siyaset bilimcileri halkı konu hakkında bilgilendiren birbirinden iyi kitap yazdı. Evet, belki tüm bunlar bilgilendirme amaçlıydı ancak bir yandan da Türkiye başta olmak üzere dünya siyaset tarihine de kaynak olabilecek ciddi bir çalışma çıktı ortaya. Kütüphanenizde bulundurmanızda fayda gördüğümüz bu yepyeni Cumhurbaşkanlığı Hükümet Sistemi literatürünü star Pazar okurlarıyla paylaşmakta fayda gördük.

Yeni Anayasa Cumhurbaşkanlığı Sistemi Yeni Türkiye / Hacer Haniç / Hayy Kitap 

Yazar Hacer Haniç’in ‘Yeni Anayasa Cumhurbaşkanlığı Sistemi Yeni Türkiye’ adlı kitabı akıllara takılan sorulara cevap veren bir kılavuz niteliğinde. Haniç kitabında halkın zihnini kurcalayan soruların cevaplarını Prof. Dr. Mehmet Akif Aydın, Dr. Yusuf Kaplan, Metin Külünk, Prof. Dr. Ebubekir Sofuoğlu, Abdurrahman Dilipak, Prof. Dr. Mazhar Bağlı, Erol Erdoğan, Azmi Ekinci, Şevki Yılmaz, Avni Özgürel, Şamil Tayyar, Prof. Dr. Haluk Alkan, Av. Fatma Benli, Dr. İhsan Aktaş, Ayten Çalış, Süleyman Özışık, Av. Cavit Tatlı ve Prof. Dr. Bahattin Türetken gibi isimlere sordu. Alanında uzman kişilerin geçmişten, bugüne ve geleceğe yeni sistemi analiz ettiği eser siyaset literatürümüzde yerini aldı. 

Cumhurbaşkanlığı Sistemi Nedenler Tepkiler Beklentiler / Kudret Bülbül/ Tezkire Yayınları

Bürokrat ve akademisyen olan Doç. Dr. Kudret Bülbül ‘ün kaleme aldığı ‘Cumhurbaşkanlığı Sistemi Nedenler Tepkiler Beklentiler’ adlı eserde Türkiye’nin sahip olduğu potansiyel ve güce rağmen siyasal sistem sebebiyle, nasıl yürüyemez hale getirildiği somut örneklerle okuyucuya aktarılıyor. Bülbül’e göre Türkiye, mevcut haliyle bütün birikimini, enerjisini iç tartışmalarla boşa harcayan, sürekli kendi ayağına kurşun sıkan bir ülke görünümünde. Bu çalışmasında öncelikle yüzyıllık perspektiften karşı karşıya kaldığımız sorunlar üzerinden bir sistem analizi yapan Bülbül, Cumhurbaşkanlığı Hükümet Sistemi’nin gerekliliğini daha iyi anlatabilmek için geçmişteki yönetim krizlerini ve istikrarsızlığın nedenleri ortaya koyduğu bir analiz yayınladı.

Türkiye’de Siyasal Sistemin Dönüşümü ve Cumhurbaşkanlığı Sistemi / Burhanettin Duran, Nebi Miş/ SETA 

Siyaset bilimci ve yazar Burhanettin Duran ile Siyaset bilimci Nebi Miş’in ortak çalışmasıyla ortaya çıkan ‘Türkiye’de Siyasal Sistemin Dönüşümü ve Cumhurbaşkanlığı Sistemi’ adlı kitap alanında uzman akademisyenlerin konu hakkındaki yorumları ve çalışmalarını içeriyor. Kitapta, Türkiye’nin siyasal sistem dönüşümüne yönelik, bugüne kadar yapılan tartışmaların tarihsel arka planı ve sistemin dönüşümünü savunanların gerekçeleri etraflı bir şekilde ele alınıyor. Ayrıca eserde siyasal sistemin dönüşümüne karşı çıkanların itirazlarına da yer veriliyor. Bunun yanında başkanlık sisteminde en çok öne çıkan iki konu olan yerel yönetimler ve dış politikanın yönetimi meselesi karşılaştırmalı örnekler üzerinden farklı makalelerde ele alınmıştır.

Cumhurbaşkanlığı Sistemi 1923’ten 2023’e Türkiye’nin Sistem Arayışı / Resul Bozkurt/ Cinius Yayınları

Yazar Resul Bozkurt ‘Cumhurbaşkanlığı Sistemi 1923’ten 2023’e Türkiye’nin Sistem Arayışı’ kitabıyla ilgili “15 Temmuz darbe girişiminin ardından Başkanlık Sisteminin gerekliliği bütün ağırlığıyla kendini hissettirdi. Bu sefer teklif Ak Parti’den değil, MHP’den gelmiş, MHP lideri Bahçeli “Gelin bu işi birlikte yapalım” diyerek çağrıda bulunmuştur. Bu çağrı üzerine başlayan Ak Parti-MHP görüşmeleri sonucunda, “Türk Modeli Başkanlık Sistemi” konusu “Cumhurbaşkanlığı Sistemi” adı altında revize edildi ve 18 Maddelik bir anayasa değişikliği teklifi halinde halkın oyuna sunuldu. Bu kitap, Türkiye’nin söz konusu tarihi günlerine şahitlik ediyor ve okuyucuyu bilgilendiriyor. Cumhuriyetin başlangıcından günümüze kadar sistem konusunda bilinmesi gereken ne varsa, bir rehber kitap hüviyeti taşıyor” diyor. 

Türk Tipi Cumhurbaşkanlığı/Muhammed Taha Gergerlioğlu / Hayy Kitap

Strateji ve İstihbarat Uzmanı Muhammed Taha Gergerlioğlu’nun kaleminden çıkan ‘Türk Tipi Cumhurbaşkanlığı’ adlı kitap “Kurumların Vesayetinden Halkın İktidarına!” sloganıyla çıktı. Gergerlioğlu yeni kitabında en kritik üç soruya yanıt arıyor: Rejim mi değişiyor? Sistem mi geliyor? Ülkemiz nasıl daha iyi yönetilecek? 

Yazar “Bu sorulara cevap vermek için öncelikle milletimizin siyasal kültürüne bakmalıyız” diyor ve devam ediyor: Bugüne kadar kurduğumuz devletlerde de en temel mesele adalettir. İşte adaleti tevzi etmenin, en temel koşulu her açıdan organize bir toplum meydana getirmektir. Bu açıdan Cumhurbaşkanlığı Hükümet Sistemi bu temel düşüncenin yönetim sistemi ve vücut bulmuş hali olacaktır. 

Başkanlık Sistemi Niçin Gerekli? Yunus Göksu / Cinius Yayınları

Yunus Göksu’nun ‘Başkanlık Sistemi Niçin Gerekli?’ adlı kitabı “Cumhuriyetin ilk yıllarında Türkiye, adı konulmamış bir Başkanlık Sistemini yaşıyordu” iddiasıyla çıktı. “Çünkü özellikle Atatürk’ün ve İnönü’nün Cumhurbaşkanlığı dönemlerinde, Türkiye’de fiili bir başkanlık rejimi vardı. Cumhuriyetin ilanıyla birlikte İsmet İnönü Başbakanlık görevine Atatürk tarafından getirilmişti. diyen kitap günümüzde yaşanan sistem değişikliği tartışmalarına farklı bir bakış açısıyla yaklaşıyor.

Cumhurbaşkanlığı Hükümet Sistemi 

Demokratik Yönetim Biçimlerine Türkiye Katkısı/ R. Onur Erim / İşaret Yayınları 

Araştırmacı Ramazan Onur Erim “Ülkemizin cumhurbaşkanlığı sistemine geçişi, kuvvetle muhtemeldir ki Kurtuluş Savaşı ve Cumhuriyet’in kuruluşundan sonra atılacak en önemli adımdır” diyor. ‘Cumhurbaşkanlığı Hükümet Sistemi Demokratik Yönetim Biçimlerine Türkiye Katkısı’ adlı kitabında yeni sistemin artılarını sıralayan Erim, kitabında siyasal ilimler konusunda yalın bir dil kullanarak yeni sistemi halka anlatıyor. Güncel örnekler üzerinden konuyu irdeleyen eser Cumhuriyet tarihimizin en önemli adımlarından birini başarılı bir biçimde okuyucuya aktarıyor. 

Manşetlerle hükümet, koalisyon, Cumhurbaşkanlığı krizleri / İdris Kardaş

Gazeteci İdris Kardaş’ın yazdığı ‘Manşetlerle hükümet, koalisyon, Cumhurbaşkanlığı krizleri’ adlı kitap, Cumhuriyet’in kuruluşundan günümüze koalisyon ortakları arasında yaşanan krizler, darbe ve muhtıralarla demokrasinin kesintiye uğramasını ‘manşetlerin diliyle’ anlatıyor. Kitapta, Türkiye’de hükumetlerin nasıl kurulduğu, kurulan hükumetlerin de koalisyonlarla ülkeyi geriye götürdüğü belge niteliğindeki kupürlerle örneklendirilmiş. Kardaş, şunları kaydediyor: 65 hükümet, 65 başbakan değişti. Ama bunlardan sadece birkaçı halk tarafından seçimlerle belirlendi.

Türkiye’de Devlet Reformu ve Başkanlık Sİstemİ / Hüseyİn Yayman/Doğan Kİtap

Geçmişten devraldığımız yapılar, zihniyetler hızla değişiyor, bunlardan bazıları kendi küllerinden yeniden doğmaya çalışırken, bazıları daha büyük bir hızla tarih dışına sürükleniyor. İşte tam da bu konu üzerine eğilen akademisyen, gazeteci, yazar Hüseyin Yayman’ın siyaset ve bürokrasinin içinden bakan bir katılımcı-gözlemci olarak ülkemizdeki devlet reformu girişimlerinin öyküsünü anlattığı kitabı ‘Türkiye’de Devlet Reformu ve Başkanlık Sistemi’ adlı kitap Türkiye’nin demokratikleşme sürecine entelektüel derinlik kazandıracak gibi görünüyor.