Enerji köprüsü kurduk

Azeri doğalgazını Türkiye üzerinden Avrupa’ya taşıyacak, Trans Anadolu Doğal Gaz Boru Hattı (TANAP) tarihi törenle devreye girdi. Eskişehir’deki törende Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, Azerbaycan Cumhurbaşkanı İlham Aliyev, Ukrayna Devlet Başkanı Petro Poroşenko, Sırbistan Cumhurbaşkanı Aleksandar Vucic ve KKTC Cumhurbaşkanı Mustafa Akıncı vanayı birlikte açtı. Projenin devreye girmesiyle birlikte Türkiye Doğu ile Batı arasında Azerbaycan’la birlikte enerji köprüsü kurmuş oldu.

TARİHİ BİR ADIM ATIYORUZ

Törende liderler konuşma yaptı. “Tarihi bir adım atıyoruz” diyen Cumhurbaşkanı Erdoğan,

“Bugün bölgemiz ve ülkelerimiz için tarihi bir adım atıyoruz. Güney gaz koridorunun bel kemiği olan enerjinin ipek yolu olarak tanımladığımız TANAP’ın açılışını gerçekleştiriyoruz” ifadelerini kullandı. 

İŞBİRLİĞİNİN NİŞANESİ 

TANAP’ın aynı zamanda çok taraflı işbirliğinin de nişanesi olduğunu vurgulayan Erdoğan, şunları söyledi: “Enerjiyi çatışma değil, işbirliği zemini olarak gören anlayışımız TANAP sayesinde bir kez daha ete kemiğe bürünmüştür. Bundan dolayı özellikle Aliyev kardeşime çok teşekkür ediyorum. TANAP ile Hazar gazı ilk kez Avrupa’ya ulaşmış oluyor. Daha önce bu amaçla bir dizi dev projeyi hayata geçirmiştik. Bu yola Bakü-Tiflis-Ceyhan ham petrol boru hattının inşasıyla başladık. Asrın projesi olarak adlandırılan hat, daha sonraki çalışmaların da öncüsü oldu. İşbirliğimiz enerjiyle de sınırlı kalmadı. Son olarak ulaştırma alanında, Bakü-Tiflis-Kars demiryolu projesinin açılışını da değerli kardeşimle beraber gerçekleştirdik. Böylece Londra’dan Çin’e kesintisiz demiryolu bağlantısı kurmayı başardık. Enerji piyasalarında yaşanan değişime cevap veren TANAP, aynı zamanda önümüzdeki yıllarda devreye alacağımız yeni projelerin de öncüsüdür.” 

EN UZUN HAT 

Cumhurbaşkanı şöyle devam etti: “56 inçlik boru çapı ve 1850 km’lik uzunluğuyla TANAP, Türkiye Ortadoğu ve Avrupa’nın en uzun doğalgaz boru hattıdır. TANAP ile Türkiye, değer zincirinin her aşamasında rol oynayan kritik bir konuma geldi. Ülkemiz bölgesel enerji hatlarının merkezi olma vizyonuna bir adım daha yaklaştı.” Törende diğer liderler de konuşma yaptı. 

LİDERLERDEN MESAJ 

Ukrayna Cumhurbaşkanı Poroşenko:Bu çok önemli bir adımdır. Bu konuda bağımlılık artık sona ermektedir. Bu son 10 yılda net biçimde gördüğümüz bir gerçek Rusya tarafından sömürüldü. Putin’in baskı yapması için bir araç haline geldi. 

KKTC Cumhurbaşkanı Akıncı:  Bu güzel olayın tüm insanlığa hayırlı olmasını diliyorum. 

Sırbistan Cumhurbaşkanı Vucic:Doğalgaz boru hattının oluşturulmasıyla ilgili iki önemli hususu kutluyoruz. Güneydoğu Avrupa’da büyük bir adım atmış oluyoruz. Aynı zamanda proje, Avrupa’nın bu kısmının enerji bağlantısını da garanti altına alacaktır. 

ABD’den TANAP’a destek

ABD Dışişleri Bakanlığı Müsteşar Yardımcısı Sandra Oudkirk, Trans Anadolu Doğalgaz Boru Hattı’nın (TANAP) Avrupa ve Türkiye’nin enerji arz güvenliğine katkı sağlayacağını belirterek, “ABD olarak direkt bir yatırımımız ve ticari bir avantajımız olmamasına rağmen kaynak çeşitliliği ve arz güvenliğine katkı sağladığı için bu projeyi destekliyoruz” dedi. Oudkirk, Ankara’da basın mensuplarına yaptığı açıklamada, ilk fazı devreye giren TANAP’ın bölgeye sağlayacağı katkıları değerlendirdi.  Projenin Güney Gaz Koridoru’nun büyük bir parçası olduğunun altını çizen Oudkirk, TANAP’ın bölge enerji piyasalarında rolünün önemli olduğuna dikkati çekti. Oudkirk, enerji kaynaklarının ticari avantaj sağlamak açısından yeni ortaklıklar doğurabileceğine işaret ederek “TANAP’ın açılacak olması gerçekten çok güzel bir haber. Dünyada zorluklar yaşanırken TANAP küresel olarak iyi bir gelişme” dedi.

Gazda dağıtım merkezi oluyoruz

Enerji Ekonomisi Derneği Başkanı, Boğaziçi Üniversitesi Öğretim Üyesi Prof. Dr. Gürkan Kumbaroğlu, TANAP’ın Türkiye’nin avantajlı jeostratejik konumunun değerlendirildiği önemli projelerden biri olduğunu belirtti. Kumbaroğlu, bu projenin enerji yönetimine yeni görev ve sorumluluklar yüklediğine işaret ederek, “TANAP aynı zamanda yeni projelere de davet çıkartıyor. Bundan sonra Türkiye’nin doğalgazda uluslararası bir HUB, yani serbest piyasa koşullarında fiyatların oluşacağı bir dağıtım merkezi olma vizyonunu destekleyecek yeni projelerin hayata geçirilmesi gerekiyor” ifadesini kullandı.  Türkiye’nin 2023 yılına dair stratejik hedefleri olduğunu hatırlatan Kumbaroğlu “Bir taraftan inşası devam eden Türk Akım projesinin tamamlanması, diğer taraftan İsrail ve Kuzey Irak gazlarını Avrupa’ya taşıyacak yeni projeler... Bunları için enerji diplomasisi ile şekillendirilmeli” dedi.

ALİYEV: ENERJİ TARİHİNİ BİRLİKTE YAZIYORUZ 

Azerbaycan Cumhurbaşkanı İlham Aliyev, TANAP projesi ile ilgili açıklamalarda bulundu. Aliyev, “Erdoğan’ın yorulmaz faaliyeti neticesinde Türkiye dünya çapında büyük güce çevrildi. Türkiye’nin gücü bizim gücümüzdür. Bizim gücümüz bizim birliğimizdir. TANAP, Türkiye Azerbaycan’ın zaferidir. Bugün biz 21’nci asrın enerji tarihini birlikte yazıyoruz. Bu tarih, istikrar tarihidir. Enerji projelerimiz bölgemize istikrar getiriyor. Bu projelerde iştirak eden bütün ülkeler, şirketler fayda görür. Halklar fayda görür. Bugün TANAP’ın açılışı, komşu ve diğer ülkeler için imkanlar yaratıyor” dedi. 

ALBAYRAK: GÜÇLÜ LİDERLİK GÖSTERGESİ 

Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı Berat Albayrak da açılışta konuşma yaptı: Bugün bölgemiz enerji tarihi açısından çok önemli bir gün. Türkiye, Azerbaycan ve Gürcistan arasında kurulan işbirliği bugün küresel örnek bir işbirliğine dönüşüyor. TANAP güçlü liderlik göstergesidir. Türkiye ve Azerbaycan’ın izlediği aktif enerji politikalarının bir yansımasıdır. İki ülke arasındaki hakiki dostluğun geleceğe bırakacağı en büyük mirastır. Türkiye’nin de enerjideki anahtar ülke konumumuzu pekiştirecektir. Avrupa’nın enerji arz güvenliği Türkiye’den başlar tezimizin en önemli göstergesi olacaktır. 

DOĞALGAZIN FİYATI DAHA UCUZ OLACAK

TANAP’tan Türkiye’ye gelecek olan doğalgazın diğer hatlardan gelen doğalgaz fiyatına göre daha hesaplı olması öngörülüyor. SOCAR Türkiye Yönetim Kurulu Başkanı Vagif Aliyev, Türkiye’nin halen Şahdeniz-1’den aldığı gazla TANAP üzerinden gelecek Şahdeniz-2 gazının fiyatlarının birbirinden farklı olduğunu belirterek, “Boru Hatları ile Petrol Taşıma AŞ’nin (BOTAŞ) gaz fiyatları tabii ki ticari bir sır, ama TANAP ile alacağı gazın ithal ettiği diğer kaynaklar arasında en ucuz gaz olduğunu söyleyebilirim”demişti.

13 BİN KİŞİ ÇALIŞTI 887 GÜNDE BİTTİ

Tarihi projenin temel atma töreni Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan ve Azerbaycan Cumhurbaşkanı İlham Aliyev’in katılımıyla 17 Mart 2015’te Kars’ta gerçekleştirildi. Boru hattına ilk test gazı 23 Ocak 2018’de basıldı ve projede en yoğun dönemde 13 bin kişi istihdam edildi. Projede, 82 milyon adam/saat iş yapıldı ve 175 milyon kilometre yol kat edildi, 131 bin adet 13 metre uzunluğunda boru kaynatıldı. İlk kaynağa başlanan tarihten itibaren bin 340 kilometrelik ilk bölüm 887 günde tamamlandı. Sakarya geçişi, boru hattı projesi kapsamında bin 110 metreyle Avrupa’nın en uzun nehir geçişi oldu.

Projeye 8 milyar dolar harcandı

- İlk hesaplamalara göre 11,7 milyar dolar olarak belirlenen TANAP’ın yatırım bedeli, proje yönetimi ve petrol fiyatlarının inşa döneminde düşük seyretmesiyle 8 milyar dolara kadar düştü.

- TANAP’ta Güney Gaz Koridoru’nun (SGC) yüzde 51, BOTAŞ’ın yüzde 30, BP’nin yüzde 12 ve SOCAR Türkiye’nin yüzde 7’lik hissesi bulunuyor. 

- Geçen yıl ekimde Avrupa İmar ve Kalkınma Bankası (EBRD), TANAP için SGC’ye 500 milyon dolar finansman desteği sağladı. Ayrıca Avrupa Yatırım Bankası da martta TANAP’a 932 milyon Euro’luk finansman desteğini onayladı.

- TANAP’ın inşasında kullanılan boruların yüzde 80’i Türkiye’de 6 farklı firma tarafından üretildi. Kalan yüzde 20’lik kısım ise Çin’den ithal edildi. 

Doğalgazda kesinti endişesi bitti

Doğalgazda Rusya ve İran’a bağımlı olan Türkiye, TANAP’la arz güvenliğinde önemli bir aşama yakaladı. Türkiye artık kış aylarında doğalgaz kesintisi endişesi yaşamayacak.

Son dönemde dünyada enerji alanında hayata geçirilen en büyük doğalgaz projelerinden biri olan Trans Anadolu Doğalgaz Boru Hattı Projesi (TANAP)Türkiye’nin enerji arz güvenliğine önemli katkı sağlayacak. Türkiye artık kış aylarında doğalgaz kesintisi endişesi yaşamayacak. TANAP, Türkiye-Gürcistan sınırında Ardahan’ın Posof ilçesi Türkgözü köyünden başlayarak Ardahan, Kars, Erzurum, Erzincan, Bayburt, Gümüşhane, Giresun, Sivas, Yozgat, Kırşehir, Kırıkkale, Ankara, Eskişehir, Bilecik, Kütahya, Bursa, Balıkesir, Çanakkale, Tekirdağ ve Edirne olmak üzere 20 il ve 67 ilçeden geçecek.

İPSALA’YA UZANIYOR

Toplam uzunluğu bin 850 kilometre olan TANAP, Yunanistan sınırında Edirne’nin İpsala ilçesinde son bulacak ve bu noktadan Avrupa ülkelerine doğalgaz aktaracak TAP Doğalgaz Boru Hattı’na bağlanacak.

TANAP ile Azerbaycan’ın Hazar Denizi’ndeki Şah Deniz 2 Gaz Sahası ve Hazar Denizi’nin güneyindeki diğer sahalarda üretilen doğalgazın Türkiye’ye ve Avrupa’ya taşınması hedefleniyor. Projede gaz akışının dört aşamada artırılması tasarlanıyor. İlk aşamada 16 milyar metreküp taşıma kapasitesi oluşacak. İlk olarak 10 milyar metreküp doğalgazın Avrupa’ya, 6 milyar metreküp doğal gazın da Türkiye içinde dağıtımı planlanıyor. Avrupa’ya gaz dağıtımının 2020’nin ilk çeyreğinde başlaması ve yıllara göre artması öngörülüyor. Ay sonunda ticari gaz akışının başlaması planlanan hattın taşıma kapasitesinin 2023’te 24 milyar metreküpe ve 2026’da 31 milyar metreküpe çıkarılması hedefleniyor. Boru Hatları ile Petrol Taşıma AŞ (BOTAŞ) Eskişehir’den 2019 Haziran’a kadar 2 milyar metreküp gaz alabilecek ve bu miktar her yıl 2 milyar metreküp artırılarak 2021’de 6 milyar metreküpe ulaşacak. Türkiye halen doğalgazda Rusya’ya bağımlı bulunuyor. Ayrıca İran’dan da doğalgaz alan Türkiye, TANAP’la birlikte arz güvenliğinde çeşitlilik sağlamış olacak.

Doğalgaz hatları ve projeleri

- Rusya – Türkiye Doğal Gaz Boru Hattı (Batı Hattı)

- Mavi Akım Gaz Boru Hattı

- Doğu Anadolu Doğal Gaz Ana İletim Hattı (İran – Türkiye)

- Bakü-Tiflis-Erzurum Doğal Gaz Boru Hattı

- Türkiye-Yunanistan Doğal Gaz Enterkonneksiyonu

- Trans-Anadolu Doğal Gaz Boru Hattı Projesi (TANAP)

- TürkAkım Gaz Boru Hattı Projesi