Çocuklar yerinde duracak

Çocuk ve ergen ruh sağlığı ve hastalıkları uzmanı Doç. Dr. Ali Evren Tufan, belirtileri 12 yaşından önce dikkat eksikliği ve hiperaktivite bozukluğuna işaret ettiğini belirterek “Dünyada ilkokul çağında her 20 çocuktan birinde görülen bu sorun yine her 25 ergenden de birinde karşımıza çıkıyor” dedi. Dikkat eksikliği ve hiperaktivite bozukluğunun (DEHB) her zaman bir arada görülmediğine dikkat çeken Dr. Tufan, DEHB tanısı almış çocuklar arasında dikkat eksikliğinin kızlarda, hiperaktivite ve dürtüsellik şikayetlerinin ise daha çok erkeklerde görüldüğüne dikkat çekti.

Doç. Dr. Tufan, anne babalara çocuklarına doğru yaklaşım konusunda önemli uyarılar ve önerilerde bulundu. 

Hatasını anlatın

Bu çocuklar sık düşebilir, evdeki eşyalara zarar verebilir ve oyun oynarken yaralanabilir. Böyle bir durumda kişiliğini değil yaptığı hatayı eleştirin. Örneğin bir vazoyu kırdığında “Elin ayağın durmuyor” yerine “Bu hareketin yanlış ve bu yüzden seni on dakikalığına odana yollayacağım” diyerek hatasının farkına varmasını sağlayabilirsiniz.  

Uzun Eleştirmeyin 

Çocuğunuzun istemediğiniz davranışlarını uzun uzadıya eleştirmeyin. Çok ve sık eleştirilen davranışlar dikkat çekme ve iletişimin bir yolu haline gelebilir. 

Mesaj kısa olsun

Anlattıklarınızı sonuna kadar dinlemeyebilirler. O nedenle, çocuğunuzla göz teması kurup, net ve kısa mesaj vermeniz, sonra da tekrarlatmanız yönergelerinizin etkinliğini artırır. 

Kural koyun

Görevlerini düzenleyebilmek için görsel, somut hatırlatıcılar ve sabit kurallara ihtiyaç duyarlar. Evin kurallarını ortak bir kararla belirleyip liste haline getirin ve çocuğunuzun çalışma masasına asın. Sürekli göz önünde olacak kurallar, sözden daha etkili olacaktır.

Övmeyi unutmayın

Çocuğunuzun beğendiğiniz hareket ve davranışlarını zaman kaybetmeden, hemen övün. “Otobüste yer vermeni çok beğendim” gibi. Övdüğünüz davranışının zamanla çocuğunuz için bir alışkanlık haline geldiğini göreceksiniz.

Odası aynı kalsın

Çocuğunuzun odasında eşyalarının yerleri sabit olsun. Giysiden oyuncaklarına tüm eşyaların yerlerini renkli etiketlerle belirtebilirsiniz. Zamanla çocuğunuzun etiketlere alışarak, odasını daha düzenli hale getireceğini göreceksiniz. 

Okulda işbirliği

Öğretmenleringözlemleri tanı ve tedavide çok önemli. DEHB tanılı çocukların öğretmenleri sınıfta adını söylemek veya önüne dön gibi uyarılar yapmak yerine önceden kararlaştırdıkları bir davranışı yapabilir (Örneğin yanından geçerken kalemle sırasına vurmak gibi). Bu davranış hem çocuk için bir uyarı görevi görür hem de çocuğun arkadaşları içerisinde öne çıkmasını engeller. 

Spora başlatın

Çocuğunuzu spor etkinliklerine başlatın. Belli bir düzen içerisinde yapılan sporlar davranış sorunlarını azaltabiliyor. Antrenör benzeri yetişkinler çocuğunuz için rol modelleri olarak görev yapabilir. Takım oyunları çocuğunuzun sosyal becerilerini destekler ve arkadaş çevresini model almasını sağlayabilir. 

Size özel zaman

DEHB’li çocuğunuzla ilgilenmeniz gerektiğinden kendinizi yorgun hissedebilirsiniz. Haftada en az bir saat kendinize vakit ayırın. Bunun için kendinizi suçlu hissetmeyin.