Fitre kim verir, kimlere verilmez? Doğmamış çocuğa fitre verilir mi?

Mübarek Ramazan ayını yarıladık. 2019 Ramazan Bayramı’na sayılı günler kaldı. Müslüman vatandaşlar oruç ibadetlerini yerine getirirken bir taraftan da fitre vermek için araştırmalarını yapmaya devam ediyorlar. İhtiyaç sahiplerine yardım etmek isteyen vicdan sahibi Müslüman vatandaşlar 2019 yılı fitresinin ne kadar olduğunu merak ederken bir yandan da, “Fitre kim verir? Kimlere fitre verilmez? Doğmamış çocuğa fitre verilir mi?” sorularına yanıt arıyorlar. Din İşleri Yüksek Kurulu Başkanlığı 2019 yılı Ramazan ayının başlangıcından 2019 yılı Ramazan'ın başlangıcına kadar en düşük fitre miktarını 23TL olarak belirledi. Belirlenen miktar asgari tutardır ve üst limitte sınır yoktur. İşte merak ettiğiniz tüm soruların cevapları haberimizde…

2019 FİTRE MİKTARI NE KADAR?

Din İşleri Yüksek Kurulu Başkanlığı 2019 yılı Ramazan ayının başlangıcından 2019 yılı Ramazan'ın başlangıcına kadar en düşük fitre miktarını 23TL olarak belirledi. Belirlenen miktar asgari tutardır ve üst limitte sınır yoktur.

FİTRE NE ZAMAN VERİLİR?

Fıtır sadakasının vacip olma zamanı Ramazan bayramının birinci günü olmakla birlikte, bayramdan önce de verilebilir. Hatta bu daha faziletlidir. Bununla birlikte, bayram günü veya daha sonra da verilebilir. Ancak, bayram namazından önce verilmesi müstehap kabul edilmiştir.

Şâfiî mezhebinde ise; fitreyi, meşru bir mazeret bulunmadıkça bayramın birinci gününün gün batımından sonraya bırakmak haramdır. Fitreyi Ramazan’ın ilk günlerinde vermek de caizdir.

Fitrenin hedefi, bir fakirin içinde yaşadığı toplumun hayat standardına göre bir günlük yiyeceğinin karşılanması, böylece bayram sevincine iştirak etmesine katkıda bulunmaktır.

Günümüzde fıtır sadakası miktarının belirlenmesinde, kişinin bir günlük (iki öğün) normal gıda ihtiyacını karşılayacak miktarın ölçü alınması daha uygundur. Kişi dinen zengin sayılanlara, usûlüne (anne, baba, dedeler ve nineler),fürûuna (çocuk ve torunlar) ve eşine fıtır sadakası veremez. Fitreler bir fakire verilebileceği gibi, birkaç fakire de dağıtılabilir. Ancak bir kişiye verilen miktar bir fitreden az olmamalıdır.

KİMLERİN FİTRE VERMESİ GEREKİR?

Fitre, borcundan ve aslî ihtiyaçlarından fazla olarak nisap miktarı mala sahip olan her Müslüman'a vaciptir. Bireyin fitre ile mükellef olması için öngörülen zenginlik ölçüsü, zekâtta aranan nisaptır. Ancak fitrede zekât için öngörülen, malın artıcı olması ve üzerinden bir yıl geçmesi şartı aranmamaktadır.

DOĞAMAMIŞ ÇOCUĞA FİTRE VERİLİR Mİ?

Doğmamış çocuğun fitresini vermek gerekmez. İslam fıkıh ansiklopedisine göre, bayram gecesi güneş doğmadan önce fitresini vermek vaciptir.

KİMLERE FİTRE VERİLMEZ?

– Ana, baba, büyük ana ve büyük babalarına,

– Oğul, oğlan çocukları, kız, kızın çocukları ve bunlardan doğan çocuklarına,

– Müslüman olmayanlara,

– Karı-koca birbirlerine zekât veremez.

GEÇEN YIL FİTRE NE KADARDI?

2011 yılında: 7.5 TL

2012 yılında: 8,5 TL

2013 yılında: 9.5 TL

2014 yılında: 10 TL

2015 yılında: 11.5 TL

2016 yılında: 15 TL

2017 yılında: 16 TL

2018 yılında: 19 TL

ORUÇ FİDYESİ (FİTRE) NEDİR?

Fidye farz olan ibadetleri yerine getirememe ya da yerine getirirken bir kaza işleme nedeniyle ödenen dînî-malî yükümlülüktür. Oruç ve hac ibadetinde söz konusu olan fidye, Kur'an'da "Oruç tutmaya güç yetiremeyenler, bir fakir doyumu kadar fidye öder." (Bakara, 2/184) şeklinde geçmektedir. İhtiyarlık ve şifa ümidi olmayan bir hastalık sebebiyle oruç tutamayan ve daha sonra da kaza etmesi mümkün olmayan kimse, oruç tutamadığı her güne karşılık bir fidye öder. Fitre, Ramazan bayramının birinci günü sabahı, fecrin doğuşundan itibaren vâcib olur. Fitreyi vermenin müstehab olan şekli ise, fecrin doğuşundan itibaren namazdan çıkmadan önce fakirlere verilmesidir. Fakat fitrenin bayramdan birkaç gün, hatta birkaç ay önceden verilmesinde de bir beis yoktur. Böylece fakirlerin bayram ihtiyaçlarını önceden karşılamaları, noksanlarını telâfi etmeleri sağlanmış olur. Zamanında ödenmeyip sonraya kalan fitreler ise, mümkün olan ilk fırsatta ödenmelidir. Bu görüş İmam Ebû Hanife'nindir. Diğer üç İmama göre, fitre, Ramazanın son akşamı güneşin batmasından itibaren vâcib hâle gelir. Ödemenin bayram namazından sonraya te'hiri de câiz değildir. Ramazan bayramının 1. günü fecrin doğuşundan evvel vefat eden veya fakir düşen kimseye fitre vermek vâcib olmaktan çıkar. Fecrin doğuşundan sonra vefat eden zengine ise, fitre vâcibdir. Mirasından ödenir. Nisab miktarını bulan mal, fitrenin vâcib olmasından sonra, ödenmeden telef olsa fitre sâkıt olmaz.

KEFARET ORUCU NEDİR?

Kefaret orucu niyet edildikten sonra bilerek bozulan oruçların günahının affedilmesi için tutulmaktadır. Orucun kefaretinin ödenmesi için 60 gün oruç tutmak gerekmektedir. Toplamda iki aya tekabül eden kefaret orucuna bir de kaza eklenir, böylece 61 gün olmaktadır. Ayın 1. gününde değil de 5. ya da 10. gününde başlanırsa 60 güne tamamlamak gerekmektedir. Kefaret orucuna kazası da eklendiği için toplamda altmış bir gün olmaktadır. Ayrıca kefaret orucunu ara vermeden düzenli bir şekilde tutmak gerekir.

Ramazanda iki gün kefareti olan kişiler, birinci kefareti yapmamışsa, diğer ikisi için yalnız bir kefaret orucu tutar, birinci kefareti yapmışsa, ikinci kefareti de, ayrıca yapmalıdır. Kefaret orucunda kadınların ay başı sıralama için engel değildir. Kadınlar da ay başları bittikten sonra arada boşluk bırakmadan kefaret orucuna devam etmelidir. Niyet ettikten sonra orucu bozmak oruca karşı saygısızlık olarak adledildiği için kefaret ödenmektedir. Kefaret orucu niyeti ise gece ya da ikinci fevrin başlangıcında yapılmalıdır. Oruç niyeti yapılmazsa doğru olmaz. Kefaret orucu niyeti ederken "Niyet ettim Allah rızası için yarın kefaret orucu tutmaya" denilmesi yeterli olmaktadır. Bu yüzden birçok kişi kefaret orucu tutmadan önce niyet eder.

FİDYE ÖDEYEMEYECEK DURUMLAR OLANLAR

Senenin hiçbir mevsiminde oruç tutamayacak kadar yaşlı olan (pîr-i fânî) kimselerin, maddî durumları uygunsa Ramazan'ın her bir günü için bir fakire fidye (yani bir fitre) vermeleri gerekir. İyileşme umudu olmayan hasta da bu hükme tâbidir (Bakara, 2/184).

KEFARET ORUCU NASIL TUTULUR - BİLEREK ORUÇ BOZMAK KEFARET GEREKTİRİR Mİ?

Kefaret orucu niyet ettikten sonra başlar ve ve bu oruçları niyetle göstermek gerekmektedir. Kişinin hastalığı ya da yolculuk yapma gibi nedenlerle bozulursa 60 gün tutması gerekmektedir. Kefaret orucu tutacak olan kişiler için Hadis-i Şerif'de şu cümle buyrulmuştur, "Çok yaşlanıp, ölünceye kadar Ramazan orucunu veya kaza oruçlarını tutamayacak ihtiyar ve iyi olmasından ümit kesilen hasta, gizli olarak yiyip içer! (Oruç tutamayacak kadar yaşlı veya iyi olmasından ümit kesilen kişi fidye verir)" Eğer bu kişi zengin ise orucunu her gün fakir bir kişiye fidye olarak verebilir. Eğer kefaret orucu tutamayacak kişi aynı zamanda zenginde değilse fidye vermez, bunun yerine dua eder ve Allah'tan af diler.