Parçalı Ay Tutulması nedir?

7 Ağustos 2017 tarihinde dünyanın pek çok bölgesinde parçalı ay tutulması yaşandı. Ülkemizden de izlenen bu müthiş doğa olayı, Türkiye saati ile (TSİ) 20:23 sularında Dünya'nın tam gölge konisine girerek başladı. Tutulma ortasına 21:20 civarında ulaştı ve TSİ 22:18'de tutulma sona erdi. Tutulma Türkiye'nin her yerinden izlenebildi.                 
                 
ÇIPLAK GÖZLE İZLEMENİN TEHLİKESİ YOK
             
En net haliyle Rusya'dan izlenen parçalı ay tutulması, Ortadoğu, Avrupa, Pasifik ve asya gibi çeşitli kıtalarda görülebiliyor.                        
Ay tutulmasının, güneş tutulmasına kıyasla çıplak gözle izlenmesinin bir tehlikesi yok.



En son yaşanan tam tutulma 28 Eylül 2015 tarihinde gerçekleşmişti. Bir sonraki tam tutulma 1 yıl sonra 27 Temmuz 2018 Cuma günü gerçekleşecek.   

TÜRKİYE'NİN BİRÇOK BÖLGESİNDEN GÖRÜLDÜ

Türkiye saati ile (TSİ) 20:23 sularında Dünya'nın tam gölge konisine girerek başlayan parçalı tutulma Türkiye'nin birçok bölgesinden de gözlemlendi. Van'da kadraja giren parçalı ay tutulması böyle fotoğraflandı:



EN SON AY TUTULMASI NE ZAMAN GERÇEKLEŞTİ?

En son ki tam tutulma 28 Eylül 2015 tarihinde gerçekleşti. Bir sonraki tam tutulma 1 yıl sonra 27 Temmuz 2018 Cuma günü gerçekleşecek.

AY TUTULMASI N E ZAMAN BAŞLIYOR?

7 Ağustos 2017 tarihinde gerçekleşecek olan “parçalı Ay tutulması” ülkemizden de izlenebilecek olup Ay, Türkiye saati ile (TSİ) 20:23 sularında Dünya’nın tam gölge konisine girerek parçalı tutulma başlayacak, tutulma ortasına 21:20 civarında ulaşarak ve TSİ 22:18’de tutulma sona erecek. Parçalı tutulma ortasında Ay’ın sadece küçük bir kısmı tam gölge konisi içerisinde kalacak. Türkiye'nin her yerinde tutulma izlenebilecek.

Aka Okulları Astronomi Hocası Erkan Arı yaptığı açıklamada, bu akşam saat 18.50'de Dünya'nın yarı gölge konisinin Ay'ın üzerinden geçeceğini, Ay, Güneş'in bir kısmından ışık alırken diğer kısmından ışık alamayacağını ve kısmi tutulma başlayacağını bildirdi. Arı, Türkiye'den bu sürecin Ay'ın geç doğmasından dolayı gözlemlenemeyeceğini, saat 20.22'de Dünya'nın tam gölge konisinin Ay'ın güneyinden giriş yapacağını, saat 21.20'de Ay'ın yaklaşık olarak %22'sini kapatacağını ve azami tutulma gerçekleşeceğini söyledi.

Arı, tam gölge konisinin bulunduğu bölgelerin Güneş'ten ışık alamadığı için, saat 21.20'den sonra tam gölge konisinin Ay'ın güney doğusundan azalarak çıkacağını ve saat 22.18'de parçalı tutulma sona ereceğini ifade etti. Saat 23.50'de Dünya'nın yarı gölge konisi de çıktıktan sonra tutulmanın biteceğini söyleyen Arı, Parçalı Ay Tutulması’nın yaklaşık 1 saat 55 dakika, tutulmanın tümü ise yaklaşık 5 saat süreceğini ve tutulma ortasında Ay'ın parlaklığının yaklaşık 3 kat azalacağını ifade etti. Tutulma esnasında Ay'ın Dünya'ya olan uzaklığının yaklaşık olarak 394 763 km olacağını ve Ay'ın görünür büyüklüğünün 31' açı dakikası olacağını sözlerine ekleyen Arı ayrıca, tutulmanın, Asya, Avrupa, Afrika ve Avustralya kıtalarından gözlenebileceğini, Türkiye'de Ay kırmızı renkte doğacağını ve kısmi tutulma gerçekleşmiş olacağını ifade etti.




Tutulma esnasında Ay Oğlak Takımyıldızının önünde olacak.

18.50.02 Kısmi Tutulma Başlangıcı
20.22.55 Parçalı Tutulma Başlangıcı
21.20.32 Azami Tutulum
22.18.10 Parçalı Tutulma Sonu
23.50.56 Kısmi Tutulma Sonu
Ay; İstanbul'da saat: 20.03'de
Tekirdağ'da saat: 20.08'de doğacak

Ay, Dünya'nın arkasını dolanıp gölgesine girdiğinde Ay tutulması olur. Ay tutulmaları sadece dolunay evresinde gerçekleşir, Ay yüzeyini süpüren bir karanlık disk gölgesini görülür, bu dünyanın gölgesidir.

Tutulmanın olabilmesi için, Ay’ın, Dünya etrafındaki yörüngesiyle, Dünya’nın Güneş etrafındaki yörüngesinin kesişim yerlerini belirleyen düğüm noktalarında veya bu noktalar civarında (dolunay safhasında) bulunması gerekir.

Ay, Dünya etrafında yılda yaklaşık 12 kez dolanır. Dolayısıyla, eğer Ay’ın yörünge düzlemi Dünya’nınkiyle çakışık olsaydı, bir yılda 12 kez Ay tutulması meydana gelebilirdi. Fakat durum böyle değildir. Ay’ın yörünge düzlemi ile Dünya’nınki arasında yaklaşık 5 9′ lık bir açı vardır. Bu açı nedeniyle Dünya, Ay ve Güneş, Ay’ın Dünya etrafındaki her dolanımında tam olarak aynı doğrultuda bulunmazlar. Böylece her ay bir Ay tutulması oluşmaz. Nitekim bir yılda hiç Ay tutulması olmayabileceği gibi, en çok üç Ay tutulması meydana gelebilir.

Tam, parçalı ve kısmi olmak üzere üç tip Ay tutulması vardır. Bir Ay tutulmasının gerçekleşebilmesi için Dünya ile Ay'ın yörüngelerinin düğüm noktalarında veya düğüm noktalarına çok yakın konumda olmaları gerekir. Aksi durumda düğüm noktalarının yakınlığına göre parçalı ya da kısmi tutulma gözlenir. Ay'ın uzaklığının tutulmaya etkisi ise, Ay ne kadar Dünya'ya yakınsa tutulma sürelerinin de o kadar artmasına sebep olur.

AY TUTULMASI NEDİR?

Ayın çeşitli evreleri bulunur ve bu her evrenin bir ismi vardır. Ay tutulması olayı yaşandığı zaman ay Dolunay görünümünde bulunur. Ay tutulmasında tutulma olayı yaklaşık olarak 1 saat civarı sürer. Günümüze kadar gerçekleşmiş olan ay tutulması olayında en küçük zaman sınırı ise 40 dakika olarak belirlenmiştir. Ayın gölgede kalmış olduğu ay tutulması olayında dünya, güneş ve ay çizgisinin farklı kombinasyonlar yaşanabilmektedir. Bu farklı kombinasyonlar çerçevesinde ay tutulması bazı durumlarda kısmi ay tutulması biçiminde de gerçekleşebilir. Kısmi ay tutulması olayında dünyanın gölgesi tam olarak ayın üzerine düşmez. Gölge ayın üzerine kısmen düşer.

Ay tutulması olayının değişik türleri bulunur ve bu türler 3 kısma ayrılırlar.

-Tam Tutulma
-Kısmi Ay Tutulması(Parçalı Tutulma)
-Gölgeli Tutulma

Bu türlerden tam tutulma da dünyanın gölgesi tamamen ayın üzerine düşmektedir. Parçalı tutulmada kısmen ayın üzerine düşer. Gölgeli tutulma olayında ise durum biraz farklıdır. Ay tutulmasının türlerinden birisini teşkil eden gölgeli tutulmada dünyanın gölgesi ayın yarısına düşer ve ayın yarısı hala güneş ışığı almaya devam eder.  

Bu durumda ayın yarısı güneş ışığı almaya devam eder fakat ayın görüntüsü oldukça sönük bir şekildedir. Gölgeli tutulmanın bir diğer özelliği ise bu tutulma türü çok nadir görülen bir ay tutulması özelliğini taşır. Ay tutulması olayı genellikle yılda iki kez yaşanırken bazı durumlarda yılda hiç yaşanmayabilir ya da 3 kez yaşanabilir. Bu durumlar ay tutulmasıyla ilgili istisna durumları teşkil eder. Normal olarak ay tutulması olayı yılda iki kez gerçekleşen bir olaydır.

Evrende dünyayla alakalı iki tür tutulma gerçekleşir. Bu tutulmalar dünya, ey ve güneş çerçevesinde gerçekleşen tutulmalardır. Bunlardan ay tutulması ve güneş tutulması birbirine karıştırılmamalıdır. Çünkü iki tutulma arasında fark bulunur. Güneş tutulması olayında ay, dünya ile güneş arasında kalarak dünyanın belirli noktalarının karanlık içinde kalmasına neden olur. Ay tutulması olayında ise, dünya, ay ve güneş arasında kalarak ayın karanlıkta kalmasına neden olur. Bazen karıştırılabilen bu iki tutulma arasındaki temel fark bu şekildedir.

Ay tutulması olayı astroloji bilimi tarafından yakından takip edilen bir olaydır. Tutulmanın yaşandığı dönemlerde burçlarla ilgili olarak kişilerin bazı psikolojik durumlarının etkilenebileceği de söylenmektedir.