Çalışma hayatında yaşın ilerlemesine bağlı olarak çalışma gücünün azalması sonucu gelir kaybına uğrayan sigortalılara yaşlılık (emekli) aylığı bağlanmaktadır.
Emeklilik her çalışanın en büyük hayali. Çalışma hayatına başlayan birinin yıllarca emek ve sabırla hayalini kurduğu emeklilik günü geldiğinde, büyük bir mutluluk içerisinde olduğunu tahmin etmek zor olmasa gerek.
Ancak her çalışan bu kadar şanslı olmayabiliyor.
Zira çalışma hayatına başladıktan sonra bazı çalışanlar çeşitli nedenlerle emeklilik için gereken şartları yerine getiremeyebiliyor.
İşte emekli olma şartlarını sağlayamamaları durumunda primlerinin iadesini SGK’dan isteyebilmeleri mümkündür.
Toptan ödeme imkanından emekli olma imkânı mümkün olmayanlar yararlanabiliyor.
Ancak birçok konuda olduğu gibi, bazı sosyal medya paylaşımlarında veya gazete yazılarında toptan ödeme konusunda yanlış bilgiler verildiği görülmektedir.
Bu yanlış bilgilerden biri de herkesin toptan ödeme alabileceğidir.
SGK uygulamasında, çalışanların istediği zaman primlerini iade alabilmelerine yönelik bir düzenleme bulunmamaktadır.
5510 Sayılı Kanun sadece kadın ise 58, erkek ise 60 yaşında olmasına karşın primi emekli olmaya yetmeyene toptan ödemeyi düzenlemiştir. Yaş şart sağlanmıyorsa toptan ödeme imkanından faydalanmayacaktır. Yani emeklilik yaşını doldurmasına rağmen emekli olamayanlara prim iadesi yapılmaktadır. Dolayısıyla genç yaştaki bir sigortalının primlerini iade alması mümkün değildir.
4/(a) ve 4/(b) sigortalıları ile 1.10.2008 sonrası memuriyete başlayan 4/(c) sigortalılarından, herhangi bir nedenle çalıştığı işten ayrılan veya işyerini kapatan ve yaşlılık aylığı bağlanması için gerekli yaş şartını doldurduğu halde malullük ve yaşlılık aylığı bağlanmasına hak kazanamayan sigortalıya SGK primleri iade edilebilmektedir.
Buna göre SGK’dan emekli aylığı bağlanma koşullarını taşımayanlara ödemiş oldukları primler, toptan ödeme olarak iade edilmektedir.
Emekli olma şartlarını sağlayamama veya başka nedenlerden dolayı sigortalıların gerekli şartları sağladıklarında primlerinin iadesini isteyebilmeleri mümkündür. Sigortalı, emeklilik yaşına gelmiş ancak yeterli prim ödemesi yoksa 5510 sayılı Kanun’un 31. maddesi uyarınca SGK’ya ödediği primleri iade alabilir. SGK tarafından sigortalı olarak gösterildikleri dönemde adlarına yatırılan primlerin toptan ödeme şeklinde sigortalıya verilmesi mümkündür.
Örneğin, 58 yaşını tamamladığı halde 1750 gün prim ödeme gün sayısı bulunan ve sigortalılık süresi ve prim ödeme gün sayısı açısından yaşlılık (emekli) aylığına hak kazanamayan kadın sigortalıya talepte bulunması halinde ödenen sigorta primlerinin işçi payı toptan ödeme yapılır.
Sigortalı işten ayrılmaz ve talepte bulunmazsa, kendisine toptan ödeme verilmez. Toptan ödeme için sigortalının talepte bulunması şarttır. Dolayısıyla sigortalının primlerinin iadesi talebini içeren bir dilekçeyle Sosyal Güvenlik Kurumu’nun ilgili müdürlüğüne başvurması halinde toptan ödeme imkanından yararlanması mümkündür.
Ölüm Aylığı Kimlere Bağlanır?
Değerli Okurumuz Volkan T., “Babamı 2 ay oldu kaybedeli, Türkiye’de 3 bin gün, yurtdışında da çoğu yerde çalışmış olduğundan yaklaşık 3 bin gün de orada var. Ne yapabiliriz? Yurtdışı sigortasından nasıl faydalanabiliriz? Yardımcı olursanız sevinirim” diyor.
Değerli Okurum, merhum babanızın Türkiye’de 3 bin gün çalışması varsa ölüm aylığı bağlanması için yeterlidir. Yurtdışı borçlanmasına gerek yoktur. Bu durumda, dul eşine ve sigortalı çalışması olmayan bekar/dul/boşanmış kızlarına ve 18 yaş altı orta öğrenim ise 20 yaş altı, yüksek öğrenim ise 25 yaş altı erkek çocuklarına ölüm aylığı bağlanır. Yurt dışı çalışma ülkesi Türkiye ile sözleşme yapılan ülke ise yine sadece dul eş ve 18 yaş altı çocuk için yurtdışı ölüm aylık başvurusunu SGK aracılığıyla eşi yapabilir.
