Avrupa “fundamentalizm”den 17. yüzyılın ortalarında hukukun yardımıyla kurtulabildi. Ama bu mücadele dine karşı değil, dinle birlikte verildi. Çoğulculuk, hoşgörü ve hukuk devleti gibi modern olgular Reformasyon’dan ötürü değil, aksine onun fikriyatının kışkırttığı ‘Din Şavaşları’ (1618-1648) yüzünden hayatiyet kazandı.