Avrupa’nın ilk zürafası

Kopenhag’taki hayvanat bahçesindeki Marius adlı 18 aylık zürafa, 9 Şubat 2014’te ‘ekonomik kriz’ nedeniyle kesilerek aslanlara yem edildi! Nedeni hayvanat bahçesinin elinde besleyebileceklerinden çok zürafa olduğuydu... Haber,  Avrupa’nın kavrulduğu ekonomik krizin insani değerleri nasıl ters yüz ettiğinin en çarpıcı örneğiydi. Fakat bu ekonomik gerçek bir yana, ben zürafa Marius’un hikayesini öğrenince 186 yıl önce Sudan’dan Paris’e 4 bin kilometrelik bir yolculuğu düşünüverdim... 

ABD’li yazar Michael Allin, 1999 yılında yazdığı Zarafa adlı kitapta Mısır Valisi Mehmet Ali’nin Fransa kralına gönderdiği hediyenin hikayesini anlatmıştı. Mehmet Ali, bir zürafa yakalanması emrini verdiğinde, tarih 1826’ydı ve Nil Nehri’nin güneyine Sudan’a giden avcılar, emredildiği üzere üç aylık iki zürafa yakaladı. Nil Nehri’nde uzun süren bir yolculuktan sonra önce Kahire, ardından da İskenderiye’ye götürülen zürafalar, tıpkı Afrika’da içtikleri gölün koyu renkli ve tatlı suyuna benzediği için sütlerle beslenerek büyütülmüştü. Boyu 3 metreyi bulan ve Afrikalı bakıcılarının ‘Zarafa’ diye sevdikleri zürafa, Akdeniz’i aşıp Fransa’nın Marsilya limanına ulaşacağı zorlu yolculuğa dayanabilecek kadar güçlenmesi için İskenderiye’de bekletildi. Bu arada hem Vali Mehmet Ali, hem de Fransız Drovetti gibi kraliyet adamları Fransa’ya yazdıkları mektuplarla Avrupa’nın ilk zürafası Zarafa’nın gelişini müjdeliyordu. 

FRANSA’YA GİDEN BİR ZARAFA

Fransa’da da Drovetti’den gelen mektuplar doğrultusunda hummalı bir çalışma başlamıştı. Eğer Zarafa, deniz yolculuğunda ruhunu teslim etmeden Fransa’ya ayak basabilirse Paris’e gönderileceği güne kadar bekleyeceği mini hayvanat bahçesinin inşası sürüyordu. Ve savurgan yöneticiler nedeniyle Fransa ekonomik zorluk içinde olmasından dolayı, maliye bakanına mektup yazan Marsilya valisi Zarafa için azami harcama yapıldığı konusunda teminatlar veriyordu. Zarafa, beslenmesi için uzun yolculuk boyunca beraberinde bulunan ineklerden elde edilen sütle kazandığı güç sayesinde Fransa’ya ayak bastığında, Marsilya Valisi, Fransa Maliye Bakanı’na yazdığı mektupta, bu zürafanın gördüğü en güzel hayvan olduğunu yazıyordu. Boyu üç metre olan zürafa, ömründe zürafa sözcüğünü bile duymamış Marsilya halkında büyük endişe yaratmıştı. Bu hayvan bir canavar olabilir, onları bir ısırışta öldürebilirdi. Ama zaman geçtikçe başta Marsilya’nın onu görünce korkudan dizleri titreyen atları başta olmak üzere vatandaşlar, Zarafa’nın ne denli uysal ve asil bir hayvan olduğunu anladı. 

BUGÜNE DAİR ÖNEMLİ NOTLAR

Zarafa’nın Marsilya’dan Paris’e uzanan bir yük trenine hangi yöntemle nakledileceği, yolda onu görenlerin korkudan kendilerini uçurumdan atmamaları nasıl sağlanacağı sorunu uykuları kaçırırken, deniz yolu ve kısa bir kara yolculuğuyla herkes rahata ermişti. Temmuz 1828’de Paris’te büyük bir törenle karşılandı Zarafa. Fransa kralı bu hediye ve yarattığı ilgiden çok memnun olmuştu. Kısa sürede 60 bin Parisli onu görmek için tutulduğu hayvanat bahçesine gelmişti. Zarafa için yapılan gravürler tüm ürünlerin üzerine yerleştirilmiş, çocuklar onu görmeden rahat edemez olmuştu. Avrupa’nın göbeğinde bu 3 metrelik zürafa, Afrika’nın derinliklerinden gelen bir masal kahramanı gibi muamele gördü ve ölünceye dek huzurla yaşadı. Notos Kitap tarafından 2009’da yayımlanan Zarafa, bir zamanlar Avrupa’da ekonomik kriz bile olsa zürafaya yaklaşımın nasıl olduğunu anlatıyor. Ve bugünün kültürel değerleri için de önemli şeyler söylüyor.