25 Nisan 2024 Perşembe / 17 Sevval 1445

Bati’nın gözündeki büyük lider Fatih Sultan Mehmet

Medeniyetlerin başkenti İstanbul, 29 Mayıs 1453 yılında Fatih Sultan Mehmet tarafından fethedildi. Şehir, İslam coğrafyasının köprüsü oldu. Fethin 564’üncü yıldönümü kutlamaları öncesi 7’nci Osmanlı Padişahı Fatih Sultan Mehmet’in Madame Tussauds İstanbul’da yer alan balmumu heykelini inceliyoruz ve orijinaliyle bire bir aynı olan figürün hikayesini dinliyoruz.

GİZEM TÜMBAY KOÇAK 27 Mayıs 2017 Cumartesi 07:00 - Güncelleme:
Bati’nın gözündeki büyük lider Fatih Sultan Mehmet

Hazreti Muhammed’in ‘Konstantiniyye elbette fetholunacaktır. Onu fetheden kumandan ne güzel kumandan, onu fetheden asker ne güzel askerdir’ Hadis-i Şerif’i ile başladı İstanbul rüyası. Dünyanın incisini İslam’la şereflenen topraklar arasına katma onuru ise Fatih Sultan Mehmet’e nasip oldu. Büyük toplar döktürdü, hisarlar yaptırdı, gemileri karadan yürüttü... Kuşatma 54 gün sürdü. 29 Mayıs gecesinin sabahı Ulubatlı Hasan surlara çıkarak bayrağı dikti. İstanbul bizimdi artık. Hz. Muhammed’in hadisindeki şerefe ulaşmak arzusu ile yola çıkan Sultan Mehmet’in dünyadaki ganimeti ise ismiydi. Artık O’nun adı Fatih’ti! Ortaçağ’ı bitirip Yeniçağ’ı başlatan 21 yaşındaki büyük komutan!  İstanbul’un Fethi öncesi Fatih Sultan Mehmet’in balmumu heykeli Madame Tussauds İstanbul’da yerini aldı. Bire bir ölçüleri ile oluşturulan figürde sadece sakalın yapılması dört hafta sürmüş. Kıyafetlerde altın ve gümüşü kullandıklarını söyleyen Merlin Magic Making ve Madame Tussauds Londra Kreatif Direktörü Paula Hurst ile Fatih Sultan Mehmet figürünün bilinmeyenlerini konuştuk.

Fatih Sultan Mehmet figürünün duruşu neyi ifade ediyor? Neden elinde gül ve mendil var? 

Figürün oluşum sürecinde Topkapı Sarayı Müze Müdürlüğü’nün rehberliğinde çalışıldı. Figürün duruşu ve dekoru müze’nin arşivinde yer alan ve müze müdürlüğü’nün de tavsiyesi üzerine seçilen, Şiblizade Ahmed tarafından yapıldığını öne sürülen ‘Gül Koklayan Adam’ portresi referans alınarak tasarlandı. Osmanlı İmparatorluğu’nda portresinin yapılmasına izin veren ve kendi portrelerini yaptırarak Osmanlı sanatçılarına da ilham veren Fatih Sultan Mehmet figürünün yapımında bir Türk sanatçının eserinden faydalandık. Fatih’in figüründe kokladığı gül ve elinde tuttuğu mendil, entellektüel kişiliğini, zarafetini, gücünü ve otoritesini sembolize ediyor.

Fatih Sultan Mehmet’in gerçek boyu, kilosunu nasıl biliyorsunuz? 

Fatih’in boyu ve vücut ölçüleri, referans aldığımız yayınlardaki fiziksel tarifleri baz alınarak belirlendi. ‘Kıyafetname’, Fatih’i uzun boylu, sakallı, yuvarlak yüzlü, yuvarlak çeneli, kemerli bir burna sahip, parlak açık kahverengi gözlü, açık tenli olarak tanımlıyor. Saçı ve sakalının rengi ise altın sarısı olarak tanımlanıyor. Fatih’in güçlü fiziğe, yapılı vücuda, kalın ve uzun bir boyuna ve kaslı kollara sahip olduğu belirtiliyor. 

 Hangi kaynaklardan faydalandınız? 

Figürün tasarım sürecinde pek çok referanstan faydalandık. Bunlar arasında ‘Osmanlı Sultanları’nın Portre ve Kaftanları’, ‘Tahtın Kudretli Misafirleri Osmanlı Padişahları’, ‘Osmanlı İmparatorluğu: İhtişamı ve Sultanları’, ‘Venedik ve İslam Dünyası’ kitapları referans alındı. 

Sakalının hazırlanması ne kadar sürdü? 

Fatih Sultan Mehmet’in sakalı tek tek dikildi ve yapımı dört hafta sürdü. 

Dekorasyon neye göre belirlendi?

Uzman bir ekip Topkapı Sarayı’nda detaylı inceleme yaptı. Dekordaki objeler ve kullanılan kumaşlar geleneksel Osmanlı kültürü ve objelerinden esinlenerek hazırlandı. 

Mehmet’in yüzüğünün bir anlamı var mı? 

Fatih’in yüzüğü, ordunun komutasındaki günlerini yansıtan bir savaşçı yüzüğünü temsil ediyor.

Kostümü nasıl seçtiniz? 

Fatih için en doğru kostümün tasarlanması amacıyla kitaplar araştırıldı. Kaftanının kumaşı, özel bir Türk imalatçısından temin edildi. Kostüm, tarih ve geleneksel kıyafetler uzmanı ekip tarafından tasarlandı. El dokuması kumaşların kullanıldığı kostümün deseni, tarihi kostüm ve desenleri anlatan kaynaklar araştırılarak çizildi. 

FATİH’İN BİLİNMEYEN YÖNLERİ 

- Başta Arapça ve Farsça olmak üzere yedi dil biliyordu. Latinceyi anadili gibi konuştuğu rivayet edilir.

- Şairdi. Mahiyetindeki 185 şairden 30’unu maaşa bağladı.

- Ünlü ressam Bellini’yi İstanbul’a getirtip kendi portresini yaptırdı.

- İstanbul’un fethi için, Musluhiddin ve Saruca Serkan gibi Osmanlı mühendislerinin yanında, Macar Urban’a Edirne’de, şahi adı verilen toplar döktürdü. Bu toplar, Bizans’ın yanı sıra Avrupa’da asırlardır süren feodaliteyi de bitirecekti.

- Kanuni’den çok önce, bir kanunname ve anayasa hazırlattı.

- Otlukbeli’de Uzun Hasan’ı yenince, zaferini kutlamak için 40 bin esiri serbest bıraktı.

- Otuz yıllık saltanatı süresince, 25 askeri harekata orduyu bizzat komuta etti.

- 900 bin kilometre olan Osmanlı topraklarını, 2 milyon 214 bin kilometreye çıkardı.

-Venedik Kralı tarafından planlanan 14 suikast girişiminden sağ kurtulmayı başardı. Ölümü hakkında suikast şüpheleri halen vardır.

- Ölümünün ardından Papa, kutlama amacıyla üç gün boyunca gece-gündüz durmaksızın çanlarını çaldırdı.

- Ömrü boyunca, iki imparatorluk, dört krallık ve 11 prensliği kendine bağladı.

- Hristiyanlar tarafından, Osmanlı Türkler’inin İstanbul’u fethettiği gün ‘dünyanın sonu’ şeklinde tanımlandı.

- Son yapılan anketlere göre, akla ismi ilk gelen Osmanlı sultanı olmuştur.

- Birçok tarihçiye göre Fatih, devlet-i ebed müddet geleneğinin son hükümdarıydı.

‘Kıyafetname’ kitabında Fatih, uzun boylu, yuvarlak yüzlü, kemerli bir burna ve kaslı kollara sahip, açık tenli, kahverengi gözlü, saçı, sakalı altın sarısı olarak tanımlanıyor. 

EN ZORLAYAN ŞEY GÜÇLÜ KARİZMASINI YANSITMAKTI

Figürün yapım sürecinde sizi en çok zorlayan ne oldu? 

Yapım sürecinde bizi en çok zorlayan Fatih’in kostümünün tarihi dokulara mümkün olduğunca uygun olarak tasarımını sağlamak oldu. Orijinalinin en kaliteli ve pahalı Osmanlı ve İtalyan ipek ve kadife kullanılarak hazırlanan kostümlerin modern dokumayla orijinaline en yakın olarak tasarlandı. Gerçek altın ve gümüş kullanılan kıyafetleri birebir kopyalayamasak da gerçeğine en yakın tasarımları elde ettik. Tüm bu tasarım sürecinde amacımız ziyaretçilere Fatih Sultan Mehmet’in güçlü kimliğini ve karizmasını yansıtmak oldu.