Cüneyd Kosal'ın nota arşivi araştırmacılara ışık tutacak

Cüneyd Kosal’ın altmış beş yıl boyunca meydana getirdiği müzik arşivi ve kütüphanesi, İstanbul 2010 Avrupa Kültür Başkenti Ajansı Klasik Türk Müziği Yönetmenliği’nin bir projesi olarak 2010 yılında İSAM Kütüphanesi’ne devredilmişti. Kosal’ın arşivinde ihtiva ettiği 150 bin civarı nota ile “En Zengin Türk Musiki Nota Arşivi” sayılan koleksiyonda, 200’e yakın el yazması nota defteri ve çok sayıda perakende nota nüshaları bulunuyor. Ayrıca koleksiyonda Türk müziği hakkında 478 adet kitap ve Musiki Mecmuası, Türk Musikisi Dergisi, Musiki ve Nota Dergisi ve Türk Musikisi Klasikleri Mecmuası’nın muhtelif sayıları mevcut. Bunlara ek olarak Kosal’a ait besteler, Kanto Mecmuaları, Müntehabat ve Gıda-yı Ruh gibi Osmanlıca nota mecmuaları, Şamlı İskender notaları, Hamparsum defterleri, fasıllar, birçok bestekarın eserlerini ihtiva eden isim dosyaları, nazariyat ders notları ve antolojiler yer alıyor. Kosal’a ait arşivde öncelikle bir ön inceleme yapılarak notaların nitelik ve nicelikleri ortaya konulmuş. Ardından, perakende notalar üzerinde TRT ses sanatçısı Filiz Şatıroğlu tarafından çeşitli işlemler yapılarak notalar makamlarına göre tasnif edilmiş, dosyalanmış ve etiketlenmiş. Perakende dosyalar; sözlü eserler, saz eserleri ve tasavvuf musikisi olarak bölümlerde toplanmış. Biz de bu arşivi TDV İSAM Kütüphanesi arşiv uzmanı Neslihan Aracı Güler ile konuştuk. Cüneyd Kosal’ın muhtelif kaynaklardan toplayarak bir araya getirmiş olduğu el yazısı nota defterlerinin arşivin önemli bir parçasını oluşturduğunu vurgulayan Neslihan Hanım sözlerini şöyle sürdürdü: “Defterlere öncelik verilerek, ilk planda bunlar dijitale aktarılıp kullanıma açıldı. Defterlerdeki eserler, Kosal’ın Excel programı üzerinde oluşturduğu veri tabanı temel alınarak eser eser tanımlandıktan sonra eser bilgileri ve dijital formları eşleştirildi. Dijitalleştirme servisimizin yaptığı işlemlerden sonra veri ve materyal tutarlılıklarının sağlanmasının ardından bilgiler araştırmacıya açılır hale getirildi. Halihazırda 107 adet defterdeki 5.398 eser, veri tabanında kullanıma açıldı. Araştırmacılar eserlerin ‘güfte yazarı’, ‘bestekar’, ‘makam’, ‘usul, ‘form’ ve ‘eserin ilk dizesi’ alanlarından arama yaparak bilgilere ve notalara ulaşabilir. Geri kalan el yazması defterlerin kullanıma açılmasının ardından daha fazla yekün tutan perakende dosyalar ve diğer malzemeler de aynı işlem ve süreçlerden sonra araştırmacıya hazır hale getirilecek.”