Eğitimli iyi aile çocuğu neden katil olur?

Türkiye günlerdir Ankara ve İstanbul’da işlenen üç cinayetin faili olan Atalay Filiz’i konuşuyor. Filiz tarih öğretmeni Fatma Kayıkçı ile çocukluk arkadaşı Göktuğ Demirarslan ve sevgilisi Elena Radchikova’yı öldürdü. Günler sonra İzmir’de yakalanan Filiz’in dördüncü cinayetinin de dört yıldır kayıp olan Rus sevgilisi Olga Seregina olduğu tahmin ediliyor. Bu yüzden adı önce ‘seri katile’ çıktı, sonra ‘Seri cinayetler zanlısı’ olarak tanımlandı. Yakalanınca herkes rahat bir nefes aldı. Ancak çoğunluğun aklına hep aynı soru takıldı: Galatasaray Lisesi mezunu, eğitimli iyi aile çocuğu neden katil olur? Konuyu yıllarca cinayet dosyalarına bakan ve katillerin peşinde koşan isimlere sorduk. Onlardan biri emekli emniyet müdürü Metin Öner. İstanbul’da Organize suçlar, gasp ve cinayet bürolarının büro amirliklerini yapmış tek isim olan ‘Avcı’ lakaplı Öner bize bir katilin anatomisini çizdi.  

“Cem Garipoğlu da Atalay Filiz de eğitimli ve zeki. Ama aralarında öyle bir fark var ki...”

Meslek hayatınızda pek çok seri katil ve seri cinayetler işleyen zanlı yakaladınız. Bu kişilerin ortak profili var mı?

Bizzat yakaladığım kolici katil, seri taksici cinayetleri, Hızır Hoca’yla birlikte Yüksel Aktin’in genel özellikleri toplum içindeki kişilikleri ile iç dünyalarındaki kişilikleri tamamen farklı. Toplum içinde silik bir kişilik olan bu zaatlar kendi dünyalarında bir megalomanlar. Kendilerini cinayetler konusunda yetiştirmekte, eski seri katillerin hayatları, cinayetleri işleyiş biçimleri, yakalanmaları, nerelerde ve nasıl saklandıkları, kılık-kıyafet değiştirip değiştirmediklerini araştırıyorlar. Hepsi de işledikleri cinayetlerin haklılıklarına inanıyorlardı. Hatta kolici katil cesetleri suladığı için bir sürü su parası geldiğini, onların hep zarar olduklarını söylüyordu. Tüm bu tip katiller hep planlı programlı cinayetler işliyorlar.

Zenginlik ve sosyal statüye sahip biri neden katil olur?

Katilliğin para, zenginlik ve toplumsal statü ile bir ilgisi yok diye düşünüyorum. Bazı cinayetler bir anlık kıskançlık, nefret gibi  nedenlerle ani ve hiç akılda olmadan olabiliyor. Bazıları da içlerindeki öldürme dürtüsünü kendilerine göre bir sanata dönüştürüp bundan zevk almayı umuyor. Ama bazı isimler çok farklı.

Cem Garipoğlu ve Atalay Filiz arasındaki fark nedir?

Her ikisi de iyi sayılabilecek bir eğitim almışlar, ancak buna rağmen gerek kıskançlık, gerek nefret veya bir kadını ele geçirmek saikiyle cinayet işlemişlerdir. Aralarındaki fark bana göre Cem’in cinayetten sonra tek başına bıraksan evine bile gidebilecek bir kabiliyeti ve bilgisi olmamasına rağmen, Atalay tek başına ortadan kaybolmayı ve uzun süre saklanmayı becerebilmesi. Cem tüm aile tarafından korundu ve zorluk çekmeden firar hayatı yaşadı. Atalay da belki birilerinden destek almıştır, ancak Cem’e göre bu konularda daha yetenekli.

Cinayetlerin kamuoyuna yansıması bu kişileri korkutmuyor mu?

Bunların şizofreni gibi psikiyatrik hastalıklara sahip insanlar olduğunu söyleyebilirim. Biraz özenti, toplumda kendi isimleri zikredilmese bile eylemlerinin kamuyonda yer bulması, yakalanmamalarının gündeme getirilmesi onları mutlu ediyor, aynı zamanda yeni cinayetler işlemeye de teşvik ediyor. Bu yüzden genelde benzer şekilde ve benzer aletlerle cinayetlerini işleyip adeta bir ressam gibi cinayetlerine imzalarını attıklarına inanıyorlar.

Atalay Filiz’in profili

Uzman Psikolog Adil Maviş, Atalay Filiz gibi seri cinayetler işleyenler için ‘cinsel bir travması olmuştur’ yorumunda bulundu. Genel özellikleri şöyle özetledi: Ortalama zeka düzeyi yüzde 30 fazladır. Bu yüzden yakalanmayacaklarına inanırlar. Tasarlayarak cinayet işleyenlerle Filiz’in benzerliklerine baktığımızda şu ortak noktayı görebiliriz: Anti sosyaller, öfke kontrol dürtü eksiklikleri var. Çocukluk veya gençliğinde cinsel travması olmuştur. Yaşları 20-40 arasındadır. Siliktirler, düzenli bir işte çalışamazlar.

Anne babalar aman dikkat!

‘Psikopat’ olarak tanımlanan kişilerin ‘başkalarına zarar verme eğiliminde’ olduğunu belirten Maviş “Her anne ve baba çocuğun davranış bozukluklarını, dikkat eksikliği ve hiperaktivite sorunlarını dikkate almalı. Aksi takdirde kişilik bozukluğuna varan değişimi anlamadan istemeden bu duruma seyirci kalarak vahşete katkı sağlarlar” diye konuştu.

Çocuğunuz empati kurmuyorsa

Suç Araştırmaları Uzmanı Celal Demirbilek ise “Psikopatlar doğuştan şiddete meyilli. Filiz’in yıllıklarda yazdığı notlar, arkadaşlarının yorumları ve arkadaşlarını ve kendisine yardım eden öğretmeni öldürmesi bunu kanıtlıyor. Psikopat katillerde vicdan duyguları olmadığı için empati duygusu yoktur. Kendilerine ait adalet duyguları var. Kendileri kafalarında yargılamışlar ve kurbanları ölümü hak etmiştir.”

Seri cinayetin farkı nedir

- Belirli bir süreç içinde, arada soğuma dönemleri de olacak şekilde, en az üç insanı öldüren kişiye ‘seri katil’ denir. Çoğunlukla kendilerine bir misyon yüklerler ve bu misyona göre avlarını bulup öldürürler.

- Bir olay dizisine ‘seri cinayet’ diyebilmek için, cinayetlerin arasından belirli bir süre geçmiş olması gerekir.

- Bombalı saldırı düzenleyerek toplu katliam yapana ‘terörist’ denebilir ama ‘seri katil’ denmez. Aynı şekilde cinnet getirip bütün aile fertlerini öldürene de seri katil diyemeyiz.

- Üç çeşit seri katil profili vardır. Organize seri katiller, organize olmayan seri katiller ve  ruhsal rahatsızlıklarından dolayı seri cinayet işleyenler.

Organize katillerin ortak özellikleri

- IQ seviyeleri 120’nin üzerindedir.

- İnanılmaz planlar yaparlar.

- Arkalarından özel izler bırakırlar. Buna ‘Seri katilin imzası’ denir.

- Farklı bir misyonları vardır.

- İşledikleri cinayetleri bir oyun gibi görürler.

- Sosyopatlık ve asosyallik yönleri ön plandadır.

- Empati duyguları yoktur.

- Narsizm duyguları gelişmiştir.

- Organize olmayan katiller: Geçmişten kalan bir intikam duygusuyla hareket ederler.

- Özel misyonları yoktur, ancak belirli, keskin hedefleri vardır.

- Tatmin olmak isterler.

- Hedeflerine ulaştıklarında dururlar.

- Üçüncü profil de ise sağlık sisteminde tanımlanmış ruhsal rahatsızlıklarından dolayı seri cinayet işleyenlerdir. Bazılarının ceza sorumluluğu bile yoktur. (Atalay Filiz bu tanımlara uyuyor.)