Kitaplar kaygılarımıza iyi gelir mi?

Kitapların psikolojimizdeki karşılığı nedir? İyileştirici veya olumlu etkileri olabilir mi? Peki kitaplar kaygılarımıza iyi gelir mi? Özellikle ergenlik döneminde yaşanan sıkıntılar karşısında kitaplar bir direnç sağlayabilir mi? İşte 17 yaşındaki lise öğrencisi Fatma Ayça Oğuz bütün bu soruları kendine dert edindi ve bir çalışma başlattı. Çalışmasında bir Anadolu lisesinin 11. sınıf öğrencilerine Ergen Gelecek Beklentileri Ölçeği uygulayan Oğuz, ölçekte en düşük puanı alan 16 öğrenciyi örneklem aldı. Daha sonra bu öğrencilerin kaygı nedenlerinin ve alanlarının tespiti için ilk görüşme formu uyguladı ve öğrencilerle sözlü görüşmeler yaptı. Öğrenciye en uygun kitabı seçebilmek için uzman görüşü ve literatür taramasıyla 10 kitap belirleyen Oğuz, bu kitapları öğrencilere okuttu ve yeniden Ergen Gelecek Beklentileri Ölçeği ve son görüşme formu uyguladı. Uygulanan ölçek ve görüşme formları arasındaki farklar analiz edildikten sonra öğrenciler arasında kitap değişimi ve tesirlerini saptamak için sözlü görüşmeler yaptı. Sonuçlara göre kişiye uygun kitap önerisi yapıldığında, kitap okumanın ergenlerin kaygılarını azalttığı görüldü. Sonuç olarak lise öğrencisi Fatma Ayça Oğuz kendisinin de bizzat içerisinde bulunduğu ve zor bir dönem olarak adlandırdığı ergenlik döneminin daha rahat bir şekilde atlatılması ve kaygıların azaltılması amacıyla yaptığı bu çalışmayla hem bilimsel bir şey ortaya koydu hem de kitap okumanın olumlu etkilerini gün yüzüne çıkardı. Biz de kendisiyle bir araya geldik ve bu çalışmasını konuştuk. Çalışmasını ilerleyen süreçte bir kitap haline getirmeyi düşünen Oğuz, kitapların olumlu sonuçlar vermesinin nedenini şöyle açıklıyor: “Kişiye ve mustarip olduğu konuya uygun kitap önerisinde bulunuyoruz. Dolayısıyla kitapların olayına, kurgusuna, karakterlerine ince ince işlenmiş olan duyguları kişilerin hissetmelerini, kendileriyle özdeşleştirmelerini sağlıyoruz.” Oğuz, çalışmasını uzman gözetiminde tamamlamış ve Prof. Dr. Baki Asiltürk, Uzman Psikolog Gamze Turunç, Uzman Klinik Psikolog Zülal Oğuz, öğretmeni Hüseyin Kaloğulları ve PDR Uzmanı Deniz Kublay’dan destek almış. 

GELECEK BİZİZ, MAĞLUP GELMEMELİYİZ

Bu çalışmaya nasıl giriştin? Çıkış noktan ne oldu? 

Ben ve birçok gencin içinde bulunduğu ergenlik çok zor bir dönem. Fırtınalı bir ergenlik sürecinde sağlık sorunlarıyla boğuşmuş biri olarak söylüyorum bunu. Çünkü en yalnız ve çaresiz olduğum zamandı. Mutsuzdum ve bana uzanan yardım ellerini geri çeviriyor ve başkalarının beni anlamayacağını düşünerek hiç kimseyi dinlemiyordum. Söylenen her şey çok boş ve anlamsız geliyordu. Yine insanlarla iletişime geçmek istemediğim bir zamanda kitapları onlardan bir kaçış olarak gördüm. Zamanla kitaplar çok hoşuma gitmeye başladı çünkü benimle aynı şeyleri yaşayan kişiler vardı. Artık kendimi o kadar da yalnız hissetmiyordum. Kitaplar beni mutlu eden tek şey olmaya başlamıştı. Zamanla olaylara bakışım değişti. Artık daha anlayışlı, mutlu ve bilgili biriydim. Sonra ergenlikte boğuştuğum sorunları yaşayan ve geleceği hakkında kaygılanan birçok genç olduğunu fark ettim. Geleceği ellerimizde, yüreklerimizde ve düşüncelerimizde taşıyan biz gençler böyle sorunlara mağlup gelmemeliyiz düşüncesiyle çıktım yola. Sorunları, kaygıları olan, kendini mutsuz hisseden her gencin kitaplarla hem kendini daha iyi hissetmesi, en azından bir şeyleri fark etmesi hem de bilinçlenmesi için böyle bir çalışmaya giriştim.

Değişim için tek mi yoksa bütün kitaplar mı okunmalı? 

Bizim önceliğimiz kişiye en faydalı ve en uygun kitabı seçmek. Okutulacak kitap sayısı da kişiye göre değişiklik gösteriyor. Çünkü öncelikle kitap okumayı sevmeyen kişilerin önyargılarını kırmaya çalışıyoruz. Sonrasında kişinin mustarip olduğu konuya yönelik kitaplar öneriyoruz. Sevmediğiniz önyargıyla girdiğiniz bir durumdan elbette olumlu sonuçlarla çıkmak zor. Önerilecek kitap sayısını belirleyen en önemli etken kişi ve onun içinde bulunouğu durum. 

Çalışmanı güçlendirmek adına yaptığın bir girişim oldu mu? 

Evet, öncelikle okulumda rehberlik ve danışman hocalarım eşliğinde bilgilendirme konferansları verdim. Ayrıca okulun kütüphanesinde yine literatür taraması ve detaylı incelemeler sonucunda belirlenmiş ve patente tabii olunacak bir bölüm hazırlanma süreci devam etmekte.

Gelecekte bu alanla ilgili mi çalışmalar mı yapmak istiyorsun?  

Gelecekteki hedefim her şeyden önce gerçekten faydalı ve güzel çalışmalar ortaya koymak. Yapmak istediğim meslek ise avukatlık. Çünkü öncelikli olarak kişilerin kendilerine haksızlık yapmamalarını istiyorum. Toplumun baskılarına karşı dimdik durabilen ve her şeye rağmen kendi olabilen bir gençlik hayal ediyorum. Gençlerin bu ümitsizlik ve mutsuzluk durumlarından bir an önce kurtularak kendilerinin ve becerilerinin farkına varmalarını; olayları doğru yorumlayabilen, sağlıklı düşünebilen, bilgili, seçimlerini doğru yapabilen bir gençlik ülkemiz için çok önemli. Ve biliyorum ki böyle bir gençlik olduğu sürece hakka, hukuka, insanlara daha saygılı, düzenli ve gelişmiş bir toplum olacağız.