Köşe bucak grip

Tüm dünya ile birlikte Türkiye de son haftalarda domuz gribinden ölümlerle sarsıldı. İki haftada onlarca insan hayatını kaybetti. Peki ama ne oldu da beş yıl aradan sonra domuz gribi hortladı? Hani aşısı bulunmuştu, artık insanlar ölmeyecekti? Hani hepimiz artık domuz gribinden nasıl korunacağımızı biliyorduk? Birkaç günde domuz gribine onlarca kurban verince, hasta olalım olmayalım grip korkusundan hepimizin sosyal hayatı felç oldu. Belli ki bir şeyleri eksik ya da hatalı yaptık ama kendimizi ve ailemizi salgından korurken şimdi ne yapmalıyız?

Hafta içinde iki yaşındaki oğlumun ateşi     çıkıp burnu akmaya başlayınca korkuyla doktora koştuk. Acaba domuz gribi mi olmuştu? Testler, ağır bir grip geçirdiğini söylüyordu. Bir torba dolusu ilaç ve antibiyotiğin yanı sıra “Bir süre kreşe göndermeyin. Domuz gribi salgını var, çocuklar arasında da hızla yayılıyor” uyarısıyla eve döndük. Korkuyla çocuğu kreşten aldık. Öğrendik ki çevremizde pek çok aile benzer durumda! Metroda otobüste insanlar gripten korunmak için artık maske takıyor. Çalışanlardan biri ‘Domuz gribinden korunmak için hangi vitaminlerin alınması gerektiğini’ anlatırken diğerinin ‘Antibiyotik işe yaramıyor, şu ilaçları al’ yanıtını verdiği konuşmalar işyerlerindeki sıradan sahneler halinde. Televizyonlar domuz gribine karşı ‘ölüm-önlem’ haberleriyle dolu. Salgın olasılığına karşı halkın yoğun olarak bulunduğu kapalı alanlardan, hatta davetlerden uzak duruluyor. Belli ki hem sağlığımız hem de sosyal ve iş hayatımız bozuldu.  Türk Klinik Mikrobiyoloji ve İnfeksiyon Hastalıkları Derneği (KLİMİK) Başkanı Prof. Dr. Önder Ergönül ise basit önlemler alınırsa domuz gribinin öldürücü bir hastalık olmadığını ve hayatı aksatmadan ilk üç gün alınacak önlemlere dikkat çekiyor.

METEOROLOJİNİN ETKİSİ VAR

- Domuz gribi şu an bir salgınboyutunda mı?

Dünya çapında vaka sayısında artış var. Ama 2010 yılındaki gibi kıtalar arası büyük bir salgın gibi düşünmemek lazım. Hasta sayısında Avrupa gözlenen artış, bize de yansıdı. Üç farklı grip türü topluma yayılıyor.

- Tam kış bitti derken, nereden çıktı bu grip? Etkisini ne kadar devam ettirebilir? Tedavi için ne yapmak gerekiyor?

Meteorolojinin etkisi var. Avrupa’daki vaka sayısı son dönemde azalmakta. Havaların ısınmasıyla birlikte bizde de azalma olacaktır. Soğuk hava nedeniyle insanların kapalı mekanlarda bir arada zaman geçirmesi de vaka sayısını artırdı. Tedavide ilk üç gün önemli.

- Kısa sürede çok sayıda insan domuz gribi nedeniyle hayatını kaybetti? Domuz gribi, insana bulaştıktan sonra, ilk üç gün önlem alınmazsa ölümcül bir hastalığa mı dönüşüyor? 

İlk üç gün geçildikten sonra ilacın etkisi azalır. Ama domuz gribi ölümcül değil tedavisi var. Domuz gribinden ölüm vakaları, salgının yaşandığı 2010 yılında bile vaka sayısına göre düşük kalmıştı. 2010 yılında Türkiye’de 610 ölüm vakası bildirilmiş ve bunun 45’i İstanbul’da yaşanmıştı. Ama İstanbul’da hastanede tedavi görmüş insan sayısı 1200’dü. Yüzbinlerce insan hasta oldu. Tabii ki ateş düştüğü yeri yakıyor ama bin 200’de 45 çok yüksek bir rakam değil. Ama tabii ateş düştüğü yeri yakar.

- İnsanlar önlem için çocuğunu okula göndermiyor, alışveriş merkezlerinden kaçıyor...

Çocuk da olsa grip korkusuyla sosyal hayattan izole olunmamalı. Erken tedavi önemli. Maske takılmalı mı?

Domuz gribine karşı maske takmanın pratik bir tarafı yok. Önlem alınması düşünülüyorsa  hijyen çok daha önemli. Sık sık el yıkanmalı. Hastalığın tedavisinde  erken tedbir veya tedavi olmak çok önemli.

Virüs, mutasyona uğradı

- Fransa’da virüsün mutasyona uğradığı tartışılıyor. eski virüse karşı geliştirilen mevcut aşı artık etkisiz mi?

Domuz gribi virüsü, yapısı itibari ile çok çabuk değişebiliyor. Aşı yapsanız bile virüs o anda değişmiş olabiliyor. Böyle bir sıkıntı var.  Avrupa Enfeksiyonları Kontrol Altına Alma Merkezi’nin yayın organında, aşının bu yılki grip virüsünden korumada etkili olmadığına ilişkin rapor yayınlandı. Raporda aşının etkinliğinin düşük olduğunu ifade ediyorlar.

DOKTORLARA VE VATANDAŞLARA İKİ HAYATİ UYARI

İnsanlar domuz gribi olduğunu nasıl anlar? Hayati önlem nedir? O anda ne yapılmalı?

Türk Klinik Mikrobiyoloji ve İnfeksiyon Hastalıkları Derneği Başkanı olarak olarak vatandaşlara da hekimlere uyarıda bulunmak istiyorum:  

- Doktor arkadaşlarımız maalesef domuz gribine karşı tanı koymakta zorlanıyor ve genelde antibiyotikle önlem alabiliyor. Bakteri yerine viral enfeksiyon olabilir ve antibiyotik yerine oseltamivir ilaçları kullanılması gerekebilir. Antibiyotik tedavisi verilmeden önce, gribin bakteri kaynaklı olduğundan emin olunmalı. Vatandaşlar da antibiyotiğe başlamadan önce doktorundan ayrıca basit bir test isteyebilir.  Bir tam kan sayımı ve CRP oranıyla hekim bir kanaat sahibi olabilir.    

-  Vatandaşlar grip olduğunda; ateş, yaygın kas ve eklem ağrısı hissettiğinde doktora erken başvurmalı. Tedavide ilk üç gün çok önemli. Ayrıca hekime başvurmak yerine eczaneden ilaç alarak kendi kendisini tedavi yöntemine gitmemeli. Hastalık sırasında bol bol dinlenilmeli.