Minik bir heves dünya birinciliği getirdi

Türkiye’nin göğsünü kabartanlarda bu hafta avukat ve fotoğraf sanatçısı Fikret Dilek Uyar var. İki çocuk annesi Uyar, oğlunun mezuniyetinde çektiği fotoğraflar flu çıkınca kolları sıvayıp bu işi hakkıyla yapma kararı aldı. Sonunda ne mi oldu? Fotoğrafın Oscar’ı kabul edilen National Geographic Fotoğraf Yarışması’nda ‘People’ (İnsanlar) kategorisinde birinci oldu. Bu pek sık aldığımız bir haber değil çünkü Uyar bu yarışmada ödül alan ikinci Türk ve ilk kadın! Sanatçının adliye salonlarından fotoğraf maratonlarına uzanan hikayesini siz de bizim kadar merak ediyor musunuz?

Aslında avukatsınız. Peki fotoğraf nasıl girdi hayatınıza?

Fotoğrafla tanışana kadar en büyük hobim paraşüttü. Bir süre sonra iş yoğunluğumdan atlayışla gidemez oldum. Bu dönemde kendime “Bir şeyler bulmalıyım” diyordum. O dönem çok modaydı, herkesin elinde bir fotoğraf makinesi vardı. Ben de tamamen o kapitalist sistemin şımarıklığı ile bir tane makinesi almaya karar verdim. O zamana kadar fotoğrafla yakından uzaktan alakası olmayan biriydim. En büyük yanılgıdır, en iyi makineleri alınca en güzel fotoğrafı çekebileceğimizi sanırız. Ben de öyleydim; oğlumun mezuniyet töreninde denedim fotoğraf çekmeyi ama bir baktım hepsi flu! ‘Bu işte bir sıkıntı var’ dedim ve Ankara’da bir kursta eğitim almaya karar verdim. Öğrendikçe fotoğraf bende tutku haline gelmeye başladı. 2010 yılında kurstan mezun oldum. O dönem sosyal medya diye bir şey yoktu, forum siteleri vardı. Fotoğrafla ilgili o sitelere girip fotoğraflar yükler ve oralardan yorum almaya çalışırdık insanlardan. O sitelerde sert eleştiriler yapan bir-iki sivri isim vardı. Onların yorumlarını takip etmeye başladım ve beni de eleştirmelerini istedim, onlar beni eleştirdikçe ve yeni şeyler öğrendikçe ben çok mutlu oldum. Öğrenmeyi seviyorum bunun yolu da bilen birilerinin eksiklerinizi göstermesinden geçiyor.

Anne, avukat, fotoğrafçı... Zamanı yönetmek zor değil mi?

Hiçbir şey kolay değildir. Yaklaşık üç yıl önce bana eşim dahil çevremdeki herkesin “Bırakamazsın” dediği çocukluk hayalim olan mesleğimden vazgeçtim. Tek bir firma haricinde elimdeki tüm dosyaları avukat arkadaşlarıma dağıttım. Artık hayata vakit ayırmak istiyordum. Her şey para kazanmak demek değil. Sinemaya gidemiyor, kitap okuyamıyor, evimde oturamıyordum. Fotoğrafa gitmekse bir hayaldi! Ancak duruşma için gittiğim şehirlerde uçak saatine kadar olan aralarda bir yerler varsa gidip çekebiliyordum ya da yılda bir kez bir maratona katılabiliyordum. Anneyim, her ne kadar “Çocuk da yaparım kariyer de” desem de bu o kadar kolay olmuyor.

Mesleği bıraktıktan sonra ne oldu?

Çocuklarım küçüktü, eşimin yoğun bir iş temposu vardı. O nedenle o süreçte de evimi bırakıp bir yerlere gitmem mümkün değildi. O süreci yoğun bir şekilde okuyarak, Türk ve yabancı sinema filmlerini izleyerek geçirdim. Bir şekilde altyapımı doldurmaya çalıştım. Çünkü iyi bir fotoğraf çekmek ve kompozisyon oluşturmak için yalnızca teknik bilmek yetmez. Kişinin altyapısının güçlü olmalı. İki yıl boyunca devam eden o evde kalıp deklanşöre dokunamadığım periyot bana iyi geldi. Sonrasında yurtdışına bir fotoğraf gezisine gittim. Onun dönüşünde ailem de artık bazı şeyleri anlamış, kabul etmiş, çocuklar da belli bir yaşa gelmişti. Ailemden de destek alınca fotoğraf gezilerim sıklaştı. Emek olan her yerde, belli bir potansiyele de sahipseniz bir şeyler üretirsiniz. Fotoğrafın öğrenilebilir olduğunu düşünüyorum.

Ama bir göz gerekiyor. 

Bu doğuştan değil midir?

Gözünüzü terbiye edebilirsiniz. İnsanlar Sosyal medyada bol HDR’li photoshoplu, renkli yanlış fotoğrafı görerek doğrusunun o olduğunu düşünmeye başlıyor ve onları taklit ediyor.Ben de o yollardan geçtim. Altyapımı doldurdukça, fotoğrafta kişiliğim yerine oturdukça bu yanlışları bıraktım. Doğru fotoğrafı gördükçe, okudukça gözünüz de gelişir. 

Peki şans?

İyi bir fotoğraf önünüze geldiğinde siz o şansı yakalamışsınızdır diyelim. Ama bunu iyi değerlendiremezseniz ortaya iyi bir fotoğraf çıkaramazsınız. Şans eseri iyi bir an yakalarsanız ve bunu da doğru bir biçimle fotoğraflarsanız işte o zaman iyi bir kare çıkar ortaya. Kritik anda deklanşöre basabilmek çok önemli. Bunu yapabilmek için çok iyi bir gözlemci olmak gerekiyor. Şans faktörü yoktur denemez ama şansı kendiniz oluşturmalısınız.