Yerli ve milli atılımlar yeni Türkiye’nin işi

Dünya’nın Türkiye’ye olan bakışı son yıllarda oldukça değişti. Çünkü artık yönetilen, yönlendirilen ve darbelerle dizayn edilen değil, bölgesinde oyun kurucu olarak etkin bir ülkeyiz. Sanayi, ekonomi, askeri, sağlık, ulaşım alanlarında peş peşe gelen başarılar göz ardı edilemeyecek düzeyde. Cumhuriyet tarihinde zaman zaman ilerlemeye yönelik, ülkenin önünü açacak atılımlar yapılsa da hep gizli bir el bu hamlelerin önünü kesti. Yerli ve milli uçağımız Hürkuş, Devrim otomobili ve telefon projeleri birer birer sabote edildi. Uzun yıllar hiçbir iktidar bu çabaların peşine düşmediği gibi yerli ve milli sanayi adına projeler geliştirmeye de gerek görmedi. Bu yüzden özellikle teknoloji alanında dışa bağımlı hale geldik. AK Parti’nin bugüne kadar ülkeyi yöneten diğer partilerinden en temel farklarından biri yerli ve milli üretimi destekleyen politikaları oldu. Böylelikle geçmişin mirasına sahip çıkıp dünyayla boy ölçüşecek projelere imkân sağlandığında her Türk vatandaşının gurur duyacağı işlerin yapılabileceğini gördük. 

Hürkuş yıllar sonra göklerde yerini aldı 

Ülkemizin ilk uçak hayaliydi Hürkuş. Gökyüzüne aşık bir pilot olan ve ömrünü Türk havacılığına adayan Vecihi Hürkuş’un en büyük ideali Türk havacılığının millileşmesi idi. Hürkuş ilk olarak Vecihi KVI adlı uçağı yaptı. 1920’li yıllardan bahsediyoruz. Kimse o dönemde 20’li yaşlardaki bir Türk gencinin uçak yapacağına inanmıyordu. Vecihi kendi yaptığı uçağı ile uçtu ancak sertifikası olmadığı için cezalandırıldı. Bunun üzerine ordudan ayrıldı. Türk Tayyare Cemiyeti’ne katıldı. Kadıköy’de kiraladığı bir keresteci dükkânında üç ay içinde “Vecihi XIV” uçağını tamamladı ve 27 Eylül 1930’da ilk uçuşunu yaptı. Tayyare Cemiyeti’nde de sorunlarla karşılaşan Hürkuş oradan ayrılıp ilk Türk sivil havacılık okulu olan Vecihi Sivil Tayyare Mektebi’ni kurdu. Yeni uçaklar yaptı, öğrenciler yetiştirdi ancak okuluna diploma denkliği verilmedi. Ama yılmadı Vecihi Bey. 29 Kasım 1954’te Hürkuş Hava Yolları’nı kurdu. Ancak sefer yapılmayan şehirlere uçuş koyma izni alamayan Hürkuş’un şirketi de kapandı. Kimse bu idealist ve öncü adama sahip çıkmadı. Vecihi Hürkuş hatıralarında şöyle diyordu: “Gezdiğim yabancı ülkelerde nasıl havacılığa başladıklarını, nasıl atölyeler yaptıklarını çok iyi biliyordum. Her şeyden önce milli inanç ve teşvik bu yoldaki başarının tek çaresi. Benim özgürlüğüm milli bağımsızlığa giden tek yolun milli üretimden geçtiğine olan inancıma ömrümü vakfetmekti. Çünkü başkalarının kanatlarıyla uçmaya çalışanlar ‘Hürkuş’ olamazlar.” Türk havacılık sektöründe birçok ilke imza atan Vecihi Hürkuş yaşarken hayal ettiklerini gerçekleştiremedi ama yıllar sonra Hürkuş’un A, B ve C modelleri yapıldı. Türkiye’de tasarlanarak imal edilen, Türk pilot ve mühendis Vecihi Hürkuş’un adından esinlenilen Hürkuş A, uluslararası onay alan ilk Türk malı uçak oldu. Böylece Hürkuş Avrupa Havacılık ve Uzay Ajansı’nın sertifikalandırdığı ilk Türk özgün uçağı olarak tarihte yerini aldı. Hürkuş B ise geçen sene ilk uçuş testinden geçti. Uçak, TSK bünyesinde temel eğitim uçağı olarak görev yapacak. Hürkuş-C’de pilot eğitim ihtiyacının yanı sıra; hafif taarruz ve silahlı keşif görevlerinin, düşük maliyet ve yüksek hassasiyetle yapılabilmesi için geliştirildi. 

“Devrim” yarı yolda bırakıldı 

Yerli otomobil Devrim’in yoluna da Hürkuş’unkine benzer engeller çıkarıldı. İhtilal yıllarının Cumhurbaşkanı Cemal Gürsel, 16 Haziran 1961’de tümüyle yerli üretim bir otomobil yapılmasını emretmiş ve Türkiye Cumhuriyeti Devlet Demiryolları’na (TCDD) bağlı 23 mühendis “Devrim Arabası” projesine başlamıştı. Prof. Dr. Necmettin Erbakan da işin içinde idi. Mühendisler, Eskişehir’de kendilerine tahsis edilen bir atölyede çalışmalara başladı. 129 günde tamamıyla yerli üretim olan otomobil yapıldı. Projeyle ilgili, hemen her gün, gazetelerde olumsuz haberler çıkıyordu. “Çok pahalı, Lüzumsuz!!” diyenler oldu. Onca engelleme girişimine rağmen yerli tekerlekler üzerinde giden, yerli motorla çalışan, modeli yüzde yüz yerli, tüm parçaları el işçiliğiyle üretilmiş 4 silindirli bir otomobil yapıldı. Araba, Ankara’ya, 29 Ekim Cumhuriyet Bayramı kutlamalarında, Cumhurbaşkanı Cemal Gürsel’e ve halka gösterilmek üzere yola çıktı. Ankara’ya götürülecek araçta çok az benzin bulundurulması gerekiyordu. Protokol ve güvenlik kuralıydı bu. Gürsel, araca bindi, araç bir süre gitse de tekledi ve yolda kaldı. Bu aksaklık bahane edilerek “Devrim” yarı yolda bırakıldı. Yeniden yerli bir otomobil için harekete geçilen tarih ise 2 Kasım 2017 oldu. Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın desteğiyle o tarihte imzalanan protokol ile Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı ve TOBB koordinasyonunda Anadolu, BMC, Kıraça, Turkcell ve Zorlu olarak güçlerini birleştirip Türkiye’nin Otomobili Ortak Girişim Grubu (OGG) çalışmalara başladı. 

Bugün bir Samsung, Iphone olabilirdik 

Aselsan1919 cep telefonunu bilen var mı? Bir zamanlar cep telefonu üreten dünyadaki 9 ülkeden biriydik. Peki ne oldu dersiniz? 1994 yılında Aselsan’da 30 kişilik mühendis grubu yerli cep telefonu için çalışmaya başlamış ve 1919 marka adıyla yüzde yüz yerli cep telefonunu üretmişlerdi. O yıllarda sadece Nokia, Sony Ericsson ve Motorola markaları vardı. Samsung, Iphone henüz üretilmemişti. Bu cihazdan yurt dışına ihraç edildi. İngiltere’deki teknoloji fuarında ASELSAN1919 birinci seçildi. O dönemde ilk titreşim özelliği olan telefon da bizimki idi. 1920 ve 1923 modellerini geliştirmek için çalışmalara başlandı.

Patenti henüz çıkarılmadığı için rakip firmalar uluslararası mahkemelere başvurdular ve davaları kazandılar. Dönemin hükümeti de ASELSAN’a sahip çıkmadı. Dağıtıcı firma da telefonu piyasadan çekti. 

Bugünlerde ise yerlilik oranı tartışılsa da bu konuda da önemli adım atıldı. General Mobile ve Vestel telefonları yerli cep telefonu üretiminde adından söz ettiriyor. 

Muharebe alanlarında önemli bir güç: Hürjet