16 adet F-35A siparişi artık resmileşti! Eski F-16'lar hızlandırılmış teslimatın ardından envanterden çıkarılacak

Hava Kuvvetleri için kritik öneme sahip olan gelişmiş savaş uçaklarına ilgi her geçen gün artıyor. Bu kapsamda en dikkat çeken jet ise ABD merkezli Lockheed Martin üretimi F-35 savaş uçakları. Bu kapsamda Danimarka yönetimi, beşinci nesil hava filosunu genişletmek ve 16 ek F-35 savaş uçağı satın almak için hükümet anlaşmasıyla Arktika'daki teyakkuzunu artırmak için harekete geçti.

Son anlaşma ile birlikte Danimarka Kraliyet Hava Kuvvetleri envanterini 43 uçağa çıkaracak. Karar, İskandinav hava sahasında ve kritik altyapılarda aylardır artan hibrit tehditlerin ardından geldi. Danimarka Savunma Bakanlığı, kuvvet büyümesini ve eğitim hatlarını hızlandırmak için teslimat seçenekleri konusunda F-35 Ortak Program Ofisi ile derhal görüşmelere başlanacağını belirtti.

Satışı yapılacak F-35A, düşük gözlemlenebilir tasarımını, birleşik sensörler, bir AESA radarı, dağıtılmış diyafram açıklığı sistemi ve jeti sürekli bir istihbarat, gözetleme, keşif ve saldırı düğümüne dönüştüren gelişmiş veri bağlantılarıyla birleştiriyor.

F-35'LERE OLAN İLGİLERİ HER GEÇEN GÜN ARTIYOR

Danimarka'nın F-35'e geçişi, ilk jetlerin Ekim 2023'te Skrydstrup Savaş Filosu'na ulaşmasından bu yana hızla ilerledi. 1 Nisan 2025 itibarıyla, F-35'ler, ulusal hava savunması için F-16'larla birlikte Hızlı Tepki Alarmı'na alınmak üzere onay aldı ve 2027 için tam operasyonel kapasite hedeflendi.

Danimarka'nın şu anda ülkede 15 F-35'i ve ABD'deki bir eğitim merkezinde konuşlu altı F-35'i daha bulunuyor; ilk 27 jet siparişinden teslimatlar 2026 yılına kadar devam ediyor. Ek 16 uçağın, eğitim, bakım ve operasyonel filoları daha erken doldurarak bu artışı kısaltması amaçlanıyor.

Avrupa'daki benzer jetlere karşı F-35'in Danimarka için temel avantajı, Baltık ve Kuzey Atlantik üzerindeki "bul-düzelt-bitir" döngüsünü kısaltan hayatta kalma ve sensör füzyonunun birleşimidir.

NATO İÇİN BÜYÜK ÖNEME SAHİP

Eurofighter veya Rafale gibi görünmez olmayan tasarımlarla veya Gripen E gibi daha hafif tasarımlarla karşılaştırıldığında F-35, müşterek kuvvetler arasında yüksek sadakatli bir görüntü paylaşırken, tartışmalı elektromanyetik ortamlara nüfuz etmek ve bu ortamlarda kalmak üzere optimize edilmiştir.

Danimarka'nın görev setleri, hava devriyesi, seyir füzesi savunması, deniz saldırısı ve hedefleme desteği için jetin pasif olarak hedefleri tespit etme, sınıflandırma ve yüzey, yüzey altı ve müttefik hava varlıklarına devretme yeteneği belirleyicidir. Bu özellikler aynı zamanda onu Danimarka firkateynlerinden gelen deniz entegre hava ve füze savunması ve müttefik uzun menzilli atışlar için bir kuvvet çarpanı haline getirerek ülkenin NATO'nun kuzey entegre hava ve füze savunma mimarisindeki rolünü keskinleştirir.

16 ADET F-35'İN MALİYETİ

Bütçe açısından hükümet, 16 ek jet için yaklaşık 2.8 milyar dolar ayırdı. Savunma Bakanlığı, hızlandırılmış teslimat pencereleri olasılığı da dahil olmak üzere F-35 Ortak Program Ofisi ile ayrıntıları müzakere edeceğini belirtiyor. Ana yüklenici, Pratt & Whitney tarafından kurulan FMS çerçevesi altında motorları tedarik edilen Lockheed Martin olmaya devam ediyor; en son küresel üretim sözleşmesi, 296 uçağa kadar olan 18-19 numaralı lotlar, JPO ve Lockheed Martin arasında 29 Eylül 2025'te sonuçlandırıldı ve teslimatlar 2026'da başladı.

F-35'LER F-16'LARI KADEMELİ OLARAK KULLANIMDAN KALDIRACAK

Danimarka'nın tercihi, zaman çizelgelerini kısaltıyor, F-16'ların aşamalı olarak kullanımdan kaldırılması ve Ukrayna'ya yapılan transferler nedeniyle oluşan yetenek açıklarını kapatıyor ve ulusal yatırımları NATO'nun kuzeydeki değişen duruşuyla uyumlu hale getiriyor.

Kopenhag, daha büyük bir beşinci nesil filoyu Arktik komuta, gözetleme ve bağlantı iyileştirmeleriyle birleştirerek sadece uçak eklemekle kalmıyor, aynı zamanda Grönland'dan Baltık'a kadar daha entegre ve daha zor bozulan bir savunma ağı inşa ediyor. Bu da Rus Hava ve Deniz Kuvvetleri planlamasını zorlaştırıyor ve bölge genelinde hibrit zorlamanın maliyetini artırıyor.