ABD'den beklenen onay geldi! F-35 anlaşması basına sızdı: Teslimatlar için tarih belli oldu

Lockheed Martin, Pentagon'un F-35 Ortak Program Ofisi ile 18 ve 19 numaralı lotlar kapsamında 296 adede kadar F-35 savaş uçağı üretmek ve teslim etmek için nihai bir anlaşmaya vardığını doğruladı. Teslimatların 2026 yılında başlaması planlanıyor ve bu da ABD'nin askeri hazırlığını artırırken müttefik ülkeleri ve Yabancı Askeri Satış müşterilerini de destekliyor.

Yabancı basında yer alan habere göre, onay verilen bu sözleşmenin, Lockheed Martin'in beşinci nesil savaş uçağı alanındaki hakimiyetini sürdürdüğünü gösterdiği ve F-35'in önümüzdeki 20 yıl boyunca Batı hava gücünün çekirdeği olarak geleceğini sağlamlaştırdığı ifade edildi.

Duyuru, Lockheed'in üretimi sürdürmek ve tedarik üssünü aksaklıklardan korumak için kendi fonlarını kullandığı, 2024 sonlarında ilk olarak bir "el sıkışma anlaşması"na varılmasının ardından aylarca süren müzakerelerin ardından geldi. Bu ara aşama, 18 ve 19 numaralı lotlar için tam sözleşme yetkisiyle tamamlandı.

"F-35'E OLAN GÜVENİN DEVAM ETTİĞİNİ GÖSTERİYOR"

Lockheed Martin, 18 ve 19 numaralı lotlardaki uçak başına ortalama fiyat artışının ABD enflasyon oranının altında kaldığını vurguluyor. Bu, artan savunma tedarik maliyetleriyle ilgili endişelerin devam ettiği bir dönemde önemli bir veri.

Lockheed Martin F-35 Lightning II programı başkan yardımcısı ve genel müdürü Chauncey McIntosh, "F-35 Lot 18-19 sözleşmesi, günümüzde üretimde olan en uygun fiyatlı ve yetenekli savaş uçağına olan güvenin devam ettiğini gösteriyor. Müşterilerimizi desteklemekten ve F-35'in güç yoluyla barışı sağlamadaki rolünü daha da sağlamlaştırmaktan gurur duyuyoruz" dedi.

Bu sözleşme, üretim hattının sürekliliğini güvence altına alarak, alt kademe tedarikçileri tehlikeye atabilecek türden endüstriyel duraklamaların önüne geçiyor. Ayrıca, küresel teslimat programlarının NATO ve müttefik hava kuvvetleri genelindeki önemli modernizasyon zaman çizelgeleriyle uyumlu olmasını sağlıyor. Şu anda hizmette olan bin 230'dan fazla uçak ve 12 faaliyet ülkesinde kaydedilen 1 milyondan fazla uçuş saati ile F-35 programı, çok az taktik savaş uçağı programının ulaştığı operasyonel olgunluğa ulaştı. 18 ve 19 numaralı partiler artık bu olgunluğu küresel filoya daha da derinleştiriyor.

ANLAŞMANIN RİSKLERİ NELER?

Anlaşma, uçağın bir sonraki evriminde merkezi öneme sahip olan Blok 4 yeteneklerine geçişi desteklemede de önemli bir rol oynuyor. Blok 4 yükseltmeleri, iyileştirilmiş radar ve sensörler, genişletilmiş silah entegrasyonu, geliştirilmiş elektronik harp sistemleri ve daha güçlü veri birleştirme de dahil olmak üzere 80'den fazla iyileştirme vaat ediyor. Bu gelişmiş özelliklerin geliştirme ve entegrasyon süreçlerinde gecikmeler yaşanmış olsa da, 18 ve 19 numaralı lotların, tamamen Blok 4'e hazır veya yazılım kullanıma sunulduğunda bu standarda hızla yükseltilebilen donanım yapılandırmalarını içermesi bekleniyor.

Ancak sözleşme risksiz değil. Savunma yetkilileri ve sektör uzmanları, özellikle elektronik harp bileşenleri, üst düzey mikroişlemciler ve termal yönetim sistemlerinde tedarik zincirindeki zaafları tespit etmeye devam ediyor. Maliyet artışı kontrol altında tutulsa bile, parça kıtlığı veya jeopolitik ticaret kısıtlamalarından kaynaklanan alt akış baskıları, aktif olarak azaltılmadığı takdirde gelecekteki partileri etkileyebilir. Lockheed-JPO anlaşmasının, daha fazla yeniden müzakereye yol açmadan bu riskleri karşılaması gerekecektir.

Ayrıca, uygun fiyatlılığın sürdürülmesi büyük ölçüde üretim hacimlerinin sürdürülmesine bağlıdır. ABD veya ortak ülkeler bütçe kısıtlamaları nedeniyle yıllık tedarik oranlarını düşürürse, gelecekteki jetlerin birim başına maliyeti artabilir. Şimdilik, 18 ve 19 numaralı lotlarda yaklaşık 300 uçağa yönelik taahhüt, fiyat istikrarını destekliyor ve tedarik zinciri boyunca endüstriyel ölçeğin korunmasına yardımcı oluyor.

ANLAŞMA MÜTTEFİK ÜLKELER İÇİN NEYİ İFADE EDİYOR?

Haberde, stratejik olarak bu sözleşmenin imzalanmasının müttefiklere ve rakiplere güçlü bir mesaj verdiği ve ABD'nin teknolojik hava üstünlüğünü korumaya tamamen yatırım yapmaya devam ettiği aktarıldı. Lockheed Martin 2026 teslimatlarına hazırlanırken, takip edilmesi gereken temel konular arasında üç F-35 modeli arasındaki varyant dağılımı, motorlar ve idame paketleri dahil olmak üzere kesin fiyat dağılımları ve Block 4 yeteneklerinin yeni uçaklara ne kadar hızlı entegre edileceği yer alıyor.

F-35 filolarına katılmak veya filolarını genişletmek isteyen müttefik ülkeler için bu anlaşma, programın uzun vadeli uygulanabilirliği, maliyet kontrolü ve yükseltme yol haritası konusunda güvence sağlıyor. F-35'in entegre caydırıcılığın temel taşı rolü, 18 ve 19 numaralı lotların savaş uçağının küresel hakimiyetine yapılan bir diğer önemli yatırımı işaret etmesiyle güvence altına alınmış durumda