''ABD'nin Golan Tepeleri kararı uluslararası hukuka aykırı''

Uzmanlar, ABD Başkanı Donald Trump'ın "Golan Tepeleri üzerinde İsrail'in egemenliğini ABD'nin resmen tanıdığını" ilan eden kararının, uluslararası hukuk ve Birleşmiş Milletler (BM) ilkelerine aykırı olduğu değerlendirmesinde bulunuyor.

Uzmanlar, ABD'nin Suriye toprağı olan Golan Tepeleri üzerindeki İsrail'in egemenliğini tanımasına yönelik kararının hukuki, stratejik ve bölgesel açıdan etkilerini AA muhabirine değerlendirdi.

Emekli Büyükelçi Oğuz Çelikkol, "Bu karar yapılış itibarıyla ve zamanlaması bakımından daha çok İsrail ve ABD'deki iç politika gelişmelerinin bir sonucu olduğu izlenimini yaratıyor." diye konuştu.

Trump yönetiminin uluslararası hukuka aykırı bir karar vererek ABD'nin yıllardır Golan Tepeleri'yle ilgili tutumunu değiştirdiğini vurgulayan Çelikkol, "1981'de İsrail burayı ilhak ettiğinde BM Güvenlik Konseyi (BMGK) alınan bu kararı geçersiz saydı. ABD ise bu kararın çıkmasına o dönemde engel olmadı." dedi.

"Karar gayrimeşru bir davranış"
Bahçeşehir Kıbrıs Üniversitesi Öğretim Üyesi Prof. Dr. Nurşin Ateşoğlu Güney, ABD'nin Golan Tepeleri'yle ilgili aldığı kararı, "Uluslararası hukuk ve BM kararları bakımından gayrimeşru bir davranış." olarak yorumladı.

Golan Tepeleri'nin yer aldığı bölgenin stratejik önemine işaret eden Güney, "Kararla, İsrail'in 1967 savaşında askeri gücü nispetinde işgal ettiği toprakları, ABD'nin desteğiyle kendisine katması söz konusu oldu. ABD'nin Kuzey Afrika ve Orta Doğu dediğimiz, aslında Akdeniz politikasını yansıtan bir karar oldu. Geçen ay ABD Dışişleri Bakanı Mike Pompeo, 'ABD için Akdeniz stratejik önemde yeni bir cephe.' demişti. Bu, ABD'nin Orta Doğu'ya yönelik İsrail'in güvenliğini de önceleyen yeni dizayn parçasının bir adımıdır." dedi.

Bu durumun ABD'nin istediği bir şey olduğunu savunan Güney, şöyle devam etti:

"ABD, Orta Doğu'da merkezi hükümetlerin çöktüğü, küçük parçalara ayrıldığı ve pazarlık gücü kalmayan bu birimleri yönetecek bir düzen arıyor. İsrail özelinde değerlendirdiğimiz zaman ise İsrail'in Orta Doğu'daki davranışları zaten pek çok BM kararına rağmen oldu. Biraz da bunun verdiği bir öz güven var. Şimdi de ABD'yi arkasına alarak bir oldubittiyle büyük İsrail'in önünü açmaya çalışıyor. Bu gidişata uluslararası toplumun 'dur' deme zamanı geldi geçiyor. Aksi takdirde bu durum dünya barışı ve bölge barışı adına çok büyük bir sorun."

"Karar güçlülerin hukuku olduğunu gösterdi"
Ortadoğu Araştırmaları Merkezi (ORSAM) Suriye Çalışmaları Koordinatörü Oytun Orhan, Golan Tepeleriyle ilgili kararın Trump yönetiminin Arap - İsrail sorununa ilişkin alınan bir dizi karardan biri olduğunu ifade etti.

Orhan, "Amerikan Büyükelçiliğinin Kudüs'e taşınması, İsrail seçimlerinden sonra detaylarının açıklanması beklenen 'yüzyılın planı' konusu, ki bu plan uyarınca Filistinli mültecilerin geri dönüş hakkının sağlanmaması ve bunun karşılığında gittikleri ülkelere bazı ekonomik yardımların sunulmasını öngören bir plan olduğu anlaşılıyor." dedi.

BM'nin İsrail'in bölgedeki varlığını işgal olarak tanımasına rağmen, ABD'nin bölge gerçekleriyle uyuşmayan ve uluslararası hukuka aykırı bir durumu dayatmak istediğini vurgulayan Orhan, "Bu karar, uluslararası hukukun geçerliliğinin olmadığını ve biraz da güçlülerin hukuku olduğunu gösterdi." şeklinde konuştu.

Golan Tepeleri'nin işgali
1967'de Altı Gün Savaşı olarak da bilinen Arap-İsrail Savaşı sırasında Suriye'ye saldırarak stratejik öneme sahip Golan Tepeleri'ni ele geçiren İsrail, 1981'de bölgeyi tek taraflı ilhak ettiğini açıkladı.

Bölge, İsrail için güvenlik ve su kaynakları açısından önem arz ediyor.

Bölgenin en yüksek noktalarından biri olan ve Şam'a sadece 60 kilometre uzaklıktaki Golan Tepeleri'ni elinde tutan İsrail, bu sayede komşu ülkelere karşı büyük bir stratejik avantaj sağlıyor.

Fiilen İsrail'in işgali altında bulunan Golan Tepeleri uluslararası hukuka göre Suriye toprağı olarak kabul ediliyor.