Barış masası İstanbul'da kuruluyor... Türkiye'nin arabulucu rolüne övgü!

Hollandalı tarihçi ve Rusya uzmanı Hubert Smeets, 15 Mayıs'ta İstanbul'da Rusya-Ukrayna arasında yapılacak barış müzakerelerinde "arabulucu" rolünü övdüğü Türkiye'nin konumunun önemli olduğunu düşündüğünü ifade etti.

Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin ve Ukrayna Devlet Başkanı Volodimir Zelenskiy'nin Türkiye'nin ev sahipliğinde İstanbul'da yapılacak müzakereler için bir araya gelmesi beklenirken Hollandalı tarihçi, Rusya uzmanı ve gazeteci Smeets, AA muhabirine yaptığı açıklamada, "Türkiye'nin konumunun önemli olduğunu düşünüyorum." dedi.

Moskova ve Kiev'de uzun yıllar gazetecilik de yapan Smeets, Türkiye'nin, Rusya ile olan ilişkileri ve Rusya'nın Türkiye'ye karşı kendini konumlandırışı nedeniyle Rusya-Ukrayna barış müzakerelerinde kritik rol oynayabileceğini belirtti.

Hubert Smeets, Türkiye'nin diplomasi masasında elinde önemli bir koz bulundurduğunu belirterek "Eğer Türkiye, Boğazları Rus donanmasına kapatırsa bu, Ruslar için ciddi bir problem olabilir. Bu, Türk hükümetinin, sanırım hiç kullanmadığı bir kozdur." ifadelerini kullandı.

"PUTİN'İN İSTANBUL'A GELMESİ SEMBOLİK AÇIDAN ÇOK ANLAM İFADE EDİYOR"

İstanbul'da yapılacak müzakerelerde Rusya Devlet Başkanı Putin'in bizzat yer alıp almayacağından emin olmadığını dile getiren Smeets, "Putin'in kendisinin İstanbul'da olacağına ve müzakerelere katılacağına ilişkin beklentim çok düşük. Putin müzakerelerin bir parçası olmak istemiyor çünkü bu sayede İstanbul'dan çıkacak ilk sonuçları reddetmek için istediği siyasi alanı bulacak." değerlendirmesini yaptı.

Hollandalı tarihçi Smeets, "Eğer Putin gerçekten İstanbul'a gelirse bu, sembolik açıdan çok anlam ifade ediyor. Çünkü o zaman Putin, Ukrayna'nın meşru devlet başkanı olarak tanımadığı bir kişiyle konuşmaya hazır olduğunu göstermiş olacaktır. Moskova ve Kremlin'de her zaman Ukrayna'daki Neonazilerden, Kiev'deki faşistlerden, onlara güç veren darbe girişiminden, Batı'dan bahsederler. Yani birkaç yıldır Ukrayna'yı bağımsız, egemen bir devlet olarak ciddiye almadıklarını açıkça belirtiyorlar. Eğer (Putin) İstanbul'a gelirse son üç yılda tanımadığı bir adamla konuşuyor olacak." diye konuştu.

Rusya-Ukrayna arasında olası bir ateşkesi değerlendiren Smeets, "Eğer Putin İstanbul'a gelirse ve iki heyet (Ukrayna ve Rus heyeti) arasında müzakereler olursa o zaman ateşkes beklentileri gerçekten ciddi şekilde artıyor." ifadelerini kullandı.

"AVRUPA, RUSYA İÇİN HEDEF"

İstanbul'un, barış müzakereleri için Avrupa'daki başkentlerden daha uygun bir yer olduğunu vurgulayan Hubert Smeets, şöyle devam etti:

"Berlin veya Londra'da bir müzakere masası Rusya için kesinlikle kabul edilemez olurdu. Rusya için Avrupa düşman görülüyor, aynı zamanda Avrupa, Viyana Kongresi'nden beri Rusya için ana hedeftir. Rusya'nın dış politikası tek bir şeyle özetlenebilir; Rusya olmadan Avrupa'da barış olmaz. Rus diplomasisine göre, Avrupa'da barışın koşullarını belirleyen Rusya'dır."

Rusya'nın Türkiye'yi Avrupa'dan daha farklı konumlandırdığını ve kendisi için bir tehdit olarak görmediğini anlatan Smeets, "Türkiye NATO üyesi, ancak bu, Rus hükümeti için Türkiye'yi, Avrupa'yı gördüğü gibi bir düşman olarak görmesi için yeterli bir neden değil. Nükleer bir süper güç değil, ama Türkiye ciddi bir askeri ve endüstriyel güç." dedi.

"UKRAYNA DA ELBETTE TÜRKİYE İLE İYİ İLİŞKİLERE ÇOK İSTEKLİ"

Hubert Smeets, müzakerelerin İstanbul'da yapılmasının önemine ilişkin, "Elbette, belki liderler buluşacak ama en azından heyetlerin İstanbul'da buluşacak olması, ateşkesle sonuçlanabilecek müzakereler için daha fazla fırsat sunuyor." değerlendirmesini yaptı.

Ukrayna'nın da Türkiye ile ilişkilerine önem verdiğine işaret eden Smeets, "Ukrayna da elbette Türkiye ile iyi ilişkilere çok istekli, bu aynı zamanda Boğazlar nedeniyle. Karadeniz, askeri ve ticari açıdan Ukrayna için, Rusya için olduğundan daha önemli. Karadeniz, Ukrayna için tek deniz çıkışı." diye konuştu.

NİSAN 2022'DEKİ MÜZAKERELER

İstanbul'da 2022 yılında da Rusya-Ukrayna arasında müzakere yapıldığını hatırlatan Hollandalı tarihçi ve Rusya uzmanı Smeets, "Putin ve Rus hükümeti üç yıldır, İstanbul'da 2022 Nisan'ında neredeyse bir uzlaşma sağlandığını iddia ediyor. Ancak 2022'de üzerinde anlaşılan bir belge yoktu." ifadelerini kullandı.

Smeets, 2022'de İstanbul'daki müzakerelerde iki ana konuda Ukrayna ve Rus heyetleri arasında ciddi anlaşmazlıklar olduğunu belirterek şunları kaydetti:

"İlk olarak, ateşkesi denetleyecek, kontrol edecek güçler hakkındaydı. Örneğin, Ukrayna için koşullardan biri Türkiye'nin ateşkesin garantörü olmasıydı. Rusya, kategorik olarak buna karşıydı ve Türkiye'ye alternatif olarak Belarus'u garantör olarak sundu. İstanbul'da 2022'deki müzakerelerde çözülmeyen ikinci konu, uçuşa yasak bölgeydi."

Ukrayna'nın 2022'deki müzakerelerde bugünkünden daha zayıf bir konumda olduğunu vurgulayan Hubert Smeets, "2022'de, İstanbul'daki müzakereler sırasında, Ukrayna felaketin eşiğindeydi. Kiev'i başarıyla savunmuştu ancak Ukrayna ordusunun daha sonrası için bir öngörüsü yoktu. Dahası, müzakereler sırasında Buça'daki savaş suçları hakkındaki haberler kamuoyuna yansımıştı ve bu da Kiev'deki atmosferi çok etkiledi. Yani Ukrayna'nın mevcut durumu, bence 2022'de İstanbul'daki müzakeredekine göre daha güçlü." dedi.