Batının yıllardır eleştirdiği Suudi Arabistan ailenin ve kadınların sorunlarını çözmeye odaklanıyor

Suudi Arabistan Kralı Selman bin Abdulaziz başkanlığındaki Bakanlar Kurulu tarafından 8 Mart Dünya Kadınlar Günü'nde resmen onaylanan yasa henüz resmi gazetede yayınlanmadı. Ne zaman yayınlanacağına dair bir tarih belirtilmeyen yasanın, resmi gazetede yayınlanmasından 90 gün sonra yürürlüğe girmesi bekleniyor.

Suudi Arabistan hükümetine bağlı İletişim Merkezi tarafından açıklanan verilere göre, kanun aile ilişkilerini "nişan, evlilik ve mehir", "eşlerin hakları", "nafakalar", "eşler arası ayrılık", "soy", "çocukların velayeti", "vasiyet", "miras" ve "vesayet" olmak üzere 9 ana madde ile ele alıyor.

Kanun, evlilik için asgari yaşın 18 olarak belirlenmesi, erkeğin eşi zengin de olsa geçimini sağlaması ve kadının evlilik akdini tek taraflı feshetme hakkına sahip olması başta olmak üzere kadın ve çocuklar için önemli kazanımlar sağlıyor.

Suudi Arabistan Veliaht Prensi Muhammed bin Selman 8 Şubat 2021'de bu yasayı "yeni bir reform dalgasının" parçası olarak değerlendirmişti.

Bin Selman'a göre, kanun İslam hukukuna dayanıyor ve hazırlanmasında modern uluslararası yargı uygulamaları dikkate alındı. Ayrıca ailenin ve kadınların çektiği tüm sorunları ele alıyor.

-ERKEĞİN EŞİNİN GEÇİMİNİ SAĞLAMASI ZORUNLU HALE GETİRİLDİ

Kanun, kadınlar ve toplum için birçok yeni ve kayda değer kazanıma onay verdi; en önemlisi, zengin olsa bile kadının geçiminin, nafakasının eşi tarafından sağlanması zorunlu hale getirildi. Daha önce nafaka hükümleri net değildi.

Ayrıca, ebeveyni belli olmayan bir çocuğun nafakasının, birisi bağışlamadıkça devlet tarafından karşılanacağını da belirliyor. Nafaka, "yiyecek, barınma, giyim, temel ihtiyaçlar ve ilgili yönetmeliklerin (kanunların) kararlaştırdığı şeyleri" kapsıyor.

- KADIN TEK TARAFLI OLARAK EVLİLİK AKDİNİ FESHEDEBİLECEK

Erkeğin boşandığını belgelemesi için belirli bir süre getiren ve boşanmanın belgelenmemesi durumunda, karısına adil bir tazminat vermesini zorunlu kılan kanunda ayrıca kadının bazı durumlarda evlilik akdini tek taraflı olarak feshetme hakkı verildi.

Ayrıca söz konusu kanun, eşinin rızası olmasa bile kadınların boşanmayı belgelemelerine izin veriyor.

-EVLİLİK İÇİN ASGARİ YAŞ 18 OLARAK BELİRLENDİ

Kanun, evlilik için asgari yaşı 18 olarak belirledi. Bu, 18 yaşından küçük erken yaşta evliliklerin yapıldığı ülkede bir ilk.

Kanun, çocukların velayet hakkının, kendileri için en uygun olan ebeveyne verilmesini öngörüyor. Bu maddenin ayrıntıları henüz net değil.

-KADINLARA YÖNELİK KISITLAMALARIN HAFİFLETİLMESİ

Suudi Arabistan vatandaşı 18 yaşındaki Rahaf Muhammed el-Kunun, 2019'un başlarında aile şiddetinden kaçtıktan sonra Tayland'ın başkenti Bangkok'taki havalimanında alıkonulmuş ve Birleşmiş Milletler Mülteciler Yüksek Komiserliği (BMMYK) himayesinde ülkeye geçici olarak girmesine izin verilmişti. Kunun, sonrasında kendisine sığınma hakkı tanıyan Kanada'ya gitmişti.

Bu olaydan 8 ay sonra Ağustos 2019'da Suudi Arabistan'da kadınlara yönelik bazı kısıtlamalar hafifletilerek, pasaport almak ve ülke dışına çıkmak için istenen veli izni şartı kaldırılmıştı.

Bu düzenlemeler kapsamında çalışma hakkının, cinsiyet, engellilik durumu ya da yaş ayrımı yapılmaksızın herkesi kapsaması kararlaştırılmıştı. Emeklilik yaşı ise kadın ve erkeklerde eşitlenerek 58 olarak belirlenmişti. Daha önce erkekler 60, kadınlar 55 yaşında emekli oluyordu.