'Cami sayısı 20'den 1700'e çıktı'

Bakanlık görevini 31 Mayıs'ta üstlendikten sonra ilk resmi yurt dışı ziyaretini Türkiye'ye gerçekleştiren İskenderov, AA muhabirinin sorularını yanıtladı.

Azerbaycan ile Türkiye arasındaki "kardeşlik hukuku" gereği ilk resmi ziyaretini Türkiye'ye yapıldığını belirten İskenderov, "Bu, iki devlet bir millet olduğumuzun bir remzi" dedi.

"Samimi diyalog içindeyiz"

Önceki gün Ankara'da Diyanet İşleri Başkanı Mehmet Görmez'le görüştüğünü belirten İskenderov, "Azerbaycan ile Türkiye arasında dini meselelerde tam bir mutabakat var. Bunun altını çizmek istiyorum" dedi. İskenderov, "Azerbaycan ile Türkiye'nin birbirlilerine söyleyecek sözleri, birbirlerinden istekleri elbette var. Ama anlaşmazlık yok. Çünkü samimi bir diyalog içindeyiz" diye konuştu.

İki ülkenin de halklarının milli ve manevi değerlerini yaşatmak arzusunda olduğunu vurgulayan İskenderov, "İslam dünyasının parçası olan Türkiye de, Azerbaycan da çağdaş, ılımlı, devlet ile dini ayrı tutan, demokratik ülkeler. Sadece, uygulamalar her iki ülkenin kendi koşullarına özgü değişiklikler gösterebiliyor" dedi.

Azerbaycan'ın bağımsızlığına ve istikrarına yönelik tehditlerin ülke için en büyük öncelik olduğunu belirten İskenderov, sözlerini şöyle sürdürdü:

"Zorlu bir jeopolitik konumumuz var. Azerbaycan yüzyıllar boyunca imparatorluklarının savaş alanı oldu. Petrol ortaya çıktıktan sonra da bir ölüm dirim savaşına sahne oldu. Ama artık bağımsız ve bölgesinin en istikrarlı ülkelerinden biri. Bunu korumak, dini alanda da, bizim önceliğimiz. Bunu samimiyetle konuştuk. Türkiye tarafı da büyük bir anlayışla yaklaşıyor. Diyaloğumuz, işbirliklerimiz var. Tam bir mutabakat içindeyiz."

Kardeşlik Camisi

Mehmet Görmez ile görüşmesinde, Bakü'de inşası süren Kardeşlik Camisi'yle ilgili bilgi verdiğini belirten İskenderov, "Cumhurbaşkanı Aliyev Türkiye ile Azerbaycan'ın kardeşliğini simgeleyecek bir caminin yapılacağını geçen haziran ayında ilan etmişti. Kardeşlik Camisi Azerbaycan'ın çağdaş dönemde inşa edilen en büyük camisi olacak. Bir bakıma, Azerbaycan'ın Kocatepesi olacak. Bakü'de 4 minareli başka camisi yok. İnşaatı ağustos ayında başladı, hızla ilerliyor. Mehmet Görmez de bu girişimi teşekkür ve takdirle karşıladı" diye konuştu.

İskenderov, Cumhurbaşkanı Aliyev'in talimatıyla, parası cumhurbaşkanlığı özel fonundan sağlanarak 10 büyük tarihi camide de restorasyon çalışmalarının sürdüğünü söyledi.

Azerbaycan kütüphanelerine İslam Ansiklopedisi

Türkiye'de yerli dini yayınlarda gözlemlediği çeşitliliğe ve bolluğa hayran olduğunu belirten İskenderov, "Dini yayınları bir ülkenin kendisinin üretmesi, onu yabancı tesirlerden, radikalizmden koruyor. Türkiye'nin bu alandaki deneyiminden yararlanmak istiyoruz" dedi.

Türkiye'de Diyanet'in yayımladığı İslam Ansiklopedisi'ni "tarihi" olarak niteleyen İskenderov, "İslam Ansiklopedisi'nin Azerbaycan'da tanınması, bir kaynak olarak başvurulması için gayret edeceğiz. İşe, kütüphanelerde yer almasını sağlayarak başlayacağız" dedi.

Ankara'da Din Öğretim Genel Müdürlüğü ile de temaslarda bulunduğunu anlatan İskenderov, "Ders programları aldık, inceleyeceğiz. Azerbaycan'da bu modellerin tatbikiyle ilgili inceleme yapacağız" dedi.

İskenderov, Azerbaycan'da ortaöğretimde din dersi olmadığını ancak din kültürü ve ahlak konularının diğer dersler içinde verildiğini kaydetti.

İslamofobiye karşı ortak mücadele

Görmez'le yaptıkları görüşmede Azerbaycan'da Türkiye Diyanet İşleri Başkanlığı'nın ve Türk Diyanet Vakfı'nın yürüttüğü projelerin de ele alındığını, bunların devamına karar verildiğini aktaran İskenderov, "Azerbaycan bugün dini alanda sadece yardım almıyor, bu alanda kendi inisiyatifleri de var. Sayın Görmez'le görüşmemizde Avrupa'daki islamofobiyle mücadelede hem Azerbaycan, hem Anadolu kültüründeki hoşgörüyü bütün İslam kültürü adına model olarak Avrupa'ya nasıl taşıyabilir, nasıl tanıtabiliriz meselesini de ele aldık. Sayın Görmez de talimat verdi, her iki bakanlığın heyetleri somut projeler üzerinde çalışmaya başlayacak" diye konuştu.

Kendi bakanlığının kasım ayında Londra'da bu kapsamda ilk adımı atacağı bilgisini veren İskenderov, "Londra'da 'Avrupa'da çok kültürlülük perspektifleri ve Azerbaycan hoşgörü modeli' konferansı düzenleyeceğiz. Konferansta 3 panel, bir sergi, bir tanıtım filmi yer alacak. Azerbaycan'da İslam'ın yayılışını, diğer dinlerle münasebetlerini, azınlıkların konumunu anlatacağız" dedi.

20 yıl önce 20 cami vardı, bugün 1700

Başında bulunduğu bakanlığın 10 yıllık geçmişi olduğunu, kendisinin bu göreve gelen üçüncü kişi olduğunu, bu bakanlığın kurulmasıyla Azerbaycan'da dini hayatta hızlı gelişmeler yaşandığını anlatan İskenderov "Azerbaycan'da 10 yıl öncesine kadar din işleriyle ilgili bir bakanlığa ihtiyaç olmamıştı. Azerbaycan 20 yıl önce bağımsızlığına kavuştuğunda ülkede 20 cami vardı. Bugün, 1500'ü faal, 1700 cami var. Türbeler, tekkeler, medreseler var. Tarihi camiler ihya edildi veya yenileri yapıldı. Cami cemaati de, cami sayısı da arttı. Bu alanda bir koordinasyon ihtiyacı doğdu" dedi.

Azerbaycan'da camilerin idaresinin cami cemaatlerinin yönetim kurullarına ait olduğunu, mali kaynağın cemaatten toplanan bağışlardan geldiğini belirten İskenderov, "Bakanlık olarak görevimiz dini kurumların, muhtelif dinlerin örgütlerinin arasındaki münasebetleri düzenlemek; çatışmayı, radikalizmi, hoşgörünün bozulmasını önlemek. Dini alanda halkı aydınlatmak, bilgi sağlamak. Hem yerli, hem de yabancı kaynaklı dini literatürü inceleyip onaylamak" dedi.

Azerbaycan'da camilere din görevlilerini atayan kurumun Kafkasya Müslümanları İdaresi olduğunu belirten İskenderov, bakanlık olarak kendilerinin bu alanda görüş bildirdiğini söyledi.