Fortify Rights, UCM'ye Myanmar askeri cuntasının suçları için soruşturma talep etti

İnsan Hakları Grubu Fortify Rights'ın kurucularından Matthew Smith, yaptığı yazılı açıklamada, "UCM'ye taraf devletler, Roma Tüzüğü'nün 14. maddesini kullanarak başsavcıdan Myanmar'da işlenen en ağır suçlara ilişkin soruşturma başlatmasını talep edebilir." ifadesini kullandı.

Smith, Myanmar ordusu ve destekçilerinin, ülkede işledikleri savaş suçları, insanlığa karşı suçlar ve hatta soykırıma karşı tam bir cezasızlık halinden faydalandığını kaydetti.

UCM'ye taraf ülkelerin gecikmeden harekete geçmesi gerektiğini kaydeden Smith, UCM'ye taraf ülkelerin "Myanmar'da meydana gelen kitlesel vahşet suçlarına ilişkin kapsamlı bir soruşturma" için acilen Rusya-Ukrayna savaşında izlenen benzer yolun uygulanması gerektiğini ifade etti.

Myanmar, UCM'ye taraf ülke olmamasına karşın, Myanmar'ın askeri darbeye karşı çıkan milletvekilleri tarafından kurulan ve "sivil hükümet" olarak tanımlanan Ulusal Birlik Hükümeti (NUG), 2021 yılının Temmuz ayında mahkemenin yargı yetkisini kabul ettiğini bildiren belge sunmuştu.

Uluslararası Ceza Mahkemesi ise 2018'de UCM Başsavcısını, Rohingyaların Bangladeş'e zorla sınır dışı edilmesiyle ilgili insanlığa karşı suçların yanı sıra zulüm ve diğer insanlık dışı eylemleri soruşturma ve muhtemel kovuşturma yetkisi vermişti.

2019 yılının Kasım ayında UCM savcısı, Rohingyalara karşı işlenen suçlara ilişkin bir soruşturma başlatmıştı.

Ukrayna olayında, aralarında İngiltere, Fransa ve Almanya'nın da aralarında bulunduğu UCM'ye taraf 43 ülke, 3 Mart 2022'de UCM'nin Ukrayna'da işlenen suçları soruşturması için başvurmuş ve UCM, 17 Mart 2023'te Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin ve Rusya'nın Çocuk Hakları Komiseri Maria Alekseyevna Lvova-Belova hakkında savaş suçu gerekçesiyle yakalama kararı çıkarmıştı.

UCM'nin kurulmasını öngören Roma Statüsü'ne taraf 124 ülke temsilcisi, New York'ta bulunan BM Genel Merkezi'nde 14 Aralık'ta düzenlenecek yıllık toplantıda bir araya gelecek.

MYANMAR'DAKİ ASKERİ DARBE

Myanmar ordusu, 2020'deki genel seçimlerde hile yapıldığı iddialarının ortaya atılması ve ülkede siyasi gerilim yaşanmasının ardından 1 Şubat 2021'de yönetime el koymuştu.

Ordu, ülkenin fiili lideri ve Dışişleri Bakanı Aung San Suu Çii başta olmak üzere pek çok yetkili ve iktidar partisi yöneticisini gözaltına almış ve 1 yıllığına olağanüstü hal ilan etmişti.

Myanmar ordusunun, darbe karşıtı protestocu ve isyancı gruplarla silahlı müdahalesi sonucu bugüne kadar 902 kişi öldü, binlerce gösterici gözaltına alındı.

Siyasi Tutuklulara Yardım Kuruluşuna göre, ülkede darbeden bu yana yaklaşık 1400 kişi hayatını kaybetti, yaklaşık 10 bin kişi gözaltına alındı.

Ülkede geniş katılımlı gösteriler ve üst düzey hükümet yetkililerinin askeri mahkemelerde yargılanmaları sürüyor.