‘İran’ı mahvettin’ protestosu

NÜKLEER programı sebebiyle Batı’nın uyguladığı yaptırımların ekonomik istikrarsızlığa yol açtığı İran para birimi riyalin, ABD doları karşısında 1 haftada yüzde 40 değer kaybetmesi sonucu gösteri yapan halk ile polis arasındaki çatışmalar sonrası tarihi Kapalı Çarşı’daki dükkanlar çelenk kapattı. 1979’daki İran Devrimi’nde önemli rol oynayan ve Bazari’ler olarak da bilinen çarşı esnafı dün de işlerine ara verip çelenk kapattı. İran polisi de önceki gün karşı karşıya geldiği esnafların dükkanlarının olduğu bölgede güvenlik önlemlerini arttırırken 16 kişiyi gözaltına aldı. Zanlıların, bankacılık sistemi dışında yüklü miktarda döviz alım satımı yapmak, döviz kaçakçılığı ve döviz fiyatlarını artırmaya yönelik işlemler gerçekleştirmekle suçlandıkları açıklandı. Tahran’da ise, riyalin aşırı oranda değer kaybetmesini protesto eden esnaf ve tüccar kepenk kapattı. Tahran’da kapalı çarşıdaki kepenk kapatma eyleminde, tekbir getiren esnaf ve tüccarlar, “Hain Ahmedinejad, ülkeyi mahvettin” sloganları arttı. Kepenk kapatma eylemi yapmadan önce polise birdirdiklerini belirten esnaf, “Bu eylemin amacı insanların daha iyi bir hayat yaşamak istediğini göstermek. Biz sadece insanların daha rahat yaşayabilmeleri için ülkede istikrarın olmasını istiyoruz” dediler.

Tarihi Kapalı Çarşı esnafı da güvenlik nedeniyle işyerlerini açmadıklarını dile getirdi. Ülkedeki ekonomik kriz kendisini son haftalarda ciddi bir şekilde gösterirken, İran lideri Mahmud Ahmedinecad’a olan baskı da artmaya başladı. Ekonomik kriz ile ortaya çıkan gösterilerin rejimi tehdit noktasına gelmekten uzak olduğu ifade edilirken, iki gündür kapalı olan dükkanların bir kaç gün daha kapalı kalacağı kaydedildi.

2009’dan sonraki ilk gösteri

İran güvenlik güçleri önceki gün tarihi Çarşı’daki döviz bürolarını kapatma girişiminde bulunmuş, yasadışı para değişimi yapan kişileri de yakalamaya çalışmıştı. Kendiliğinden gelişen protesto eylemleri İran’da oldukça olağan olmayan bir durum olduğu özlenirken, özellikle 2009’daki muhalefetin ‘yeşil hareketi’nin bastırılmasından sonra ülkede protesto gösterisi hemen hemen hiç olmadı denebilir. İran uzmanları önceki gün ülkedeki esnaf eylemlerinin son derece önemli olduğuna vurgu yaparken, bunun henüz yaygın bir protestoya ulaşmadığını kaydetti. Uzmanlar ayrıca  bu gösterilerin sadece insanlardaki mutsuzluğunun yansıması olarak algılanmaması gerektiğini aynı zamanda İslam Cumhuriyeti’ni halkın taleplerine yeterli cevap vermediği ve ekonomiyi kötü yönettiği konusunda bir tatmizsizliğin işareti olduğunu vurguladı.