İspanya ve İngiltere'den 'Cebelitarık' anlaşması

İspanya ve İngiltere'nin, Brexit'in resmi olarak yürürlüğe gireceği 1 Ocak 2021'den itibaren Cebelitarık sınırındaki yasal geçiş haklarıyla ilgili anlaşmaya vardığı iddia edildi.

İspanya'da yayın yapan El Pais gazetesi, varılan anlaşma gereği, İngiltere'nin denizaşırı topraklarından biri olan Cebelitarık yarımadasına seyahat edecek İngilizlerin pasaport kontrolünden geçeceğini, İspanyollara ise şimdiye kadar olduğu gibi serbest giriş hakkı tanınacağını yazdı.

Haberde, Cebelitarık'ta yaşayanların da (nüfusu 33 bin) anlaşma kapsamında İspanya'ya ve 26 Schengen ülkesine serbest giriş yapabileceği, bu şekilde Cebelitarık'ın ilk kez Schengen Anlaşması'na dahil olacağı kaydedildi.

Brexit ile birlikte 1 Ocak'tan itibaren Avrupa Birliği'nin (AB) güney sınırı olacak Cebelitarık'ta, liman ve havalimanı kontrolünü bundan böyle sadece Cebelitarık polisi ile AB sınır güvenliği birimi Frontex'in yapacağı ileri sürülen haberde, "İspanya'nın bir süreliğine Cebelitarık sınırında İspanyol polisi yerine Frontex polisinin olmasını kabul ettiği, bunun Cebelitarık Özerk Yönetim Başkanı Fabian Picardo'nun kırmızı çizgisi olduğu" ifade edildi.

Haberde, İspanya, İngiltere ve Cebelitarık arasındaki anlaşma gereği, yarımadada yaşayan Cebelitarıklıların, alışveriş yapmak ya da sağlık hizmetlerinden faydalanmak için İspanya'yı kullanamayacakları kaydedildi.

İspanya ile İngiltere arasında yürütülen müzakereler kapsamında kasım ayında varılan bir anlaşmada da İspanya tarafında ikamet eden ve iş için her gün Cebelitarık'a giden 15 bin kadar AB vatandaşının (bunlardan 10 bini İspanyol) günlük giriş ve çıkış izinleri çalışma sertifikasıyla yasal zemine oturtulmuştu.

- CEBELİTARIK'IN GEÇMİŞİ

İngiltere, 1973'te şimdiki adı Avrupa Birliği olan Avrupa Ekonomik Topluluğu'na girdiğinde, Cebelitarık da dış ilişkileri İngiltere'ye bağlı Avrupa toprağı olarak dahil olmuştu.

Cebelitarık, AB'nin Gümrük Birliğinin, vergi anlaşmalarının ve Ortak Tarım Politikası'nın dışında tutuluyor.

BM'nin "özerk olmayan ülke" listesinde yer alan, İspanya'nın güneyindeki Cebelitarık özerk bölgesinin egemenliği, 1713'te imzalanan Utrecht Antlaşması ile İspanya tarafından İngiltere'ye devredilmişti.

İspanya bu anlaşmada boğaz ve kara suları ile ilgili bir hüküm olmadığını savunurken, İngiltere ise Cebelitarık'ın bütün olarak kendisine bırakıldığını belirtiyor.

Aynı şekilde İspanya Cebelitarık sorununa karşı BM'nin toprak bütünlüğü ve dekolonizasyon ile ilgili kararlarını gerekçe gösterirken, İngiltere ise yarımadanın kendi siyasi statüsünü belirleme hakkına sahip olduğunu savunuyor.

Cebelitarık'ın ekonomisi, "off-shore" bankacılığı, internet üzerinden bahis ve turizme dayanıyor. İspanya'nın güneyindeki 6,7 kilometrekarelik kara parçası, askeri ve diplomatik gerekçelerle zaman zaman İspanya ile İngiltere arasında gerginliğe yol açıyor.