İsrail'de başbakanlık koltuğunu kaptıran Netanyahu'yu neler bekliyor?

İsrail'de dün yapılan oylama sonucu, Yamina Partisi lideri Naftali Bennett ve Gelecek Var Partisi lideri Yair Lapid öncülüğündeki koalisyon hükümeti, 120 sandalyeli Mecliste 60 milletvekilinin desteğiyle güvenoyu aldı.

Koalisyon hükümetinin güvenoyu almasıyla Mart 2009'dan bu yana başbakanlık koltuğunda oturan Netanyahu dönemi sona erdi.

Koalisyondaki partilerin anlaşmasına göre yeni hükümetin ilk başbakanı Yamina lideri Bennett oldu.

Bennett, 2 yıl boyunca başbakanlık görevini yürüttükten sonra Ağustos 2023'te koltuğu koalisyon ortağı Gelecek Var Partisi lideri Lapid'e devredecek.

İsrail siyasetini yakından takip eden uzmanlar, bu gelişmelerin ardından siyasi gücünü kaybeden Netanyahu hakkındaki yolsuzluk suçlamalarıyla ilgili yargı sürecinin hızlanmasını bekliyor.

- "Netanyahu son yıllarda koltuğunu, yargılanmasını önlemek için kullandı"

Netanyahu, yolsuzluk, rüşvet ve görevi kötüye kullanma suçlamasıyla üç ayrı yolsuzluk dosyasından yargılanıyor.

İsrail konusunda uzman gazeteci Emced el-Ömeri, AA muhabirine yaptığı açıklamada, Netanyahu'nun başbakanlık koltuğunu kaybetmesinin İsrail siyaset sahnesinde yeni yansımaları olacağını söyledi.

Netanyahu'nun suçlandığı yolsuzluk davalarında yargılanmasının önünün açıldığını belirten Ömeri, "Netanyahu son yıllarda koltuğunu, yargılanmasını önlemek için kullandı. Yeni tip koronavirüs salgını nedeniyle ortaya çıkan gelişmeler de ona bu bağlamda elverişli bir ortam hazırladı. Ancak artık sona gelindi. Şimdi elinde sadece Meclis üyeliği kalan Netanyahu'nun siyasi gücünü kaybetmesinin ardından hakkındaki yolsuzluk davalarında yargılanması hızlanacak." dedi.

Ömeri, Netanyahu'nun gerek kendi partisi gerekse sağ partiler içinde çeşitli iç sorunlarla da mücadele ettiğine işaret ederek, "Likud içinde sert bir rekabet var. Netanyahu'yu parti liderliğinden indirmek için planlar yapılıyor. En önemli rakipleri arasında görevi son bulan hükümette Maliye Bakanlığı yapan Yisrael Katz ve eski Kudüs Belediye Başkanı, Likud'un önemli figürlerinden Nir Barkat yer alıyor." diye konuştu.

Netanyahu'nun siyasi hayatına devam edeceği ve en kısa sürede Bennett-Lapid koalisyonunu düşürerek yeniden yönetime geleceği yönündeki açıklamalarını değerlendiren Ömeri, hakkında açılan davalardan yargılanmaya başlayacağı için Netanyahu'nun siyasi geleceğinin artık tehlikeye girdiğini söyledi.

- "Netanyahu hedefini gerçekleştirmek uğruna tüm tecrübesini ortaya koyacaktır"

İsrail alanında uzman Adil Şedid ise Netanyahu'nun itham edildiği yolsuzluk davaları nedeniyle tutuklanmamak için elinden geleni yapacağını belirtti.

Şedid, "Netanyahu'nun tutuklanmaktan sıyrılabilmesi, mevcut hükümeti başarısızlığa uğratmasını ve yaklaşan seçimlerde başbakanlığa dönmesini gerekli kılıyor. Netanyahu da geçmiş bir muhalefet lideri ve siyaset uzmanı olarak bu hedefini gerçekleştirmek uğruna tüm tecrübesini ortaya koyacaktır." ifadesini kullandı.

Farklı görüşlere sahip 8 partiden oluşan yeni hükümeti "oldukça kırılgan" olarak nitelendiren Şedid, "Aşırı sağ ve aşırı sol grupları birleştiren hükümet üyelerini bir araya getiren tek ortak payda Netanyahu karşıtlığı. Eğer Netanyahu, mevcut hükümeti devirebilir ve erken seçimlere gidilirse bir hükümet kurabilir. Ancak tüm seçenekler mümkün." değerlendirmesinde bulundu.

- Koalisyonun uzun soluklu olup olmayacağı merak konusu

Bennett-Lapid koalisyonu, Netanyahu karşıtlığında birleşmiş, farklı görüşlere sahip 8 partiden oluşuyor.

Hem sandalye sayısının kritik eşikte olması hem partilerin bazı konularda tamamen farklı görüşlere sahip olması nedeniyle İsrail'de koalisyonun ömrünün uzun soluklu olup olmayacağı tartışılıyor.

Bennett'in partisi Yamina aşırı sağ görüşleriyle öne çıkıyor ve işgal altındaki Batı Şeria'da yasa dışı Yahudi yerleşim birimlerini destekliyor.

Koalisyonun ortaklarından İsrail vatandaşı Filistinlileri temsil eden Birleşik Arap Listesi (Raam) ise buna karşı çıkıyor. Bir diğer koalisyon ortağı Meretz ise sol blokta yer alan bir parti.

Bu nedenle koalisyon hükümetinin uzun soluklu olmayacağı ve bu yılın sonunda İsrail'in yeniden erken seçime gitmek zorunda kalabileceği yorumları yapılıyor.