Nükleer anlaşmada tehlikeli eşik aşıldı

İran’la 2015’te imzalanan nükleer anlaşmadan ABD’nin tek taraflı olarak çekilerek yaptırımları devreye koyması üzerine ortada kalan mutabakata Avrupa da sahip çıkamadı. Tahran hükümeti, anlaşmanın diğer Batılı ortaklarına mutabakatı kurtarmak adına verdiği mühlet dolunca, uranyum zenginleştirme limitini aştığını duyurdu. İran Dışişleri, Washington’ın anlaşmadan çekilmesinin ardından ilk 60 günün sonuna geldiklerini ve istekleri yerine getirilmediği için ikinci adıma geçtiklerini bildirdi. 

ÇEKİLME MASADA 

Dışişleri Bakan Yardımcısı Abbas Arakçi, düzenlediği basın toplantısında, “İsteklerimiz yerine getirilmediği için ikinci adımı uygulamaya koyuyoruz. Bu noktada, nükleer anlaşmada taahhüt ettiğimiz zenginleştirme oranı ve miktarına riayet etmeyeceğimizi ilan ediyoruz” dedi. İkinci 60 günlük sürenin başladığına işaret eden Arakçi, üçüncü adım olarak nükleer anlaşmadan tamamen çekilebilecekleri sinyali verdi. Toplantıda söz alan İran Hükümet Sözcüsü Ali Rebii ise 3,67 uranyum zenginleştirme oranını arttırmaya başladıklarını kaydetti ve “İhtiyacımız kadar zenginleştirme oranını arttıracağız” diye konuştu. 

TALİMAT RUHANİ’DEN 

Rebii, ülkesinin nükleer anlaşmayı koruma niyetinde olduğunu fakat bunun her halükarda anlaşmada kalacakları anlamına gelmediğini, sürecin tarafların atacağı adımlara bağlı olduğunu belirtti Basın toplantısında son konuşmayı yapan İran Atom Enerjisi Kurumu’nun sözcüsü Behruz Kamalvandi de 2015 anlaşması ile belirlenen sınırın aşılması talimatını Cumhurbaşkanı Hasan Ruhani’nin verdiğini söyledi. 2015 anlaşmasında İran için uranyum zenginleştirme oranı yüzde 3.67 olarak belirlenmişti. 

Söz konusu oran enerji üretimi için yeterli, ancak nükleer başlıklar için gerekli olan yüzde 90 oranının oldukça altında. Nükleer anlaşma, İran’ın uranyum zenginleştirme programını sınırlandırması karşılığında ülkeye uygulanan yaptırımların kademeli olarak kaldırılmasını öngörüyordu.

Netanyahu’dan Avrupa’ya: Panik çağrısı

İsrail Başbakanı Benyamin Netanyahu, Avrupa Birliği (AB) ülkelerine nükleer anlaşmada taahhüt ettiği uranyum zenginleştirme oranı ve miktarına riayet etmeyeceğini duyuran İran’a karşı yeni yaptırımlar uygulama çağrısı yaptı. Haftalık olağan kabine toplantısında konuşan Netanyahu, İran’ın 2015’te imzalanan nükleer anlaşmanın şartlarına uymayacağını açıklamasının ‘oldukça tehlikeli’ bir adım olduğunu söyledi. İran’ı, uranyumu belirli bir seviyenin ötesinde zenginleştirmeyeceği sözünü çiğnemekle suçlayan Netanyahu, “Almanya, Fransa ve İngiltere yönetimindeki arkadaşlara seslenmek istiyorum. Bu anlaşmayı siz imzaladınız ve İran bu adımları atarsa ciddi yaptırımlar uygulanacağını söylediniz. Bu Birlemiş Milletler Güvenlik Konseyi’nin kararıydı. Neredesiniz?” dedi.