18 Mayıs 2024 Cumartesi / 11 Zilkade 1445

Rusya'da Taliban'ın da katılımıyla Afganistan barış görüşmesi yapılıyor

Rusya'da 5 Şubat'ta başlayan Afganistan barış görüşmeleri halk üzerinde etkili olan kişi ve gruplar arasında gerçekleşiyor. Kabil hükümetinin katılmadığı görüşmelerin 6 gün devam etmesi planlanıyor. Görüşmenin ana konuları Afganistan'da barış, yabancı askerlerin çekilmesi ve anayasa değişikliği oldu.

Ömer Faruk Madanoğlu / Star.com.tr6 Şubat 2019 Çarşamba 07:00 - Güncelleme:
Rusya'da Taliban'ın da katılımıyla Afganistan barış görüşmesi yapılıyor

Moskova'da 9 Kasım 2018'de gerçekleştirilen Afganistan konulu ilk görüşmenin ardından ikinci görüşme de 5 Şubat'ta düzenlendi. 

Taliban'ın Afganistan hükümeti ile görüşmeyiz açıklamalarının ardından gerçekleştirilen toplantıya Kabil hükümeti ile hükümete yakınlığı ile bilinen Yüksek Barış Konseyi davet edilmedi. Afganistan'ın geleceğine ve barış sürecine dair konular görüşmenin başlıca konu başlıkları oldu. 

Görüşmelere, Afganistan Devlet Başkanı Eşref Gani'ye muhalif olan isimlerin katılımı dikkat çekti. En dikkat çekici katılımcı ise, eski devlet başkanı Hamid Karzai idi. Gani karşıtı siyasetçilerin başında gelen Karzai, ülkede Afganlar arasında bir uzlaşının önemine dikkat çekti. Karzai'nin Taliban yetkilisinin arkasında namaz kılması ülke gündemini meşgul etti.
 
 
Moskova'daki görüşmelere, Gani'ye karşı başkanlık seçimlerinde yarışan Hanif Atmar, ülkenin kuzeyindeki güçlü isimlerden eski vali Atta Muhammed Nur, Hazara lider Muhammed Muhakkik, Gani muhalifi siyasetçilerden Yunus Kanuni gibi birçok önemli isim katıldı.
 
Taliban'ın Siyasi Ofisi'nin eski şefi Şir Muhammed Abbas Stanikzay, Taliban adına görüşmelere katılan heyetin liderliğini yaptı. Stanikzay, yaptığı konuşmada Taliban'ın Afganistan'ın geleceğine dair bakışını paylaştı. 
 
Taliban görüşmelerin devamı için siyasi tutukluların serbest bırakılması, Batı'nın saldırgan tavrına ve askeri üslerine Afganistan'da son vermesi gerektiğini söyledi.
 
Moskova'daki görüşmelerde, Afganistan'da tarafların yeni döneme dair tutumları görüşüldü. Moskova görüşmelerine Kabil hükümetinin katılmaması ve Gani hükümetine muhalif tarafların hükümet olmaksızın müzakereler yürütmesi, Mepa News'in haberine göre uzun süredir meşruiyeti sarsılmış durumda olan hükümetin elinin daha da zayıfladığı şeklinde yorumlandı.
 

 

'HÜKÜMET-TALİBAN GÖRÜŞMESİ KOALİSYON GÜÇLERİ ÇEKİLDİKTEN SONRA MÜMKÜN'
 
Taliban, hükümet ile aralarındaki doğrudan görüşmelerin ancak ülkedeki tüm yabancı güçler çekildikten sonra mümkün olabileceğini vurguladı.
 
Afganistan görüşmelerinin organizatörü Gulam Muhammed Celal "Koalisyon güçleri Afganistan'dan ayrıldıktan sonra tüm tarafların birbirleriyle görüşeceğinden eminiz" dedi.
 
'TALİBAN ÜYELERİ RUSYA'YA GİRİŞ İÇİN BİREYSEL İZİN ALDI'
 
Taliban temsilcilerinin Rusya'ya giriş için yaptırım listesindeki kişilerin yaptığı gibi bireysel izin aldığını ifade edildi.
 
Taliban'ın sadece silahlı güç olmadığını, örgütün görüşmelere katılımının durmuş vaziyetteki siyasi süreci yeniden harekete geçirmek açısından önemli olduğunu belirtildi.
 
Moskova'da iki gün sürecek olan görüşmeler 5 Şubat'ta başladı. Görüşmeler, Afganistan'da 17 yıldır süren savaşı sona erdirmeyi hedefleyen yeni bir adım olarak görülüyor.
 
TALİBAN'DAN ANAYASA DEĞİŞİKLİĞİ ÖNERİSİ
 
Taliban heyetine başkanlık eden Stanikzay ise hitabını daha uzun tutarak, Taliban'ın barış, yönetim, sağlık, kadın hakları, kalkınma projeleri ve sivil kayıpların azaltması stratejileriyle ilgili görüşlerini aktardı.
 
Taliban, mevcut Afganistan Anayasası'nın yabancı güçler tarafından dayatılarak yapıldığı için meşruiyetini kabul etmediklerini belirterek bu anayasanın barışa engel teşkil ettiğini aktardılar.
 
Taliban heyeti lideri Abbas Stanikzay, konuşmasının anayasa ile ilgili kısmında "Mevcut Anayasa gayrı meşrudur ve Kabil yönetimi tarafından uygulanıyor. Afgan Anayasası, Afganistan'ın din alimleri ve akademisyenleri tarafından onaylanmalı ki Afgan halkı tarafından kabul edilebilir olsun." dedi.
 
ABD İLE KATAR'DA BARIŞ GÖRÜŞMESİ
 
Eski Cumhurbaşkanı Hamid Karzai döneminde Kabil Hükümeti ile Taliban arasındaki temasların, Katar'ın başkenti Doha'da, Haziran 2013'te yapılması planlanıyordu ancak yönetime ve Bakanlara "kukla" diyen Taliban hükümetile görüşmeyi reddetmişti.
 
Taliban Kabil Hükümeti ile değil ülkedeki yabancı güçler ile bir "barış görüşmesi" yapmak istemesine olumlu yaklaşan ABD BAE'de yapılmasını istediği görüşmeleri Taliban'ın isteği ile Katar'da yapma kararı almıştı.
 
ABD'nin Afganistan Özel Temsilcisi Zalmay Halilzad ile Taliban yetkilileri arasında yapılan görüşmelerin olumlu geçtiği ABD'li heyet tarafınfan söylenmişti.
 
Katar'da ABD ile Taliban arasında yapılan görüşmelerin en önemli maddesi yabancı güçlerin bölgeden çekilmesi olarak söylenmişti. 
 
ABD'nin Afganistan Özel Temsilcisi Halilzad 17 yıldır süren savaşa son verilmesini amaçlayan bir anlaşma imzalanması yolunda önemli aşama kaydettiklerini söylemişti.
 
Taliban Sözcüsü Zabihullah Mücahid ise görüşmelerde Afganistan'daki yabancı güçlerin ülkeden çekilmesi ve diğer bazı önemli meseleler konusunda ilerleme kaydedildiğini açıklamıştı.
 
Mücahid, "Kapsamlı müzakere gerektiren kritik meselelere uygun ve etkin çözümler bulmak ve görüşmelerin detaylarını liderlerle paylaşıp onların önerilerini almak için ileride benzer görüşmelerin yapılması konusunda anlaştık" ifadesini kullanmıştı.
 
'HÜKÜMET-TALİBAN GÖRÜŞMESİ KOALİSYON GÜÇLERİ ÇEKİLDİKTEN SONRA MÜMKÜN'
 
Taliban, hükümet ile aralarındaki doğrudan görüşmelerin ancak ülkedeki tüm yabancı güçler çekildikten sonra mümkün olabileceğini vurguladı.
 
Afganistan görüşmelerinin organizatörü Gulam Muhammed Celal "Koalisyon güçleri Afganistan'dan ayrıldıktan sonra tüm tarafların birbirleriyle görüşeceğinden eminiz" dedi.