Sözleşme kabul edildi! 12 adet Gripen savaş uçağı resmen geliyor

Savunma sanayi meraklılarını ilgilendiren önemli bir gelişme yaşandı. Çek Savunma Bakanlığı, 2035'e kadar 12 Saab JAS-39 Gripen savaş uçağının operasyonunun devamı için İsveç'ten yenilenen bir kiralama teklifini kabul ettiğini duyurdu. Sözleşme teklifi Savunma Bakanlığı Heyeti tarafından onaylandı ve bilgi için hükümete sunulacak. Yeni müzakere edilen şartlar, 2024 İsveç teklifine kıyasla yaklaşık yüzde 25'lik bir maliyet azaltımını temsil ediyor. Bu uzatma, 2024'te ABD'den sipariş edilen beşinci nesil F-35A Lightning II jetlerinin 2031 ile 2035 arasında kademeli olarak hizmete gireceği süre boyunca Çek Hava Kuvvetleri'nin hava savunma yeteneklerinin korunmasını amaçlıyor.

MEVCUT KİRALAMA 2027 YILINDA SONA ERİYOR

Savunma Bakanlığı'na göre, kiralama F-35 indüksiyonu için zaman çizelgesi tarafından gerekli kılındı ve önemli ölçüde daha elverişli koşullarla sonuçlanan yoğun müzakereler tarafından kolaylaştırıldı. Anlaşma, 10 tek kişilik (C varyantı) ve 2 iki kişilik (D varyantı) uçaktan oluşan 12 JAS-39 Gripen uçağının kiralanmasını ve bakım ve pilot eğitimi gibi ilişkili hizmetleri içeriyor. Toplam sözleşme bedeli, cari döviz kurlarıyla KDV dahil 16.695 milyar Çek korunasına (yaklaşık 732 milyon dolar) eşdeğer. 14 uçağı içeren mevcut kiralamanın 2027'de sona ermesi planlanıyor. Uçak sayısındaki iki birimlik azalmanın önemli mali tasarruflar sağlaması bekleniyor. Çek Hava Kuvvetleri Komutanı Tümgeneral Petr Čepelka, azaltılan filo büyüklüğünün ulusal hava sahası koruma gerekliliklerini karşılamaya devam edeceğini ve F-35'e geçiş yapacak pilotların kesintisiz eğitimine olanak tanıyacağını doğruladı. NATO, azaltılan uçak sayısı konusunda bilgilendirildi ve bu ayarlama, ittifakın ortak hava sahası savunması planlamasında dikkate alınacak.

Sözleşme ayrıca operasyonel yaşam döngülerinin sonuna yaklaşan kiralanmış Gripen'ler için bir modernizasyon paketi de içeriyor. Bu yükseltme, gelişen operasyonel ortama cevap olarak gereklidir ve uçağın sürekli çalışması için gerekli görülmektedir. Çek Gripen'lerin modernizasyonu 2015'ten beri devam etmektedir ve artık kiralama sözleşmesinin ayrılmaz bir parçası olarak dahil edilmiştir, böylece gelecekte bağımsız onaya gerek kalmamaktadır. Artan işletme maliyeti, 2035 yılına kadar 30 yıldan fazla hizmette kalacak olan uçağın yaşlanmasına ve askeri havacılık sektöründeki işgücü ve malzemeler için daha yüksek küresel piyasa fiyatlarına atfedilmektedir. Teklif, İsveç Hava Kuvvetleri ve diğer Gripen kullanıcılarına uygulananlara eşit şartlar altında müzakere edilmiştir.

GRİPEN'İN TEKNİK ÖZELLİKLERİ

JAS -39 C, çoklu hedef takibi ve aynı anda birden fazla görsel ötesi menzilli füzeyi yönlendirebilen bir PS-05/A darbeli Doppler X-bant radarı ile donatılmıştır. İsveç savaş uçağı, IRIS-T ve AIM-9 Sidewinder kısa menzilli hava-hava füzeleri, AIM-120 AMRAAM ve Meteor görsel ötesi menzilli füzeler, AGM-65 Maverick hava-kara füzeleri, Taurus KEPD 350 seyir füzeleri, lazer güdümlü bombalar ve RBS-15F gibi gemi karşıtı füzeler dahil olmak üzere sekiz sabit noktada 5.300 kilograma kadar harici depoyu destekler. Tek kişilik versiyonda 120 mermiye sahip entegre bir 27 mm Mauser BK-27 revolver topu bulunurken, iki kişilik JAS-39D topu çıkarır ve ikinci mürettebat üyesine yer açmak için dahili yakıt kapasitesini azaltır. Her iki varyant da yüksek sorti oranları, 500 metrelik pistler dahil kısa saha operasyonları ve asgari yer ekibi ve modüler sistem tasarımıyla desteklenen hızlı dönüş süreleri için tasarlanmıştır. İki koltuklu varyant, öncelikle eğitim, operasyonel dönüşüm ve komuta-kontrol veya elektronik harp rolleri için kullanılır ve her iki versiyon da tam muharebe kabiliyetini paylaşır.

Gripen kiralama süresinin uzatılması, Çek hükümeti tarafından 27 Eylül 2023'te onaylanan ABD'den 24 adet F-35A uçağının satın alınmasıyla aynı zamana denk geliyor. Sözleşme 29 Ocak 2024'te imzalandı. Teslimat planı, ilk altı F-35'in pilot ve teknisyen eğitimi için 2029'da Çek Silahlı Kuvvetleri'ne teslim edilmesini öngörüyor. Çek Cumhuriyeti'ne uçak teslimatlarının 2031'in sonlarında başlaması ve 2035'e kadar her yıl dört uçağın gelmesi planlanıyor. Tam operasyonel kapasiteye, Gripen kiralamasının sona ermesiyle aynı zamana denk gelen o yıl ulaşılması bekleniyor. Savunma Bakanlığı'na göre, Gripen'den F-35'e geçiş gerekli çünkü Çek Hava Kuvvetleri gelecekteki operasyonel gereksinimlerini dördüncü nesil uçaklarla karşılayamıyor. Bakanlık, Gripen'in tatmin edici bir performans göstermesine rağmen, teknik sınırlamaları ve eskime durumunun 2035'ten sonra hizmete devam etmesini engellediğini vurguladı.