19 Nisan 2024 Cuma / 11 Sevval 1445

Tanker krizinde yaptırım tehdidi

Hürmüz Boğazı’nda İngiltere’ye ait bir petrol tankerine İran tarafından el konulmasının ardından Londra’dan yaptırım tehdidi geldi. İngiliz Savunma Bakanlığı Tahran yönetimini BM Güvenlik Konseyi’ne şikayet ederek yaptırım dahil her seçeneği değerlendirdiklerini bildirdi.

22 Temmuz 2019 Pazartesi 07:00 - Güncelleme:
Tanker krizinde yaptırım tehdidi

Cebelitarık’ta İran’a ait bir petrol tankerine İngiliz donanması tarafından el konulmasının ardından Devrim Muhafızları’nın Hürmüz Boğazı’nda yaptığı misilleme Londra-Tahran hattında gerginliğe neden oldu. İran güçlerinin İngiliz bandralı bir petrol tankerine el koyması üzerine Londra, yaptırım dahil tüm seçenekleri değerlendirdiklerini duyurdu. 

DONANMA BÜYÜYECEK 

İngiltere Savunma Bakanlığı adına açıklama yapan Bakan Yardımcısı Tobias Ellwood, Hürmüz Boğazı’nı açık tutmak ve güvenliği sağlamak için İngiltere’nin bölgeye askeri güç gönderme konusunda kararlı olduğunu söyledi. İran’a yaptırım uygulanması dahil her seçeneği değerlendirdiklerini vurgulayan Elwood, “Öncelikle petrol tankeri krizine bir çözüm bulmamız gerekiyor ancak bu olay Ortadoğu’daki askeri varlığımızın önemini ortaya koyuyor. Yaşananlar gösterdi ki Kraliyet donanması İngiltere’nin tüm dünyadaki çıkarlarını korumak için çok küçük” dedi. Londra hükümeti ayrıca, Tahran’a karşılık vermeden uluslararası kamuoyunu da harekete geçirdi. İngiltere’nin Birleşmiş Milletler (BM) daimi temsilcisi, bir İngiliz petrol tankerinin İran tarafından alıkonulmasını BM Güvenlik Konseyi’ne taşıdı. İngiliz temsilci, BM Güvenlik Konseyi’ne sunduğu mektupta “Uluslararası hukuk, seyir hakkının engellenmemesi gerektiğini vurguluyor, bu nedenle İran’ın hareketi yasadışı bir müdahaledir” ifadelerine yer verdi. Mektupta petrol tankerinin alıkonulduğu esnada Umman karasularında olduğu savunuldu. 

MÜRETTEBAT GÜVENDE 

İran petrol tankerinin mürettebatının iyi olduğunu bildirdi. Hürmüzgan Limanlar ve Denizcilik Kurumu Genel Müdürü Allahmurad Afifipur, devlet televizyonundan yaptığı açıklamada, Hindistan, Rusya, Letonya ve Filipin uyruklu 23 kişiden oluşan mürettebatın güvende olduğunu ve sağlık durumunun da iyi olduğunu kaydetti. Öte yandan, İran’ın Londra Büyükelçisi Hamid Baidinejad, Tahran’ın pozisyonuna bağlı kalmaya devam ettiğini ve ‘farklı senaryolar için’ hazır olduğunu söyledi. Twitter’dan açıklama yapan Baidinejad, “İngiliz hükümeti, gemi sorununun ötesinde, İran ve İngiltere arasındaki mevcut gerilimi arttırmak isteyen yerel siyasi güçleri frenlemelidir. İran, kararlı ve farklı senaryolar için hazır” ifadelerini kullandı.   

Rus müdahalesi iddiası 

İngiliz istihbaratının, İran ve İngiltere arasındaki tanker krizine Rusya’nın dahil olma ihtimalini değerlendirdiği ortaya çıktı. Sunday Mirror gazetesi, kaynaklarına dayandırdığı haberinde, İngiliz istihbarat servisi MI-6 ile İngiltere Hükümet İletişim Merkezi’nin (GCHQ), ‘Stena Impero’ya İran tarafından el koyulmasında Rusya’nın parmağı olabileceği olasılığı üzerinde soruşturma yürüttüğü belirtti. Sunday Mirror’a konuşan bir kaynak, “Rusya, GPS sinyali ile oynayacak teknolojiye sahip ve bu son derece cüretkar girişimde İran’a yardım etmiş olabilir. Geminin sinyali değiştirilerek İran karasularına yönlendirilmesi mümkün” dedi. İddialara Moskova yönetiminden sert tepki geldi. Rus senatör Aleksey Puşkov, “Yalan haber uzmanları hiçbir zaman tatil yapmıyor” ifadesini kullandı.

‘İtaat ederseniz zarar görmezsiniz’ 

Körfez Bölgesi’nde, İngiliz bandralı bir gemiye el konulmasından önce İran Ordusu’na ait gemilerle, İngiliz Donanması’na ait bir fırkateyn arasındaki telsiz konuşmaları ortaya çıktı. BBC’nin haberine göre, konuşmada, İran donanmasına ait gemi, İngiliz petrol tankerine, rotasını değiştirmesini söyledi ve “İtaat ederseniz güvende olursunuz” uyarısı yaptı. Kayıtlarda gerilim esnasında İngiliz donanmasına ait HMS Montrose firkateyninin de tankerle bağlantıya geçmesi dikkat çekti. Montrose’un tankere hitaben “Tanınmış bir uluslararası boğazda transit geçiş yaptığınız için engellenmemelisiniz” mesajı verirken, kayıtlara göre İngiliz fırkateyni daha sonra İran’a ait gemiden ‘uluslararası hukuku ihlal etmeye’ niyeti olmadığını doğrulamasını talep etti. 

Tahran’a siber karşılık 

İran Devrim Muhafızları’nın Hürmüz Boğazı’nda İngiltere bandıralı petrol tankerine el koymasının ardından kriz büyüyor. Twitter, İran’ın resmi haber ajansı IRNA ve yarı resmi Mehr Haber Ajansının Farsça hesaplarını sansürledi. Mehr Haber Ajansı’ndan yapılan açıklamada, İngiliz tankerine Hürmüz Boğazı’nda İran Devrim Muhafızları tarafından el konulmasının ardından Twitter’ın Mehr Haber Ajansı’nın ve Farsça yayın yapan bazı haber ajanslarının hesaplarını askıya aldığı belirtildi. Açıklamada kararın ‘yasa dışı’ olduğu vurgulanarak, “İnsanların haber alma hürriyeti engellenemez. Twitter bu krizin neresinde? Hangi tarafta olduğunu açıkça ortaya koyuyor” denildi.