Tiraj düşüşüne karşı kıraathane formülü

EGE ÜNİVERSİTESİ GAZETE TİRAJINA EL ATTI

TÜRKİYE’DE ortalama 4 milyon 500 bin olan gazete tirajlarında son haftalarda yaşanan yaklaşık 115 binlik düşüş Ege Üniversitesi’ni harekete geçirdi. Yaşanan düşüşe çözüm olarak kıraathanelerde gazete bulundurulmasıyla ilgili yönetmeliği gören öğretim görevlileri, bununla ilgili çalışmalara hız verdi. İzmir Kahvehaneler Odası ve Esnaf Sanatkârlar Odası ile görüşmeler yaptıklarını dile getiren Ege Üniversitesi Öğretim Görevlisi Yrd. Doç. Dr. Oğuzhan Kavaklı, belediyelerin gerekli kontrolleri yapmaması halinde öğrencileriyle kahvehaneleri gezerek yönetmeliğe uygun olmayan yerleri şikâyet edeceklerini kaydetti. İzmir Kahveciler Odası Başkanı İsmail Hakkı Kırdı ise Ege Üniversitesi’nin yaptığı tespitleri haklı gördüklerini ve kampanyaya destek verdiklerini ifade etti.

‘Akan kanı durdursak bile yeter’

Yaşanan düşüşün aynı hızda devam etmesi halinde toplam tirajın sıfırlanabileceği ihtimali üzerinde duran Ege Üniversitesi Öğretim Görevlisi Yrd. Doç. Dr. Oğuzhan Kavaklı, “Bu düşüş devam ederse basın camiası yok olacak. Kemik bir tiraj vardır ve bu mutlaka kalacaktır. Ancak bunun da yeterli olup olmayacağı tartışılır. Bu soruna çözüm bulmak için çalışırken, elimize kıraathanelerde gazete bulundurulması yönetmeliği geçti. Bu yönetmeliğin uygulanması halinde tirajlarda 1 milyona yakın artış yaşanır. Akan kanı durdurabilirsek dahi bu bile faydalı olur” şeklinde konuştu.

Belediyelerin ve tüm yetkililerin bu konuyla ilgili denetimleri yapmasını istediklerini belirten Kavaklı, gerekli çalışmaların yapılmaması halinde kendi öğrencilerişle bu işletmeleri tek tek gezerek, gazete bulundurmayan iş yerleri için şikâyetçi olacaklarını söyledi. Gazete tirajlarında yaşanan duruma ilk olarak eğitim kurumlarının ‘Dur’ demesi gerektiğini dile getiren Kavaklı sözlerini şöyle tamamladı: Türkiye’de 480 bin, İzmir’de ise 7 bin kahvehane mevcut. İzmir’de her kahvehane 3 gazete alsa, bu 21 bin gazete yapar. Bu tüm Türkiye’de uygulandığında 1 milyon 500 bin gazete tirajına ulaşılır. Meclis’te de bunun sorgulaması yapılıyor. Bir otobüs firması yaptığı anlaşmayla her gün otobüsteki her koltuk için gazete alıyor. Bu bütün firmalar için yapılabilir hatta tek bir gazete değil birkaç farklı gazete alınabilir. Böyle çalışmalarla tirajı yükseltilebilir.

Kahveciler Odası’ndan Ege’ye tam destek

EGE Üniversitesi tarafından yapılan tespitleri haklı bulduğunu anlatan İzmir Kahveciler Odası Başkanı İsmail Hakkı Kırdı ise 8 yıl önce İzmir’de yerel gazete kampanya başlattıklarını hatırlattı. Kampanyanın Türkiye’nin hiçbir ilinde yapılamadığını dile getiren Kırdı, “Kampanyayı destekliyoruz. Son yönetmeliğe göre her kahvehanede gazete bulundurma zorunluluğu var. Tüm kahvehanelerde 5 gazete bulunur. Çünkü işletmenin aldıkları dışında gelen müşteriler de okudukları   gazeteleri orada bırakır. Gençler artık kahvehaneye gitmiyor. Müzisyen kahveleri var. İnsanlar buralarda eğleniyorlar, sohbet ediyorlar. Kumar  oynanan yerler olarak görülmemeli” dedi.

Her gün 9 bin öğrenci işsiz kalıyor

Türkiye’de yaklaşık 56 iletişim fakültesi bulunduğunu ve bu okulların amacının medya sektörüne eleman yetiştirmek olduğunu anlatan Kavaklı,  her yıl yaklaşık 5 bin 700 öğrencinin mezun olduğunu aktararak, “Mezun vermeyen 22 üniversitemiz daha var bunlarla birlikte her yıl 10 bin 100 civarı iletişim fakültesi mezunu oluyor. Sektörde 200 gazeteci, 100 internet gazetecisi, 100’de halkla ilişkiler çalışanına ihtiyaç var. Yani her yıl ortalama 9 bin 500 öğrenci işsiz kalıyor. 2001 krizinde 4 bin medya çalışanı işsiz kaldı. Eğer tirajlar düzelmez ve medya kurumları tekrar eleman çıkarmaya başlarsa biz medyaya değil sokağa eleman yetiştireceğiz” diye konuştu.

Destek kumara değil kitaba

Kahvehanalerin tekrar kıraathane olmasını istediklerini ve kıraathanenin ‘Okuma Evi’ anlamına geldiğini anımsatan Kavaklı, “Önceleri bu gibi yerlere gelen gemiciler

bir deftere seferlerde yaşadıkları hikayelerini yazardı, gelen insanlar da okurdu. Bu yüzden adı kıraathane oldu. Oysa kıraathaneler şimdi kumarhane gibi oldu. İnsanlar okey, kağıt oyunlarını için buralara gidiyor. Kumarhaneler tekrar kıraathane haline gelmeli” diye konuştu.

Yönetmelik ne diyor?

İÇİŞLERİ Bakanlığı tarafından 2007’de yürürlüğe giren yönetmeliğe göre kahvehane, çay bahçesi, kır kahvesi ve benzeri umuma açık dinlenme ve istirahat yerlerinde kitap ve gazete bulundurulması zorunluluğu bulunuyor. 2007’de yayınlanan yönetmeliğe göre;

-Birinci sınıf kahvehaneler, çay bahçesi ve kır kahvesinde en az 100 farklı kitabın yer aldığı kitaplık bulunacak, Bu yerlerde ayrıca ikisi bölgesel veya yerel olmak üzere en az beş farklı günlük gazetenin,

-İkinci sınıf kahvehanelerde en az 50 farklı kitabın yer aldığı kitaplık ve biri bölgesel veya yerel olmak üzere en az üç farklı günlük gazetenin,

-Üçüncü sınıf kahvehanelerde en az 25 farklı kitabın yer aldığı kitaplık ve birisi bölgesel veya yerel olmak üzere en az iki adet günlük gazetenin bulundurulması, gelen vatandaşlarımızın hizmetine sunulması gerekmektedir.”

Yönetmelikte ayrıca, yetkili idarelerce ruhsata bağlanan işyerlerinde yapılacak denetimlerde bu hususlara uyulup uyulmadığının kontrol edilmesi de isteniyor.