'Asrın Projesi' hayata geçiyor

Türkiye tarafında yapılacak barajdan alınacak suyun deniz altından borularla KKTC tarafında yapılacak baraja aktarılmasını sağlayacak olan KKTC Su Temin Projesi'nde, su geçişi ve iki tarafın kara yapılarının temeli 13 Ekim'de Mersin'in Anamur İlçesi'nde KKTC Başbakanı İrsen Küçük, Başbakan Yardımcısı Beşir Atalay, Orman ve Su İşleri Bakanı Veysel Eroğlu'nun katılımıyla gerçekleştirilecek. Toplam 782.5 milyon TL'ye mal olacak KKTC Su Temin Projesi, deniz dibindeki basınç düzeyinin borularla su aktarımı imkansız kılması nedeniyle, özel bir teknikle inşa edilecek. 80 bin 151 metre uzunluğundaki boru hattı, 250 metre derinlikte kurulacak askılarla KKTC'ye su taşıyacak. Anamur-Dragon Çayı üzerinde inşa edilecek Alaköprü Barajı'ndan alınacak yıllık 75 milyon metreküp su, deniz altındaki boru hattı ile KKTC'de Girne yakınlarındaki Geçitköy Barajı'na aktarılacak.

DEPREM VE FIRTINAYA KARŞI ÖNLEM

Orman ve Su İşleri Bakanlığı'ndan yapılan açıklamaya göre, deniz altından su geçiş hattı güzergahı, boru başlangıç ve bitiş koordinatlarını korumak, deniz tabanındaki elverişsiz kısımlardan, dik eğimlerden ve heyelan bölgelerinden kaçınmak, mümkün olduğunca düz bir hat izlemek gibi önemli kıstasların dikkate alınarak seçildiği bildirildi. Jeolojik araştırmalarla bölgedeki sismik aktivitenin incelendiği ifade edilen açıklamada, "Deprem katalogları oluşturuldu. Denizin akıntı ve dalga rejimini belirleyebilmek için oşinografik araştırmalar yapılarak 12 aylık veri toplandı. Yüksek yoğunluklu polietilen boruların su altında deniz etkileri sebebiyle bozulmaya uğrayıp uğramadığını tespit etmek üzere tam ölçekli 11 adet boru ile deney yapılarak, 6 aylık aralıklarla iki yıl boyunca ölçüm gerçekleştirildi. Son 30 yılın önemli fırtına kayıtları toplanarak bilgisayar üzerinde dalga modeli oluşturuldu. Oşinografik araştırmalar ile toplanan veriler kullanılarak model kalibre edildi" denildi.

SÜNME ÖMRÜ 1000 YIL

Yapılan deneyler sayesinde deniz altından KKTC'ye su taşıyacak sisteminin yorulma ömrünün 125, sünme ömrünün ise 1000 yıldan fazla olduğu hesaplandı. Çalışmada ayrıca deniz altına yerleşilecek borulara vericiler takılacak. Bu vericiler ve sensorlar sayesinde muhtemel hasarlar önceden belirlenip müdahaleler zamanında yapılacak. Borularda sızıntı ihtimaline karşı tuzluluk sensorları sürekli işler durumda tutulacak. KKTC'ye aktarılacak yıllık 75 milyon metreküp suyun yüzde 50.3'ü içme-kullanma, yüzde 49.7'si sulama suyu olarak değerlendirilecek.

Projenin gerçekleşmesi ile, halen yeraltı ve yüzeysel su kaynaklarının kısıtlı olması sebebiyle su sıkıntısı çekilen KKTC'de, 50 yıllık içme ve kullanma suyu ihtiyacı karşılanacak. Ayrıca 4 bin 824 hektarlık alanda tarımsal sulama yapılacak.

Projenin ilk aşaması olarak Başbakan Recep Tayyip Erdoğan'ın Mart 2011'de temelini atmasıyla inşasına başlanan Alaköprü Barajı'nda yüzde 39, Mart 2012'de temeli atılan Geçitköy Barajı'nda ise yüzde 16 fiziki gerçekleşme sağlandığı bildirildi.